سلولیت نوعی عفونت باکتریایی شایع پوست است که موجب دردناکشدن و تغییر رنگ پوست میشود. عفونت سلولیت ممکن است در هر جایی از بدن اتفاق بیفتد. سلولیت درماننشده احتمال دارد منتشر شود و عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد. اما آیا سلولیت فقط عفونت باکتریایی است؟ باید بگوییم خیر! به نوع خاصی از تجمع چربی هم سلولیت گفته میشود. برای آشنایی بیشتر با سلولیت باکتریایی و سلولیت ناشی از تجمع چربی تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
سلولیت (Cellulitis) نوعی عفونت پوستی دردناک است که در ابتدا شاید بهشکل یک ناحیه تغییررنگداده و متورم با احساس گرما و حساسیت به لمس ظاهر شود. این ورم و تغییر رنگ ممکن است بهسرعت منتشر شود. سلولیت باکتریایی در پوستهایی با رنگ روشنتر معمولا بهرنگ قرمز یا صورتی ظاهر میشود و در پوستهایی با رنگ تیرهتر مایل به قهوهای، خاکستری یا بنفش است.
هرچند امکان ایجاد سلولیت در هر جایی از بدن و صورت وجود دارد، بیشتر نواحی پایینی پا را درگیر میکند. ممکن است این بیماری پوست و بافتهای زیر آن را درگیر کند و عفونت به گرههای لنفی و جریان خون هم منتشر شود.
سلولیت زمانی اتفاق میافتد که نوع خاصی از باکتری از ترکهای سطح پوست مثل بریدگی، نیش حشرات یا زخمهای جراحی وارد پوست میشود. استرپتوکوکوس و استافیلوکوکوس شایعترین باکتریهای عامل سلولیتاند.
عوامل مختلفی احتمال ابتلا به سلولیت باکتریایی را افزایش میدهند. اگر بیماری پوستی مثل پسوریازیس، اگزما یا بیماری پای ورزشکار دارید، احتمال ابتلای شما به سلولیت بیشتر است. باکتریها میتوانند از ترکهای پوستی ناشی از این بیماریها وارد پوست شما شوند. ضعف سیستم ایمنی هم احتمال پیشرفت سلولیت را افزایش میدهد، زیرا بدن نمیتواند بهخوبی با عفونت مقابله کند.
عوامل زمینهساز دیگر عبارتاند از:
علائم سلولیت باکتریایی عبارتاند از:
سلولیت علائم جدیتری هم دارد، از جمله:
سلولیت درماننشده ممکن است در بخشهای دیگر بدن هم منتشر شود. در صورت انتشار بیماری، ممکن است چنین علائمی بروز کنند:
سلولیت درماننشده ممکن است عوارض شدیدی را در پی داشته باشد، از جمله:
ممکن است پزشک فقط با نگاهکردن به پوست شما سلولیت را تشخیص دهد. مشاهده چنین علائمی هنگام معاینه بالینی، بیماری را مشخص میکند:
با توجه به شدت علائم، ممکن است پزشک بخواهد چند روز ناحیه درگیر را از نظر انتشار، تغییر رنگ و ورم بررسی کند. گاهی اوقات پزشک برای بررسی باکتری از خون یا زخم نمونه میگیرد یا کشت باکتریایی انجام میدهد.
درمان سلولیت باکتریایی معمولا شامل مصرف آنتیبیوتیک خوراکی مثل دیکلوکساسیلین یا سفالکسین حداقل بهمدت ۵ روز است. ممکن است پزشک مسکن هم تجویز کند. بااینحال در بعضی موارد پزشک بهمحض تشخیص بیماری، آنتیبیوتیک وریدی تجویز میکند. باید تا زمان بهبود علائم استراحت کنید. قراردادن اندامهای درگیر بالاتر از سطح قلب، کاهش ورم را راحتتر میکند. معمولا سلولیت ۷ تا ۱۰ روز بعد از مصرف آنتیبیوتیک از بین میرود. اگر عفونت شدیدتر باشد، شاید به درمان طولانیتر نیاز داشته باشید.
در بیشتر موارد، مصرف آنتیبیوتیک عفونت را برطرف میکند. اما اگر آبسه داشته باشید، ممکن است نیاز به تخلیه داشته باشد. برای جراحی تخلیه آبسه، ابتدا برای منطقه درگیر داروی بیحسی دریافت میکنید. سپس جراح برش کوچکی روی آبسه میزند و چرک آن را تخلیه میکند. زخم تا زمانی که بهبودی صورت گیرد با پوششی بسته میشود. ممکن است بعد از آن جای زخم کوچکی باقی بماند.
در صورت داشتن علائم سلولیت همیشه اول باید به پزشک مراجعه کنید. بدون درمان، شاید عفونت منتشر شود و زندگی شما را به خطر بیندازد.
بااینحال میتوانید برای خلاصی از درد و بهبود علائم کارهایی را در خانه انجام دهید. اول ناحیه دچار سلولیت را تمیز کنید. درباره تمیزکردن و بستن زخم با پزشک مشورت کنید. مثلا اگر پای شما درگیر شده است، آن را بالاتر از سطح قلب قرار دهید. این کار به کاهش ورم و خلاصی از درد کمک میکند. استفاده از کمپرس گرم و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی هم سبب تسریع کاهش ورم و رهایی از درد و التهاب میشود. همچنین از دستزدن به ناحیه دچار سلولیت اجتناب و بهقدر کافی استراحت کنید.
اگر برشی روی پوستتان دارید، بلافاصله آن را تمیز کنید و روی آن پماد آنتیبیوتیک بزنید. تا زمان بهبودی، زخم را با پماد و بانداژ ببندید. روزانه بانداژ را عوض کنید. به تغییر رنگ، ترشح یا درد زخم توجه داشته باشید. اینها شاید علامت عفونت باشند.
اگر جریان خون ضعیف یا نوعی بیماری دارید که احتمال بروز سلولیت را افزایش میدهد، حتما این نکات را رعایت کنید:
همچنین ممکن است سلولیت ناشی از رعایتنکردن بهداشت باشد. بنابراین به بهداشت پوستتان اهمیت دهید، مثلا:
در بعضی موارد باید با پزشک تماس بگیرید، از جمله:
در بعضی موارد هم به تزریق آنتیبیوتیک وریدی در بیمارستان نیاز دارید، از جمله:
تا اینجا درباره عفونت باکتریایی توضیح دادیم، اما سلولیت به تجمع چربی هم گفته میشود که به بافت همبند زیر پوست فشار وارد میکند. این تجمع چربی در ران، معده و باسن بیشتر است. سلولیت موجب میشود که بدن شما برآمده و چروکیده یا فرورفته به نظر برسد. هرچند همه افراد ممکن است دچار سلولیت شوند، احتمال ایجاد آن در زنان بیشتر از مردان است بهطوری که ۸۰ تا ۹۰درصد از زنان و حدود ۱۰درصد از مردان سلولیت دارند.
لیپیدمی نوعی بیماری است که موجب تجمع چربی در بخشهای پایینتر بدن میشود. لیپیدمی ممکن است در ران، ساقه پا، باسن یا بازوها ایجاد شود. عارضه لیپیدمی موجب میشود که پوست شما حساس شود و بهراحتی احساس سرما، ورم یا کبودی داشته باشید و پوستتان ظاهری شبیه پنیر یا پوست پرتقال پیدا کند. اما سلولیت چربی مربوط به زیبایی است که هرچند ممکن است خجالتآور به نظر برسد، دردناک نیست. این عارضه فقط روی ظاهر شما و احساسی که به خودتان دارید اثر میگذارد و بر سلامت جسمی شما تأثیری ندارد.
سلولیت به ۴ گروه تقسیم میشود:
علت دقیق سلولیت مشخص نیست، اما شاید بهعلت سفتشدن نامنظم فیبرهایی باشد که پوست شما را به عضلات زیرین متصل میکنند. این سفتشدن پوست را بهسمت داخل میکشد و لایههای طبیعی چربی زیر پوست آن را بهسمت بالا هل میدهند که ظاهر چروکیدهای به پوست میدهد.
این فیبرهای اتصالی در مردان متقاطع و در زنان موازیاند. اتصالات موازی چروکیدگی بیشتری از اتصالات متقاطع ایجاد میکنند. شاید به همین دلیل سلولیت در زنان بیشتر از مردان است. از طرف دیگر مقدار زیاد هورمون استروژن موجب ایجاد سلولیت میشود. زنان، بهخصوص در دوران بلوغ یا بارداری، استروژن بیشتری تولید میکنند.
برای تشخیص سلولیت به آزمایش خاصی نیاز ندارید و پزشک یا معاینه بالینی آن را تشخیص میدهد. هرچند نمیتوان کاملا از شر سلولیت خلاص شد، روشهایی برای کاهش آن وجود دارند از جمله:
ممکن است علائم بیماری طی ۴۸ ساعت اول بدتر شوند. بااینحال ۲ تا ۳ روز بعد از مصرف آنتیبیوتیک بهبودی حاصل میشود. باید دوره درمان آنتیبیوتیک را کامل کنید.
بعضی از بیماریها علائم مشابه سلولیت دارند، از جمله:
سلولیت باکتریایی معمولا از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود. اگر زخم بازی روی پوستتان داشته باشید، ممکن است با لمس پوست عفونی عفونت فعال به آن منتقل شود. در این حالت باید بالافاصله سلولیت را درمان کنید. سلولیت چربی مسری نیست.
سلولیت نوعی عفونت باکتریایی است که به درمان آنتیبیوتیکی نیاز دارد. بنابراین خودبهخود از بین نمیرود.
خیر. سلولیت خارشدار نیست. بااینحال ممکن است با شروع بهبودی در ناحیه درگیر احساس خارش کنید.
پاسخ ها