دقت کرده‌اید گلدان‌های بعضی از افراد چقدر زیبا و تازه و باطراوت به نظر می‌رسند؟ علتش چیست؟ این افراد رازی دارند که بقیه از آن بی‌خبر هستند؟ نه! این‌طور نیست. ماجرا فقط این است که دوستان معروف به سبزانگشتی، بیشتر از دیگران به گلدان‌هایشان رسیدگی می‌کنند و از عوامل مهم رشد و شکوفایی گل آگاه هستند. یکی از این عوامل خاک گلدان است. برای همین در این مقاله درباره انواع خاک گلدان و بهترین خاک برای هر گلدان و نکات دیگر گفته‌ایم.
راهنمای مطالعهنمایش
مواد مناسب دیگر برای خاک گلدان چیست؟
بهترین خاک برای کاشت سبزیجات چیست؟
آموزش ساخت خاک گلدان آپارتمانی
خاک مناسب چند گیاه دوست‌داشتنی و معروف
چند نکته برای انتخاب خاک مناسب گلدان
خاک گلدان سه نوع اصلی دارد:
در ادامه می‌خواهیم درباره انواع خاک و ویژگی‌هایشان بگوییم. آماده‌اید؟ قبل از معرفی انواع خاک، به این نکته مهم توجه کنید:
خاک بنا به مقدار ماسه، لای یا خاک رُس موجود در آن تعریف می‌شود. میزان هر یک از اینهاست که بافت خاک را می‌سازد و بافت خاک هم روی توان زهکشی و مواد مغذی موجود در خاک اثر دارد.
ماسه بخش اعظم خاک است و حاوی مواد مغذی نیست. استفاده از خاک ماسه‌ای ساده‌تر از خاک رس است. زهکشی در این خاک سریع انجام می‌شود و توانایی‌اش در حفظ مواد مغذی چندان زیاد نیست. این گیاهان در خاک‌های ماسه‌ای به‌خوبی رشد می‌کنند:
خاک لای یا سیلت (silt) حالت پودری دارد و حاصل‌خیز است. البته اگر بخش بزرگی از خاک یک زمین از این نوع باشد، امکان اشباع‌شدن آن با آب زیاد خواهد بود. از گیاهان مناسب برای خاک لای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خاک رس اجزایی دارد که به یکدیگر می‌چسبند و توده‌های بزرگ‌تری ایجاد می‌کنند. این خاک خیلی حاصل‌خیز است، اما خاک گلدانی که بخش زیادی از آن رُس باشد سنگین می‌شود و زهکشی خوبی ندارد. البته گیاهانی هم هستند که در چنین خاکی به‌خوبی رشد می‌کنند، مانند:
بهترین خاک برای گلدان ترکیبی است از رس، ماسه و خاک لای. به این ترکیب لوم گفته می‌شود. لوم تمام انواع اصلی خاک گلدان را در خود دارد.
خاک لوم ترکیبی متعادل از سه نوع اصلی خاک است، یعنی ماسه‌ای و سیلت و رس. خب چرا این خاک برای کاشت گل و گیاه مناسب است؟
برای بهبود وضعیت گلدان‌ها، بیشتر مواقع باید به خاکشان کمی کمپوست اضافه کنید. میزان ماسه و پیت‌ماسی که به خاک هر گلدان اضافه می‌شود هم وابسته به تراکم و فشردگی خاکش است. اگر نمی‌دانید پیت‌ماس چیست، باید بگوییم لاشه نوعی خزه است که نقش کود را در گلدان‌ها ایفا می‌کند و باعث رشد بهترشان می‌شود. یادتان باشد که بهترین خاک برای گلدان بنا به نوع و شرایط رشدش متفاوت خواهد بود. گاهی هم ممکن است گیاه نیاز به کود خانگی یا صنعتی داشته باشد.
برای اینکه بدانید چه ترکیب خاکی مناسب گلدان‌هایتان است، نیاز به آشنایی با مواد دیگری هم دارید. چه موادی؟ در ادامه گفته‌ایم.
پیت نوعی ماده معدنی ارگانیک است که از گیاهان تجزیه‌شده در باتلاق‌ها به دست می‌آید. بخش زیادی از پیت، خزه اسفاگنوم است. به پیت پیت‌ماس هم می‌گویند. در ترکیب خاک بیشتر گلدان‌ها از پیت استفاده می‌شود، چون رطوبت را بدون خیس و اشباع‌کردن خاک، به‌خوبی نگه می‌دارد. این ماده سبک است و به‌سادگی هم فشرده نمی‌شود.
کمپوست نقش ماده تقویتی برای خاک گلدان‌ها دارد و می‌تواند از فضاهای هوایی در خاک کم کند. نباید از این ماده زیاد در گلدان‌ها استفاده شود. فقط باید یک‌سوم از خاک گلدان کمپوست باشد.
پوست درختی که آسیاب و تا حدی کمپوست (ترکیب پوسته با خاک) شده باشد هم به‌جای پیت‌ماس برای گلدان‌ها استفاده می‌شود. این ترکیب ارزان‌تر از پیت است و به جریان‌یافتن هوا در خاک کمک می‌کند. البته زودتر از پیت خشک می‌شود و به آبیاری بیشتری نیاز دارد.
الیاف نارگیل هم ماده‌ای فیبری است که از پوسته نارگیل به دست می‌آید. الیاف نارگیل گاهی به‌جای پیت استفاده می‌شوند. شباهت این الیاف به پیت، توانایی حفظ آب بدون خیس‌کردن خاک است.
