سرفه‌کردن چیز خوشایندی نیست. این حالت واقعا آزاردهنده است و می‌تواند آرامشتان را درهنگام کار و خواب کاملا بر هم بزند. فقط خودتان نیستید که عذاب می‌کشید و اذیت می‌شوید، اطرافیانتان هم از سرفه‌های وقت‌وبی‌وقتتان آزار می‌بینند؛ اما کافی است بدانید که چه دارویی مشکلتان را حل می‌کند. اگر سرفه‌های شما از نوع مرطوب باشند، با مصرف داروهای گیاهی خلط آور می‌توانید خلط‌ها را رقیق‌تر و از گلو خارج کنید و سرفه‌تان را از بین ببرید. در این مقاله درمورد سرفه‌کردن و درمان آن با روش‌ها و مواد مختلف خانگی خواهید خواند.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
سرفه چیست | نشانه های سرفه | روش‌های خانگی رفع سرفه | زمان مراجعه به پزشک
داروهای گیاهی خلط آور با افزودن بر آب موجود در ترکیبات خلط می‌توانند آن را رقیق‌تر کنند و مشکلتان را از بین ببرند. البته یادتان باشد داروهای خلط آور کاری برای رفع عفونتی نمی‌کنند که باعث این ترشحات گلو شده است؛ اما به آرام‌شدن گلو و خواب راحت تر شما کمک می‌کنند. خلط آورهای شیمیایی و داروهای داروخانه گاهی راه به جایی نمی‌برند؛ پس بد نیست با داروهای خلط آور گیاهی و روش‌های دیگر هم آشنا شوید.
قبل از اینکه درباره سرفه و خلط و روش‌های درمان مشکلات مرتبط با آنها صحبت کنیم، بد نیست از زاویه‌ای دقیق‌تر و نزدیک‌تر با سرفه روبه‌رو شویم. سرفه‌کردن واکنشی طبیعی به مواد تحریک‌کننده‌ای است که می‌خواهند وارد ریه‌ها شوند. ذرات هوا، غذا و خلط‌ها باید از مجاری تنفسی بیرون بیایند. سرفه‌کردن روشی است که به‌کمک آن، مزاحم‌ها خارج می‌شوند و گلو و مجاری تنفسی صاف و پاک می‌شود. درواقع سرفه هم، مانند پلک‌زدن یا عطسه‌کردن، راهی برای محافظت از بدن است.
سرفه‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند:
اگر دچار سرفه مزمن هستید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. علائم زیر نیز معمولا با سرفه‌های مزمن همراه‌اند:
علائمی که معمولا با سرفه همراه‌اند، عبارت‌اند از:
سرفه‌های طولانی و مزمن هم نشانه‌های زیر همراه‌اند:
استفاده از اسپری‌هایی هم که حاوی ذرات ریز معلق در هوا هستند، دستگاه تنفسی را تحریک می‌کند؛ مثلا ضدعرق‌ها (دئودورانت)، اسپری مو و محصولات نظافتی ممکن است باعث بروز سرفه شوند.
مصرف داروهای گیاهی خلط آور و روش‌های خانگی می‌تواند شما را از دست سرفه‌ها خلاص کند. البته بهتر است با مشورت پزشک از آنها استفاده کنید. روش‌های خانگی زیر را هم در ذهن داشته باشید.
آب‌نمک می‌تواند گلو را التیام ببخشد و از التهاب مجاری تنفسی کم کند. قرقره آب‌نمک یا شست‌وشوی دهان و بینی با آن باعث می‌شود تا خلط‌ها روان و زیاد شوند و با سرفه‌کردن از بدن بیرون بروند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۷ انجام شد که نشان می‌داد استفاده از آب‌نمک برای رفع مشکلات حلق و بینی و التهاب مجاری تنفسی این نواحی بسیار مؤثرتر از اسپری‌های فلوتیکازون است. آب‌نمک باعث تحریک گلو و درنتیجه سرفه می‌شود و مخاط را از گلو بیرون می‌کند. شیوه استفاده از آن به این ترتیب است:
عسل سرشار از آنتی اکسیدان است. این ماده می‌تواند موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شود؛ ضمن اینکه خواص ضدمیکربی هم دارد. مصرف عسل سرفه و عوارض ناخوشایند آن را به‌سرعت التیام می‌بخشد. براساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، دانشمندان کشف کردند این ماده می‌تواند از سرفه جلوگیری کند یا شد‌تش را کاهش دهد.
تحقیقی دیگر در سال ۲۰۱۴ نشان داد که مصرف ۲/۵ میلی‌لیتر عسل قبل از خواب برای رفع سرفه کودکان بیش از یک سال بسیار مفید است. نتایج این تحقیق در مجله «پزشک خانواده کانادایی» منتشر شده است.
در سال ۲۰۱۸ هم تحقیقی انجام شد. در این تحقیق، اثر مصرف عسل، ترکیب عسل و آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای بدون نسخه رفع سرفه و شربت‌های حاوی عسل بررسی شد. شرکت‌کنندگان در این پژوهش افراد یک تا هجده‌ساله بودند. نتایج این تحقیق نشان داد در مقایسه با راهکارهای دیگری که در تحقیق به کار گرفته شد، عسل می‌تواند خلط آور باشد و اثرات مفیدی در رفع سرفه داشته باشد.
