مطالعه بزرگی که در آن ۲۴ هزار رویا مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفته است، نشان میدهد رویاها واقعا ادامهی زندگی روزمرهی ما هستند.
رویاها از کجا میآیند؟ این سؤال قدیمی، هزاران سال است ذهن بشر را به خود مشغول ساخته و دررابطهبا آن تئوریهای مختلفی مطرح شده است. درحالیکه تمدنهای باستانی ممکن است رویاها را دارای منشا معنوی یا ماوراءطبیعی توصیف کرده باشند، در جامعهی مدرن، ما عمدتا رویاهای خود را ازنظر زندگی بیداری خود تجزیهوتحلیل میکنیم و بهدنبال روابط معناداری هستیم که محتوای رویاهای ما را با تجارب زندگی روزمرهی ما پیوند دهد. پژوهشگران در مطالعهای جدید توضیح میدهند: «پژوهشهای مختلف از فرضیه تداوم رویاها حمایت کردهاند: بیشتر رویاها ادامهی چیزی هستند که در زندگی روزمرهی ما رخ میدهد. همچنین، زندگی روزمرهی ما روی رویاهایی که میبینیم، تأثیر میگذارد (مثلا اضطراب در زندگی واقعی منجر به رویاهای دارای اثر منفی میشود).» این تئوریهای روانشناختی به پژوهشهای قرن بیستم برمیگردد که در آن دانشمندانی نظیر زیگموند فروید پیشگام این ایده بودند که معنای پنهان رویاها هنگام بررسی تجارب فرد در دنیای حقیقی آشکار میشود.
درمانگران در تجزیهوتحلیلهای امروزی درمورد رویا، تلاش میکنند که با استفاده از گزارشهای رویا، یافتن نشانهها، نمادها و ساختارهایی که ممکن است با بخشهای دیگر زندگی بینندهی رویا مطابقت داشته باشد، به بیماران در تفسیر خوابشان کمک کنند. یکی از سیستمهای معروف برای تفسیر گزارشهای رویا «سیستم هال و واندکاستل» است که رویاها را براساس شخصیتهایی که درون آنها ظاهر میشوند، تعاملات بین شخصیتها و اثری که این تعاملات روی شخصیتها دارند و موارد دیگر رمزگذاری میکنند. اگرچه یکی از مشکلات سیستم مذکور این است که باتوجهبه اینکه باید تمام گزارشها رویاها را بهطور دستی بررسی کنیم تا این عناصر را شناسایی کنیم، فرایند کند و زمانبری است. به همین دلیل، پژوهشگران حوزهی خواب این روزها دائما بهدنبال راهحلهای الگوریتمی هستند که بتواند بهطور خودکار وظیفهی شناسایی و تفسیر محتوای رویاها را براساس روش هال و واندکاستل انجام دهد.
فوگیل و گروهش در مطالعهی جدید خود روش جدیدی برای انجام این کار ارائه کردهاند. آنها روش خود را برای تجزیهوتحلیل ۲۴ هزار رویا از یک پایگاه داده عمومی بزرگ از گزارشهای خواب که دریمبانک (DreamBank) نامیده میشود، بهکار بردند. پژوهشگران توضیح میدهند: «ما ابزاری را طراحی کردیم که بهطور خودکار، گزارشهای رویا را با پیادهسازی مقیاس رویای هال و واندکاستل نمرهبندی میکند. ما کارآیی این ابزار را روی گزارشهایی از رویاها که بهوسیلهی متخصصان تفسیر شده بود، تأیید کردیم و چیزی را که دانشمندان آن را فرضیهی تداوم میخوانند، در چنین مقیاس بیسابقهای آزمایش کردیم.»
ابزار پردازنده رویای پژوهشگران سیستم هال و واندکاستل را سادهتر میکند و متن گزارشهای رویاها را تجزیه میکند و روی شخصیتها، تعاملات اجتماعی و کلمات عاطفی تمرکز میکند. پژوهشگران مینویسند: «این سه بعد، مهمترین ابعاد در تفسیر رویاها درنظر گرفته میشوند؛ زیرا براساس آنها نمودار رویا تعریف میشود: چه کسی حضور داشت، چه اعمالی انجام شد و چه عواطفی ابراز شد.»
وقتی پژوهشگران، خروجی ابزار خود را با یادداشتهای دستی تفسیر گزارشهای رویا که بهوسیلهی متخصصان انجام شده بود، مقایسه کردند، در سهچهارم موارد، نتایج با هم همخوانی داشت. اگرچه این نمره، نمرهی کاملی نیست، علامت امیدوارکنندهای است که نشان میدهد فناوری میتواند به پیشرفتهای جدید در زمینهی پژوهشهای خواب منجر شود.
پژوهشگران همچنین در دادههای خود شواهدی را پیدا کردند که از فرضیهی تداوم حمایت میکرد: این مفهوم که رویاها ادامهی چیزی هستند که در زندگی روزمره اتفاق میافتد. بهگفتهی پژوهشگران، گزارشهای رویا حاوی نشانگرهای آماری مختلفی است که چیزی را منعکس میکنند که ببیندهی خواب آن را احتمالا در زندگی واقعی خود تجربه کرده است.
درحالیکه هنوز با تفسیر کامل رویاها و تعیین منشا آنها فاصلهی زیادی داریم، نویسندگان میگویند چنین رویکردهایی سنجش جنبههای مهم رویاها را سادهتر میکنند و حتی میتوانند به ساخت فناوریهایی کمک کنند که میتوانند فاصلهی کنونی میان زندگی واقعی و رویا را پر کنند.
یافتههای پژوهش جدید در مجلهی Royal Society Open Science گزارش شده است.
پاسخ ها