ورود به این خانه حتی برای زامبی ها نیز قفل است

رابرت کونیچنی طراح «خانه امن» (Safe House) از شرکت معماری مستقر در لهستان، این خانه را در سال ۲۰۱۰ برای زوجی ساخت که اولویت اصلی آن‌ها بهره‌مندی از حداکثر احساس امنیت در خانه بود.

فرادید: پیمانکاران یا طراحان معمولاً فرآیند فروش را بر اساس فهرستی کلی از مزایای بتن آغاز می‌کنند: بادوام است، همه‌کاره است، سبز است، دوستدار طرح است، مقرون به صرفه است و غیره. اما به لطف «خانه ایمن» اکنون می‌توانیم صفت «ضد زامبی» را نیز به فهرست ویژگی‌های بازارپسند بتن اضافه کنیم!

به لطف طراحی متفاوت کونیچنی، این پروژه نه تنها مشتریان خود را راضی کرد، بلکه تا حدودی در اینترنت نیز مشهور شد و در بسیاری از وبسایت‌های معماری به عنوان نخستین خانه ضدزامبی دنیا توصیف شد. کونیچی می‌گوید: «برخی افراد نگاهی بسیار سطحی به «خانه امن» دارند. آن‌ها ایده آن را به طور کامل درک نمی‌کنند. ما فقط می‌توانیم شانه‌هایمان را بالا بیندازیم و از نظرات مثبت کسانی که مفهوم خانه را درک کرده‌اند، خوشحال باشیم.»

در حالت «بسته» ، خانه چیزی شبیه یکی از آن سفینه‌های فضایی کاملاً مربعی‌شکل از «پیشتازان فضا: نسل بعدی» است. به نظر می‌رسد دیوارها صاف و یکپارچه هستند و به خانه ظاهر یک بلوک بتنی ۶۰۰۰ فوت مربعی می‌دهند. 

اما در حالت «باز»، خانه بیشتر مناسب یک کتاب تصویری و بزرگ معماری روی میز پیش‌دستی است تا یک برنامه تلویزیونی علمی‌تخیلی. بخش‌های عظیمی از مکعب حرکت کشویی، نوسانی یا چرخشی دارند تا نمای شیشه‌ای را آشکار کنند، و طراحی مجلل داخلی را به نمایش بگذارند. یک پل متحرک برای اتصال سطح بالایی خانه به تراس پشت‌بام در بالای خانه استخردار در نوسان است. یک درب بزرگ چرخ‌دار برداشته می‌شود و تمام نمای جنوبی خانه را به سمت چمن زیبا و آرایش‌شده باز می‌کند. کرکره‌های عظیم که ۲ فوت ضخامت دارند، می‌چرخند تا نور فضای داخلی را تامین کنند. 

کونیچنی در توضیحات خود در مورد این پروژه، طراحی باز و بسته‌ی خانه امن را با چرخه‌های روزانه در دنیای طبیعی مقایسه می‌کند: «هر روز خانه به روش مشابهی عمل می‌کند، هر روز صبح از خواب بیدار می‌شود و بعد از غروب بسته می‌شود. این روال ما را به یاد فرآیندهای موجود در طبیعت می‌اندازد. خانه در چرخه روز و شب خود به گیاه شباهت دارد.» با نگاه به عکس‌های خانه هنگام باز شدن، در واقع شبیه یگ گل بتونی عظیم در حال شکوفا شدن است. 

به گفته کونیچنی، ساختار یکپارچه‌ی خانه تماماً بتن مسلح است که به دلیل استحکام و دوام آن انتخاب شده است که هر دو، ویژگی‌های خوبی برای یک خانه کاملا ایمن هستند. کونیچنی می‌گوید: «من کار با مصالح مختلف را دوست دارم، همه چیز به مفهوم ساختمان بستگی دارد. من از بتن (برای خانه امن) استفاده کردم چون یک مصالح سازه‌ای بسیار خوب است و برای این کار عالی بود.» 

بخشی از چیزی که طراحی خانه امن را بسیار جذاب می‌کند، سهولت ظاهری باز و بسته شدن دیوارها و کرکره‌های بظاهر بسیار سنگین آن است. اما هیچ طراحی ترکیبی هوشمندانه یا افزودنی تحول‌آوری برای پایین آوردن وزن آن قطعات به وزن قابل‌کنترل وجود نداشت. در عوض، این شرکت معماری، با کمی تردستی سیمانی به این هدف رسید. به جای بتن، عناصر متحرک خانه در واقع یک چارچوب فولادی عایق‌بندی‌شده پوشیده شده با خرده‌چوب‌های چسبانده شده با سیمان هستند؛ ماده‌ای مرکب ساخته‌شده از تراشه‌های چوب معدنی و سیمان پرتلند. کونیچنی برای تکمیل این اثر، بقیه سطوح بیرونی خانه را نیز با همان مصالح محصور کرد و تشخیص بتن واقعی از ساختگی را غیرممکن کرد. 

شرکت معماری KWK Promes در اصل به این دلیل این پروژه را پذیرفت که مشتریان نوشته‌ای درباره یکی از خانه‌های قبلی شرکت به نام Broken House را دیده بودند. کونیچنی می‌گوید: «عملکرد و زیبایی‌شناسی آن خانه، مالک را قانع کرد که می‌تواند پروژه خود را به ما بسپارد.» 

کونیچنی می‌گوید: «در طراحی، مهمترین چیز برای من رویکرد مفهومی است. من می‌توانم خودم را یک مفهوم‌گرا بنامم. پیروی مداوم از یک ایده در بیشتر مواقع ما را مجبور می‌کند از عادت و سلیقۀ خود خلاص شویم، اما به ما امکان دستیابی به چیزهای بی‌سابقه را هم می‌دهد و بدون شک، خانه امن یکی از این موارد است. نوآوری این پروژه در بلوک خود خانه نیست، بلکه در دو دیوار متحرکی است که چیدمان عملکردی طرح را تغییر می‌دهد.» دو دیواری که او به آن‌ها اشاره می‌کند، بخش‌های بزرگ و ۷ فوتی هستند که به ترتیب ۵۰ و ۷۲ فوت طول دارند و با فشار دادن یک دکمه در امتداد کناره‌های خانه کشیده می‌شوند. 

برای مالکان مهم بود که در هر دو حالت بسته و باز احساس امنیت کنند. وقتی خانه بسته است، امنیت محصول آشکار مهر و موم شدن کامل خانه به بیرون است. اما وقتی باز است، محیط امنیتی در واقع گسترش می‌یابد تا کل ملک را در بر گیرد. با باز شدن خانه، آن دو دیوار کلیدی به عقب می‌لغزند تا کل حیاط را محصور کنند و یک حیاط جلویی کوچک ایجاد کنند. ورود به هیچ بخشی از مجموعه بدون عبور از آن فضای ورودی امکان‌پذیر نیست. علاوه بر امنیت، یکی دیگر از جنبه‌های مفید پیکربندی دیوار این است که فرزندان مالک می‌توانند بدون نگرانی در مورد سرگردانی در جایی که نباید، اختیار بازی در باغ را داشته باشند. 

کونیچنی درباره چالش‌های این پروژه می‌گوید: «طراحی خانه امن یک سرمایه‌گذاری بسیار پیچیده بود که به راه‌حل‌های فردی نیاز داشت که اغلب از ابتدا ایجاد می‌شدند. مهمترین چیز حفظ انسجام بین ایده، عملکرد و تمام فناوری پیچیده و دشوار استفاده شده در این خانه بود.» 

طراحی خانه امن با وجود چالش‌برانگیز بودن، توانست با موفقیت پناهگاهی برای دوری از خطرات دنیای بیرون، چه مرده و چه زنده، فراهم کند.