شیوه استفاده از آن به این ترتیب است:
یادتان نرود که عسل می‌تواند حاوی نوعی باکتری باشد که در کودکان بوتولیسم ایجاد می‌کند؛ بنابراین نباید به کودکان زیر یک سال عسل بدهید.
زنجبیل هم ضدالتهاب و ضدسرفه است و مصرف آن می‌تواند باعث رفع سرفه شود. این ماده سیستم ایمنی بدن را هم تقویت می‌کند و موجب تسریع درمان بیماری ها می‌شود. سالیان طولانی، زنجبیل در درمان تب، سرفه، آسم و برونشیت نقش داشته است.
در سال ۲۰۱۵، تحقیقی روی حیوانات انجام شد که نشان داد زنجبیل می‌تواند از سرفه‌های ناشی از مصرف اسیدسیتریک در خوکچه‌های هندی جلوگیری کند. برای انجام‌دادن این تحقیق از پلی‌ساکاریدهای ساقه‌های زیرزمینی زنجبیل استفاده شده بود. ترکیبات متنوعی از زنجبیل در مقابله با ویروس‌های سرماخوردگی مؤثر شناخته شده‌اند. اینها حاکی از خواص ضدویروسی زنجبیل است.
شوگاول و گینجرول دو ماده موجود در زنجبیل‌اند که به درمان سرماخوردگی کمک می‌کنند. آثار آنها به شکل کاهش تب، جلوگیری از سرفه و آرام‌بخشی اندک به بدن نمود می‌یابد. البته برای اثبات اثربخشی زنجبیل در درمان سرماخوردگی و سرفه به تحقیقات بیشتری نیاز است.
شیوه استفاده از زنجبیل به این صورت است:
ریشه شیرین‌بیان هم می‌تواند آزردگی و ناراحتی گلو و سرفه را از بین ببرد. از این گیاه در طب چینی سنتی بسیار استفاده می‌شده است. شیرین‌بیان از داروهای گیاهی خلط آوری است که می‌تواند سرفه‌کردن را تعطیل کند، ترشحات مخاط را کاهش دهد و از درد گلو کم کند.
سال ۲۰۱۸ پژوهشی درباره خواص شیرین بیان به‌عنوان یکی از داروهای گیاهی خلط آور انجام شد و نتایج آن در مجله «بیوارگانیک اند مدیسینال کمیستری» (Bioorganic & Medicinal Chemistry) به چاپ رسید. در فرایند این تحقیق از عصاره خام و ترکیبات شیرین‌بیان استفاده شده بود.
به یاد داشته باشید که افراد دچار فشار خون بالا بهتر است از شیرین‌بیان استفاده نکنند.
این گیاه که از داروهای خلط آور گیاهی است و به رفع سرفه کمک می‌کند، از قدیم استفاده می‌شده و مردم به اثرات مثبت آن آگاه بوده‌اند. بااین‌حال، لازم است تحقیقات بیشتری برای اثبات این خاصیت آن انجام شود.
شیوه استفاده از شیرین‌بیان به این صورت است:
ریحان مقدس از تیره گیاهان خانواده نعناست. این گیاه را می‌توان در بعضی از داروها و شربت‌های خلط آور پیدا کرد. از ریحان مقدس در درمان سرفه ناشی از آسم و برونشیت‌های ناشی از حساسیت به‌وفور استفاده می‌شود. این گیاه به رقیق‌شدن مخاط و خروج ساده‌تر آن از ریه کمک می‌کند.
روغنی که از ریحان مقدس استخراج می‌شود، برای رفع مشکلات ناشی از آسم و سرفه‌کردن مفید است. البته لازم است درباره این گیاه هم پژوهش‌های بیشتری انجام دهند و اثربخشی آن را ازنظر علمی بیشتر تأیید کنند.
شیوه استفاده از ریحان مقدس به این صورت است:
سیر هم به مشکلات تنفسی و درمان سرفه کمک می‌کند. درواقع، این ماده نوعی داروی گیاهی خلط آور قوی‌ای است. در سال ۲۰۱۰ تحقیقی انجام و نتیجه آن در نشریه «فارماکوگنوزی ریویو» (Pharmacognosy Review) منتشر شد که نشان داد سیر در کاهش سرفه بسیار مؤثر است و خواص درمانی دیگری هم دارد. درباره سیر هم به پژوهش‌های بیشتری نیاز است و در حال حاضر به‌طور قطعی نمی‌توانیم درباره خواص آن نظر دهیم.
