این بار به سراغ نامی میرویم که ایرانی نیست اما در خیلی از آثار ماندگار ردپایی از خود به یادگار گذاشته است.
برترینها: اصولا در میان سازندگان موسیقی پاپ ایرانی، چند نام همیشه پرتکرار هستند. افرادی مثل ناصر چشمآذر، واروژان، عبدی یمینی و ... که سهم بسزایی در شکوه این موسیقی داشتند. اما این بار به سراغ نامی میرویم که ایرانی نیست اما در خیلی از آثار ماندگار ردپایی از خود به یادگار گذاشته است. از استیون مککرام سخن میگوییم. در ادامه با ما همراه باشید.
استیون مککرام، آهنگساز و تنظیم کنندهی آمریکایی آثار خوانندگانی همچون ابی، فرامرز اصلانی، سیاوش قمیشی و احمدرضا نبیزاده تاثیر غیرقابل انکاری بر موسیقی پاپ پس از انقلاب داشته است. او در کنار قمیشی به ترجمه موسیقی روز به زبان فارسی پرداخت. در واقع او نیز نه به اندازهی قمیشی ولی در حد و اندازهی خود در موزیک ما موثر بوده است.
بیشترین همکاری قمیشی در زمینهی تنظیم آهنگ، با این موزیسین آمریکایی بوده است. همکاری سیاوش با دوست آمریکاییاش (استیو) منجر به خلق آهنگهای محبوب و موفقی شد. از جمله آنها میتوان به آلبوم هوای خونه (سیاوش قمیشی) و آلبوم ستارههای سربی برای ابی و آهنگ «یکی شدن» با صدای احمدرضا نبیزاده اشاره کرد.
سیاوش قمیشی در آخرین اظهار نظر خود راجع به استیو چنین میگوید:
من با استیو، ده تا یازده، شاید دوازده تا (با آلبومهای ابی) کار کردم که برای زمان خودش بسیار عالی بود ولی استیو همون جا موند و زمان شد ۲۰۰۵ ، ۲۰۰۶ ، ۲۰۰۷ ، ۲۰۰۸ ، ۲۰۰۹ ، ۲۰۱۰ ، ۲۰۱۱ و استیو موند سر جاش. به دلیل اینکه استیو با خانومش در عرض چهار سال، صاحب چهار فرزند شدند، گرفتاری بچهها و مواظبت از آنها باعث افت کار استیو شد تا جایی که بهش گفتم استیو کارت داره افت میکنه.
مسئله افت کارش مسئله دوم بود و مسئله اول این بود که استیو با زمان حرکت نکرد و جا موند و من برای اینکه این مسئله رو صرفا خودم بررسی نکرده باشم و تنها به قاضی نرفته باشم و راضی برگشته باشم، آهنگ "بیخیال" رو که مال آلبوم یادگاریه و نیما وارسته تنظیم کرده قبل از نیما به استیو مککرام دادم که متاسفانه استیو کار خیلی اولد فشن قدیمی انجام داد.
صدای ابی در دهه هفتاد حس و حال بالاتری داشت و در آن دهه او در اوج بود و از همردههای خود سبقت گرفت. عامل مهم دیگر، سیاوش قمیشیست که حتی از ابی نقش مهمتری داشت و در این آلبوم از ملودیهای استثنایی بهره گرفت .
عامل مهم دیگر موفقیت این آلبوم ایرج جنتی عطایی بود. وی با خلق ترانه های شب گریه، آخر قصه و ستارههای سربی، اوج هنر خود را نشان داد زیرا ملودیهای هر سه قطعه قبل از ترانه ساخته شدند. سیاوش قمیشی عادت دارد که ترانه را بگیرد و سپس ملودی را بسازد اما در اینجا همه چیز وارون بود و کار برای ایرج جنتی عطایی سخت شد اما او قدرت ترانهسرایی خود را ارائه داد و بسیار هماهنگ با ملودی ترانه ها را نوشت.
