کاهش تراکنش های بانکی در پی اجباری شدن رمز دوم پویا

پویا شدن رمز دوم کارت‌های بانکی اگرچه کلاهبرداری فیشینگ را کاهش داده اما حجم تراکنش‌های آنلاین بانکی را نیز کم کرده است.

پویا شدن رمز دوم کارت‌های بانکی که از دی ماه امسال اجرایی شد واکنش‌های زیادی را به‌همراه داشت. این طرح که به‌منظور کاهش حمله به حساب‌های بانکی و فیشینگ اجرا شده بود، با اینکه به‌نظر می‌رسد موفق بوده اما حجم تراکنش‌های بانکی را نیز کاهش داده است. به‌گفته‌ی رئیس پلیس فتای ایلام بررسی پرونده‌های تشکیل شده در پلیس فتای این استان نشان می‌دهد آمار کلاهبرداری فیشینگ بعد از فعال‌‌سازی رمز دوم پویا روند کاهشی پیدا کرده است. با این حال تأثیر منفی آن روی کاهش میزان تراکنش‌های بانکی را نمی‌توان نادیده گرفت. بسیاری از کاربران کارهای روزمره‌ی خود از جمله خرید شارژ یا پرداخت قبوض را به‌صورت آنلاین و همچنین از طریق کدهای USSD انجام می‌دادند؛ آمار و ارقام نشان می‌دهند با پویا شدن رمز دوم کارت‌های بانکی میزان این تراکنش‌ها کاهش چشمگیری داشته است.

بانک مرکزی برای کاهش مشکلات ناشی از نصب و راه‌اندازی اپلیکیشن‌های رمزساز که هر بانک به‌صورت جداگانه ارائه داده بود راه‌حل‌هایی را پیشنهاد داد، اما به‌نظر می‌رسد این راه‌حل‌ها نیز نتوانسته است مشکلات کاربران را کاهش دهد. راه‌حل اول ارسال رمز دوم پویا به‌صورت پیامکی است که به‌گفته‌ی برخی کاربران پیامک حاوی رمز دوم در برخی از تراکنش‌ها دیر ارسال می‌شود و کاربر نمی‌تواند در زمان تعیین شده تراکنش خود را تکمیل کند. راه‌حل دوم نیز این بود که تراکنش‌های کم‌تر از ۱۰۰ هزار تومان به رمز دوم پویا نیاز ندارند و با همان رمز دوم ایستا کار می‌کنند؛ اما به این شرط که کاربر مسئولیت عواقب ناشی از آن را بپذیرد. به‌عبارتی اگر کاربر بخواهد برای تراکنش‌های زیر ۱۰۰ هزار تومان از رمز دوم ایستا استفاده کند باید در مهلت تعیین‌شده از سوی بانک‌ها، به خودپرداز بانک مورد نظر مراجعه کرده و ضمن انتخاب رمز دوم ایستای جدید، تعهد دهد که مسئولیت عواقب ناشی از استفاده نکردن از رمز دوم پویا برای تراکنش‌های زیر ۱۰۰ هزار تومان را می‌پذیرد. البته این موضوع در حال حاضر از طرف دو بانک ملی و صادرات مطرح شده است و احتمالا سایر بانک‌ها نیز در آینده مهلتی را برای انجام این کار تعیین خواهند کرد.

با اینکه بانک‌ها اعلام کرده‌اند حداکثر سرعت را در تسهیل فرایند ارائه‌ی رمز دوم پویا در دستور کار قرار داده‌اند اما مشکلات همچنان ادامه دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تعداد تراکنش‌های خرید اینترنتی که مستقیما مرتبط با کسب‌وکارهای این حوزه است حدود چهار درصد نسبت به قبل از الزام استفاده از رمز دوم پویا کاهش داشته است. تراکنش‌های شامل تراکنش‌های کارت به کارت از طریق برنامک‌ها نیز حدودا ۲۰ درصد کم‌تر شده است.

بیشترین حجم خرید شارژ اپراتورها از طریق کدهای دستوری یا همان USSD صورت می‌گیرد. برآوردهای شاپرک نیز نشان می‌دهد حجم زیادی از خریدهای موبایلی مبالغی کمتر از دو هزار تومان را به خود اختصاص می‌دهند که تقریبا تمامی آن‌ها از طریق کدهای دستوری صورت می‌گیرد. طبق گزارش دی ماه شاپرک ۴۰/۴۹ درصد مجموع تراکنش‌های موبایلی دارای مبلغی کم‌تر از ۲ هزارتومان و ۶۴/۰۳ درصد تراکنش‌ها دارای مبلغ کمتر از پنج هزار تومان بوده‌اند. همچنین طبق گزارش شاپرک در دی‌ماه گذشته از کل تعداد تراکنش‌های انجام شده از طریق شاپرک ۱۰/۶۵ درصد تراکنش‌ها برای پرداخت قبوض و خرید شارژ بوده‌ است که به‌نظر می‌رسد این آمار در بهمن ماه باتوجه به اجرایی شدن رمز پویا تاحدودی کاهش یابد.

محمدجواد صدوقی، مدیرعامل شرکت ستاره‌ی اول ارائه‌کننده‌ی خدمات USSD می‌گوید حتی پرداخت‌های کم‌تر از ۱۰۰ هزار تومان بر بستر USSD نیز دچار مشکل شده است و مشتریان اپراتورها برای خرید شارژ یا پرداخت قبوض کم‌تر از ۱۰۰ هزار تومان نیز با منبع یا اختلال روبه‌رو می‌شوند. او با اشاره به اینکه برخی اختلال‌ها احتمالا به دلیل وابستگی شرکت‌های پرداختی به بانک‌ها است گفت:

در پی این اختلال‌ها عملا پس از پیاده‌سازی رمز پویا، ستاره‌ی اول به‌عنوان شرکتی که بیشترین سهم از تراکنش‌های مبتنی بر کدهای دستوری را دارد با کاهش درآمد مواجه شده و درآمدهای این شرکت طی روزهای گذشته به اندازه‌ی دو سال پیش خود بازگشته است. بعد از کاهش میزان فروش در زمان قطعی اینترنت، حالا اختلالات رمزپویا در بانک‌هایی مانند ملت، ملی، رفاه، کشاورزی و سپه حتی در تراکنش‌های زیر ۱۰۰ هزار تومان عملا فروش ما را به شکل غیرقابل باوری کاهش داده است و ما در این مقطع چاره‌ای جز صبوری تا زمان ترفیع اختلالات بانکی نداریم.

کم شدن تراکنش‌های بانکی مطمئنا تأثیر منفی زیادی روی کسب‌وکارهای اینترنتی می‌گذارد. بانک‌ها باید بتوانند با بهبود کیفیت همکاری خود با مخابرات و اپراتورهای تلفن همراه، روند ارسال پیامک رمز دوم را تسریع کنند. همچنین درنظرگرفتن یک اپلیکیشن واحد رمزساز از سوی بانک مرکزی می‌تواند تا حدود زیادی مشکلات ناشی از رمز دوم پویا را کاهش دهد.

درصورتی‌که هنوز رمز پویای کارت بانکی خود را فعال نکرده‌اید، با استفاده از راهنمای دریافت رمز پویا می‌توانید نسبت به فعال‌سازی آن اقدام کنید.