شیوه استفاده از سیر به این صورت است:
مصرف نعنای فلفلی باعث بهبود عملکرد ریه‌ها می‌شود. جوهر نعنا یا منتول (menthol) ترکیب اصلی نعنای تند است که خواص زیادی برای بدن دارد. روغن نعنای تند می‌تواند به درمان سرفه، عفونت‌های گلو، برونشیت، آسم و سینوزیت کمک کند. این ماده گیاهی در دسته داروهای گیاهی خلط آور ریه قرار می‌گیرد و خواص ضدمیکربی و ضداسپاسم هم دارد. البته هیچ پژوهش خاصی درباره اثربخشی مصرف نعنای تند در کاهش سرفه انجام نشده است؛ اما به‌طور تجربی، آثار مطلوب مصرف این ماده خود را نشان داده است.
شیوه استفاده از نعنای تند به این صورت است:
برگ گیاه همیشه‌سبز عشقه هم آثار مطلوبی در خلط آوربودن و ازبین‌بردن سرفه دارد. گفته می‌شود که ساپونین موجود در این گیاه به رقیق‌شدن مخاط گلو و بینی و خروج راحت‌تر آن از بدن کمک می‌کند. پژوهشی نشان داد که ترکیب عصاره برگ خشک عشقه، آویشن، بادیان رومی و ریشه گیاه پنیرک پُف‌نبات یا مارشمالو (Marshmallow) می‌تواند به کاهش سرفه کمک کند. البته این پژوهش مراحل علمی دقیقی را طی نکرده است و برای اثبات دستاوردهایش به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد. درهرحال، تعداد تحقیقاتی که درباره اثربخشی گیاه عشقه بر کاهش سرفه صورت می‌گیرد، رو به افزایش است و فایده این برگ در رفع سرفه هر روز بیش از گذشته آشکار می‌شود.
درباره سرفه به این نکات هم دقت داشته باشید:
سرفه و سردردی که باهم در بدن رخ می‌دهند، معمولا نشان‌دهنده وجود بیماری خاصی‌اند که این دو مشکل از علائم آن است؛ اما گاهی هم سرفه‌کردن باعث می‌شود تا فشار به سر وارد شود و سردرد شکل بگیرد.
تحریک گلو یا راه‌های تنفسی معمولا باعث سرفه‌کردن می‌شود. زمانی که برای خوابیدن دراز می‌کشید، احتمالا دچار رفلاکس معده یا ترشحات بینی از پشت حلق می‌شوید. اینها گلو را تحریک می‌کنند و باعث سرفه می‌شوند؛ اما زمانی که در طول روز به شکل ایستاده‌اید، اثرات جاذبه زمین مانع این مشکلات می‌شود.
از گلیسیرین برای افزایش غلظت شربت‌سینه استفاده می‌شود و نوعی حلّال هم هست. علاوه‌براین، گلیسیرین می‌تواند اثربخشی خوبی در رفع سرفه هم داشته باشد. این ماده حکم نوعی روان‌کننده و مرطوب‌کننده را دارد؛ ضمن اینکه شربت‌های گلودرد را هم شیرین می‌کند. خواص ضدالتهابی گلیسیرین ثابت شده است. در سال ۲۰۱۷ تحقیقی انجام شد که نشان داد شربت‌‌سینه‌های حاوی گلیسیرین و طعم‌دهنده‌هایی مانند لیمو یا عسل در درمان سرفه شدید مؤثرند.
سرماخوردگی‌ها معمولا ناشی از ویروس‌های سرماخوردگی موسوم به راینوویروس هستند. در ترشحات بینی تعداد زیادی از این ویروس‌ها وجود دارد. سرفه، عطسه و خروج مخاط از بینی می‌تواند باعث پخش ویروس‌ها در محیط اطراف شود. پژوهش‌ها حاکی از آن است که مصرف سولفات روی در روز شروع ابتلا به سرماخوردگی، از مدت آن می‌کاهد.
در سال ۲۰۱۵ تحقیقی درباره اثرات شربت سرفه گیاهی بر کاهش سرفه انجام شد. شربت‌سینه مذکور حاوی ترکیبی از آویشن، ریشه گیاه پنیرک پُف‌نبات، برگ‌های عشقه و بادیان رومی بود. این پژوهش نشان داد که مصرف این شربت می‌تواند به کاهش سرفه در بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، برونشیت و عفونت‌های تنفسی کمک کند.
در مواقع زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
از دکتر سؤالات زیر را بپرسید:
پزشک هم احتمالا از شما سؤالات زیر را می‌پرسد:
سرفه‌کردن به‌دلایل مختلفی رخ می‌دهد. معمولا هم زیاد طول نمی‌کشد. درواقع، این حرکت واکنش طبیعی بدن به محرک‌های خارجی است. اگر سرفه‌ها مزمن شوند و مشکلات دیگری هم با آنها به وجود بیایند، حتما پیگیری جدی نیاز است؛ چون شواهد از بروز مشکلی جدی خبر می‌دهند. در این مواقع باید به‌سراغ متخصص ریه یا جراح گوش و حلق و بینی بروید. آنها می‌توانند با معاینه کامل، علت مشکلتان را تشخیص دهند و سپس آن را رفع کنند.
تابه‌حال دچار سرفه‌های نگران‌کننده‌ای شده‌اید؟ نگرانی‌تان را چطور برطرف کرده‌اید؟ از تجربه‌هایتان برایمان بگویید.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها