بسیاری از نرمافزارهایی که روزانه با آنها کار میکنید خدمات خود را در محیطی مجازی بهنام فضای ابری ارائه میکنند. مثلا هنگامی که جیمیل خود را باز میکنید، وارد فضایی شدهاید که بخشی فضای ابری گوگل بهنام گوگل کلود است. در این مقاله درباره رایانش ابری، کاربردها، مدلها و مزایا و معایبش به زبان ساده صحبت میکنیم.
راهنمای مطالعهنمایش
برای استفاده از رایانش ابری به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
برترین شرکتهای ارائهدهنده خدمات رایانش ابری در ایران و جهان
فرض کنید جایی وجود داشته باشد که بتوان در آن هر دادهای را ذخیره کرد. خب نام چنین جایی در زبان متخصصان اینترنت، ابر (Cloud) است. اما ابر در فضای اینترنت فقط برای ذخیرهکردن دادها به کار نمیرود. شما میتوانید به هرکس دیگری هم به این فضای ابری دسترسی بدهید. یعنی شما انباری اشتراکی ایجاد کردهاید که هرکس با هر دستگاهی میتواند به آن متصل شود و از دادههای ذخیرهشده در آن استفاده کند.
رایانش ابری نام عمومی خدماتی است که شرکتهای دارنده فضای ابری ارائه میکنند. فضای ابری نیاز به سختافزار و نرمافزارهایی دارد تا بتواند خدمات ارائه کند. فرایند ذخیره، پردازش، دستهبندی، شناسایی و ارائه خدمات به کاربرانی که از فضای ابری استفاده میکنند، رایانش ابری نامیده میشود.
رایانش ابری را میتوان به ۳ دسته کلی تقسیم کرد که در ادامه درباره هرکدام توضیح خواهیم داد.
ساس برنامه یا نرمافزاری است که در فضای ابری کار میکند و شما با استفاده از مرورگر خود یا رابط کاری نرمافزار میتوانید به آن دسترسی پیدا کنید. این نرمافزار یا برنامه کاربردی اغلب خدمات متنوعی به شما ارائه میکند و گاهی بابت این خدمات از شما حق اشتراک دریافت میکند. این مدل از رایانش ابری بسیار رایج است. مثلا برنامههای کاربردی بانکها، درگاههای پرداخت و نرمافزارهای تماشای آنلاین فیلم یا ویدئو از این نوع رایانش ابری بهره میبرند.
پاس مختص برنامهنویسان است. در این مدل، همه امکانات موردنیاز برنامهنویسان در فضایی ابری قرار گرفته است و آنها با یک رابط کاربری به آن دسترسی پیدا میکنند.
در مدل پاس، فراهمکننده ابر میزبان همه چیزهای موردنیاز برنامهنویسان است. از سختافزارها گرفته تا نرمافزارهای لازم همه در اختیار برنامهنویس قرار میگیرند تا برنامه خود را بسازد و آن را اجرا، بهروز و عیبیابی کند. بسیاری از این فضاهای ابری پس از ساختهشدن یک برنامه و اجرای آن، میزبان آن برنامه نیز شناخته میشوند. مثل این است که شما زمینی با امکانات کامل در اختیار یک معمار یا مهندس قرار دهید و او ساختمانی در زمین شما بسازد.
در این مدل، فضای ابری محیطی برای کسبوکارها فراهم میکند تا فعالیتهای شغلی خود را در فضای ابری مدیریت کنند. در این شیوه فضای ابری از ماشینها یا سرورهای مجازی برای ارائه خدمات استفاده میکند و کاربر میتواند ماشین مجازی را بسته به نیازهای خود تنظیم کند. سرویسهای وب آمازون و مایکروسافت آزور ۲ نمونه از مدل یاس هستند.
هزینه رایانش ابری به مدل و میزان بهرهبرداری بستگی دارد. برخی از خدمات اولیه استفاده از فضای ابری رایگان هستند، اما برای دسترسی به تمام خدمات باید هزینه کنید.
سایر عواملی که بر هزینه نهایی تأثیرگذارند عبارتاند از:
دهههاست که رایانش ابری در جهان استفاده میشود. این استفاده طولانیمدت نشانه مزایای مهم این فضا برای کاربرانش است. در این بخش ۳ مزیت اساسی فضای ابری و رایانش ابری را توضیح میدهیم.
مهمترین مزیت رایانش ابری، کاهش هزینههای کسبوکار است. وقتی شرکتی از خدمات رایانش ابری بهره میبرد، در حوزههای مختلف صرفهجویی کرده است. مثلا فضای ابری:
ذخیره دادهها در فضای ابری به شما امکان میدهد در هر مکان و زمانی به آنها دسترسی داشته باشید. تنها چیزی که نیاز دارید دسترسی به اینترنت است. این یعنی کاربران دیگر نیازی به حملکردن انواع سختافزارهای ذخیرهکننده ندارند و هر زمان بخواهند با چند کلیک به دادههای لازم دسترسی پیدا میکنند. این دسترسی آسان به داده به شما در جایگاه مدیر امکان میدهد که بتوانید از راه دور بر فعالیتهای شغلی نظارت کنید و به کارمندان شما امکان میدهد که دورکاری کنند. به مشتریان شما نیز امکان میدهد از خدمات کسبوکار شما در هر زمان و مکانی بهرهمند شوند.
ازبینرفتن دادهها یکی از نگرانیهای جدی هر کسبوکاری است. ذخیره دادهها در فضای ابری و پردازش آنها با رایانش ابری احتمال ازبینرفتن دادهها را به حداقل میرساند. حتی اگر سیستمهای شرکت شما از کار بیفتند، دادههای ارزشمند شما همچنان در دسترس خواهند بود. اگر هم حادثهای پیش آمد که کسبوکارتان را مختل کرد، فضای ابری همچنان از دادههای شما حفاظت خواهد کرد و حتی اگر این دادهها پاک شوند، امکان احیای آنها در فضای ابری وجود دارد.
بهرغم مزایای مهم رایانش ابری، ممکن است این مدل از خدمترسانی معایب و مشکلاتی نیز داشته باشد که در ادامه دربارهشان توضیح دادهایم.
امنیت بزرگترین دغدغه شرکتهای ارائهدهنده خدمات ابری است. هکشدن رابط کاربری، نشت دادهها و افشای دادههای مهم از جمله این نگرانیها هستند. همچنین مسائلی مانند حریم خصوصی و اینکه چه کسی باید به دادههای خصوصی یا حساس در فضای ابری دسترسی داشته باشد از موضوعات مهم دیگر است.
نیازهای مختلف امکان پیشبینی هزینههای استفاده از رایانش ابری را دشوار میکنند. از سوی دیگر خدمات مختلف و ضروری فضای ابری و کارکردهای بههمپیوسته این فضا ممکن است هزینهها را افزایش دهند. همه اینها باعث میشوند پیشبینی هزینههای استفاده از این فضا دشوارتر شود.
با افزایش استفاده از فضای ابری، شرکتهای ارائهدهنده این خدمات برای یافتن متخصصان کافی و گسترش ابزارهای لازم دچار مشکل شدهاند. این مشکلات روی کیفیت خدمترسانی آنها به مشتریان در حال افزایش تأثیر منفی میگذارد.
ویژگیهای فضای ابری امکان نظارت و کنترل را کاهش میدهند، چراکه هرکس در سازمان شما از هرکجا میتواند به این فضا دسترسی داشته باشد و این یعنی کاهش نظارت بر رایانش ابری.
انتقال دادههای شرکت به فضای ابری، پیچیدگیهای حقوقی و قانونی جدیدی را ایجاد میکند. گاهی اوقات قوانین حاکم بر کسبوکار مانع از انتقال دادههای خاص به فضای ابری میشوند. گاهی نیز تضمینهای خاصی برای فرایند انتقال داده لازم است که کار را پیچیده میکند.
شرکت ارائهدهنده نقش مهمی در سرعت عملکرد فضای ابری دارد، اما سرعت اینترنت نیز نقش مهمی بازی میکند. کاهش سرعت اینترنت، قطعی یا شلوغی بیش از حد فضای ابری میتواند روی سرعت تأثیر منفی بگذارد.
اگر به هر دلیلی شرکتی بخواهد دادههای خود را ازفضای ابری خارج کند، کار آسان و کمهزینهای نخواهد بود. انتقال دادهها از فضای ابری به فضای محلی کاری پیچیده است و هزینههای پیشبینینشده زیادی در پی خواهد داشت.
این مسئله نیز مانند مورد قبل مشکلات زیادی ایجاد میکند، از مشکلات فنی گرفته تا مشکلات حقوقی و قانونی، فرایندی که زمانبر و پرهزینه خواهد بود.
همانطور که اشاره کردیم، امنیت در رایانش ابری مسئلهای بحثبرانگیز و پیچیده است. فضای ابری میتواند عمومی یا خصوصی باشد. درباره فضای ابری خصوصی موضوع چندان پیچیده نیست، چراکه تعداد مشخصی از افراد به فضا دسترسی دارند. اما در فضای ابری عمومی که تعداد کاربران بسیار زیاد است، موضوع امنیت اهمیت بیشتری دارد.
در رایانش ابری عمومی، شرکت ارائهکننده خدمات زیرساختهای خود را غیرمستقیم در اختیار تعداد زیادی کاربر قرار میدهد. در این میان شاید برخی کاربران هکرهایی باشند که فضای ابری را هدف قرار دهند یا از آن برای پیشبرد اهداف خود سوءاستفاده کنند.
بنابراین برای تأمین امنیت در عین حفظ محرمانگی، کار دشواری پیش روی متخصصان این حوزه است. در نهایت وظیفه تأمین امینت بر عهده شرکتهای ارائهکننده رایانش ابری و نیز سایر کسبوکارهایی است که از این فضا استفاده میکنند. هر دو طرف باید موارد متعددی را رعایت کنند تا امینت لازم تأمین شود.
در صورتی که قصد استفاده از رایانش ابری را دارید، بهتر است ابتدا این پرسشها را که بیشتر درباره محرمانگی و امنیت دادهها هستند از شرکت ارائهدهنده فضای ابری بپرسید.
در جهان این شرکتها از جمله پیشتازان ارائهدهنده خدمات رایانش ابری هستند:
برترین شرکتهای ارائهدهنده خدمات رایانش ابری در ایران هم عبارتاند از:
منابع دیگر: businessnewsdaily
پاسخ ها