عامل دیگر تنظیم بسیار خوب استیو مک کرام بود. او تنظیم پنج قطعه این آلبوم ( شب گریه ، ستارههای سربی، آخر قصه، عادت و کی اشکاتو پاک میکنه) را بر عهده داشت و قطعههایی که توسط او تنظیم شدند به بهترین و محبوبترین آهنگهای این آلبوم و دوره هنری ابی تبدیل شدند.
یکی از کاربران توئیتر درباره این ترانه مینویسد: اگر اسم فرامرز اصلانی را نمیدیدم، فکر میکردم سولو گیتار کار را اندرو لاتیمر نواخته است. موزیک و متن به قدری زیبا روی هم قرار گرفتند که صدای مخملی اصلانی به طرز عجیب و خاصی با زبریِ گیتار هماهنگ شده.
و به راستی ترانه "قلعه تنهایی" یک سورپرایز برای موسیقی ایرانیست و شاید مرگ تلخ اصلانی باعث شد این کار در میان سایر آثار درخشانش بیشتر شنیده شود. تنظیم این شاهکار نیز با استیو مککرام بوده و مثل کارهای قمیشی و ابی او در این اثر هم توانسته ردپای ویژهای را از خود به جا بگذارد.
استیو مککرام در حال حاضر ساکن کالیفرنیاست و آهنگساز گروه read sea telaveler است و به دلایل مختلف، علاقهای به همکاری با سازندگان موسیقی ایرانی ندارد.
کیان در تمجید مککرام مینویسد:
بسیاری از آثار ماندگار دهه ۷۰ شمسی مارکت ایرانی حاصل تنظیم جادویی استیو مک کرام هست. مردی که با سیاوش قمیشی و آلبوم تاک معرفی شد و با آلبوم ستارههای سربیِ ابی به اوج رسید. اسم تنظیمهای استیو رو سرچ کنید و برای ناشناس بودنش آه بکشید.
سیاوش درباره تنظیم آلبوم شب نیلوفری معتقد است:
آلبوم شب نیلوفری، کهکشانیترین آلبوم موسیقی فارسی و از شاهکارهاست. پختهترین اجراهای بهترین خواننده پاپ یعنی ابی رو در این آلبوم شاهیدم. بهترین اشعارِ بهترین ترانهسرای ایرانی، ایرج جنتی عطایی. استیو مککرام، شاخصترین تنظیمهاش رو انجام داده و اوج ملودیسازی سیاوش قمیشی، بهترین آهنگساز پاپ ایرانی رو به خوبی در این مجموعه حس میکنیم.
علیرضا از مهجوریت مککرام گفته:
یک تنظیم کننده موسیقی داریم به نام استیو مککرام که چندین آهنگ خوب خوانندههای ایرانی را تنظیم کرده. ظرافت و فنی بودن این آهنگها محسوس است. نمونهاش آهنگ "قلعه تنهایی" فرامزر اصلانی. من نتونستم عکس، مصاحبه یا پروفایلی ازش پیدا کنم.
محسن هم درباره شکوه قلعه تنهایی نوشته:
آهنگ "قلعه تنهایی" فرامرز اصلانی در یک لیگ دیگر است. علاوه بر صدا و موسیقی اصلانی، تنظیمکننده (استیو مککرام) نیز کاری فراتر از همکاران ایرانی خود ارائه داده. اون قسمت بیکلام اول کار، قلعه تنهایی را به یک شاهکار تبدیل کرده است.
حمید هم به تنظیم فوقالعاده یکی از آثار قمیشی پرداخته:
جالبه که تنظیم آهنگ "سکو" رو استیو مککرام انجام داده، یعنی تقریبا بهترین آهنگهای قمیشی رو این آقا تنظیم کرده. یک خارجی که چیزی از حس و حال ماها نداره به قدری خوب تنظیم کرده که همه باهاش ارتباط برقرار میکنن.
در پایان به موسیقی این قطعه که با تنظیم استیو مککرام همراه شده گوش کنید.
پاسخ ها