ورمیکولیت هم ماده‌ای است که از حرارت‌دادن خرده‌های سنگ میکا به دست می‌آید. رنگش خاکستری است و بافتی اسفنجی دارد و به نگهداشت آب در خاک گلدان‌ها کمک می‌کند. ورمیکولیت مواد مغذی را نگه می‌دارد و آنها را برای مدت طولانی‌تری به ریشه گیاه می‌رساند.
پرلیت سنگ آتش‌فشانی سفیدرنگی است که وزن اندکی دارد و زهکشی و هوادهی به خاک را در گلدان‌ها ممکن می‌کند.
انتخاب بهترین خاک در گِروی نوع پیاز گل، دانه و محیط کاشت است. مثلا پیاز بیشتر گل‌ها در خاک‌های لومی و ماسه‌ای رشد می‌کنند.
بهترین خاک برای کاشت سبزیجات وابسته به نوع باغچه‌تان است. برای نمونه اگر باغچه‌تان بستر برجسته‌ای دارد و منطقه کاشت ریشه‌ها در فاصله بیش از یک‌متری زمین است، استفاده از کمپوست و روخاک فکر خوبی خواهد بود. نسبت این دو هم باید برابر باشد.
اگر سبزیجات را در مزرعه می‌کارید، باید دنبال خاکی با خاصیت زهکشی مناسب باشید. اگر خاک مزرعه از جنس رس باشد، اصلاحاتی نیاز است تا زهکشی به‌خوبی انجام شود. برای اصلاح خاک رس آن را با سنگ شیِل، وِرمیکولیت یا سنگ گچ ترکیب می‌کنند.
برای خاک گلدان‌های درون خانه سراغ خاک باغچه‌تان می‌روید؟ ناراحت نشوید، اما این کار فکر خوبی نیست. چرا؟ چون خاک باغچه حاوی باکتری‌هایی است که برای گلدان‌های داخل خانه مضرند. دو انتخاب خوب برای خاک گلدان‌های داخلی پیش رویتان است که در ادامه می‌خوانید.
اگر قصد دارید از خاک باغچه برای گلدان‌های درون خانه استفاده کنید، ابتدا باید آن را استریل کنید. این کار به از بین بردن حشرات، علف‌های هرز خاک و بیماری‌های آن کمک می‌کند. خاک باغچه را روی کاغذ شیرینی بریزید و آن را در فِر در دمای ۱۸۰درجه به‌مدت ۳۰ دقیقه بپزید. این اقدام مفید و ازبین‌برنده باکتری‌ها کمی بو راه می‌اندازد، اما ارزشش را دارد.
پس از این مرحله، خاک را با خاک ماسه‌ای و پیت مخلوط کنید. این کار به شما خاکی می‌دهد که هم مرطوب است و هم گردش اکسیژن و زهکشی مناسب را فراهم می‌کند.
خاک‌هایی که برای کاشت گلدانی در فروشگاه‌ها عرضه می‌شوند، حاوی ورمیکولیت و پیت‌ماس هستند. اندکی کود هم در آنها وجود دارد. چنین خاکی حاوی مواد مغذی است و رطوبت را هم حفظ می‌کند. ضمن اینکه برای گردش هوا و سالم‌ماندن ریشه‌ها هم مفید است.
می‌توانید ترکیب مناسب را خودتان بسازید. این کار به شما اجازه می‌دهد کیفیت خاک را تعیین کنید. آموزش ساخت خاک گلدان را در ادامه نوشته‌ایم:
همه مواد بالا را خوب با هم ترکیب کنید و در ظرف یا گلدانی هواگیر بریزید.
در این قسمت می‌خواهیم از خاک گلدان چند گیاه معروف بگوییم که میان گیاه‌دوستان و طرف‌داران نگهداری گل شهرت زیادی دارند. چه خاکی برای این سبزهای دوست‌داشتنی مناسب است؟
نگهداری از کاکتوس کار ساده‌ای نیست. انواع کاکتوس با آب میانه خوبی ندارند، بنابراین نباید از خاکی برایشان استفاده کنید که با آب اشباع می‌شود. آب زیاد در خاک کاکتوس، آن را خراب می‌کند. برای این گیاه موادی مانند پیت‌ماس و پرلیت مناسب‌اند، چون علاوه بر حفظ رطوبت، مانع از تجمع آب اضافی در خاک گلدان هم می‌شوند. ترکیب خاک ماسه‌ای، پیت و پرلیت برای کاکتوس‌ها مناسب است.
برای کاشت و نگهداری از گل‌های آپارتمانی مانند پتوس و سانسوریا باید به فکر اضافه‌کردن کود به خاک گلدان‌ها باشید. استفاده از کمپوست هم در خاک گلدان مفید است. پیت‌ماس را هم در ترکیب خاک قرار بدهید. باید ترکیب خاکتان به ریشه‌های گیاه اجازه تنفس بدهد و آب را هم به‌خوبی نگه دارد.
روش‌های مختلفی برای بهبود اوضاع خاک گل‌ها و گیاهانتان وجود دارد. خبر خوش این است که بیشتر این روش‌ها ساده هستند:
برای داشتن گلدان‌های زیبا و باطراوت باید راه و روش رسیدگی به آنها را یاد بگیرید. آشنایی با خاک مناسب از مهم‌ترین بخش‌های داشتن گل و گیاه زیبا و سالم است. از اطلاعات بالا استفاده کردید؟ خودتان هم توصیه‌ای دارید یا روشی بلد هستید که با ما در میان بگذارید؟
منابع دیگر: thespruce.com و nymag.com
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها