آشنایی با برج کبوتر مرداویج اصفهان

برج کبوتر مرداویج اصفهان

برج کبوتر مرداویج کجاست؟

برج کبوتر مرداویج از جاهای دیدنی و بناهای اصفهان در مرداویج به حساب می آید و دارای هشت استوانه‌ی خارجی و یک استوانه‌ی مرکزی است. استوانه‌ی مرکزی در وسط و استوانه‌های خارجی، دورتادور آن وجود دارند. برای آشنایی بیشتر با این مکان با ما همراه باشید.

برج تاریخی کبوتر مرداویج اصفهان

یکی از شگفتی‌های بی‌ نظیر در استان اصفهان، برج‌های کبوترخانه است. برج کبوتر مرداویج یکی از جاذبه‌های به‌جا مانده از عهده صفوی است که در میدان مرداویج اصفهان وجود دارد و به ثبت ملی رسیده است.

تاریخچه کبوترخانه‌های ایران به‌طور دقیق معلوم نیست، ولی با توجه به منابع تاریخی، این برج‌ها در حدود ۷۰۰ سال پیش ساخته شده اند و برج تاریخی کبوتر مرداویج در دوره صفوی ساخته شده است.

برج کبوتر مرداویج یکی از دو برج باقی‌مانده از مجموعه برج‌های کبوتر هزارجریب اصفهان است که در تقاطع خیابان آزادی و شیخ صدوق اصفهان قرار دارد. این برج ۱۸ متر ارتفاع و تعداد ۷۷۰ حفره دارد که هریک از این حفره‌ها با اندازه بدن یک کبوتر هماهنگی دارد و مانع ورود دیگر پرندگان می‌شود.

این ساخت دارای هشت استوانه خارجی و یک استوانه مرکزی است. استوانه مرکزی در میان و استوانه‌های خارجی، اطراف آن وجود دارند. ارتفاع استوانه مرکزی ۱۸ متر و قطر استوانه در قاعده آن ۱۶ متر بوده است.

برج کبوترخانه مرداویج در قرن ۱۶میلادی ساخته شده است. نقشه این برج به طور یک دایره نیست بلکه حالت یک گل را داشته است که دورتادور برج از ۸ دایره و یک دایره در وسط تشکیل شده است.

مصالح برج کبوترخانه مرداویج ازخشت خام، گل و پینه بوده است و علی رغم ساده بودن مصالح آن، از نظر مهندسی و معماری فوق العاده می باشد.

یکی از چیزهایی که در ساخت برج کبوترخانه اصفهان دقت زیادی به آن شده در امان ماندن کبوترها از گزند دشمنان طبیعی آن‌ها یعنی پرندگانی مانند کرکس و عقاب و همین طور خزندگان است. همینطور برای پیشگیری از ورود خزندگانی مانند مار، اقدام پیشگیرانه همراه با هوشمندی در زمان ساخت برج کبوترخانه توجه شده است.

در این برج‌ها ازجمله کبوترخانه مرداویج، دو نوار صیقلی گچی از پایین تا بالای برج کشیده شده که سبب می‌شود در صورت وارد شدن مار به داخل کبوترخانه از حمله آن به کبوترها پیشگیری شود. همینطور در میان برج تشتی از شیر قرار داده می‌شد و اطراف تشت هم به وسیله آهک احاطه می‌شد تا مار که علاقه بسیاری به شیر دارد به سوی آن رفته و به علت تماس پیدا کردن بدنش با آهک سنگین شده و گیر کند.

برج کبوتر مرداویج

هدف از ساخت برج‌های کبوترخانه

معماری و هدف از ساخت برج‌های کبوترخانه برای خیلی از حاکمان زمان کشورهای دیگر هم جالب توجه بوده است، مثلا تیمور لنگ در زمان حمله به شهر اصفهان با الگوبرداری از روش ساخت برج‌های کبوترخانه، دستور ساختن چندین نمونه از این برج‌ها را در پایتخت حکومت خود یعنی شهر بخارا صادر کرد.

برج‌های کبوتر اصفهان دارای چندین شکل گوناگون هستند. این برج‌ها به‌صورت دایره‌ای، مکعبی یا چهارکنج و نیز ترکیبی و چندقلو ساخته شده‌اند. تیمور لنگ هم در زمان حمله به اصفهان با دیدن این سازه‌ها فکر می‌کند مردم منطقه کبوترباز هستند، ولی وقتی به‌فایده آن‌ها پی می‌برد، از آن‌ها الگو می گیرد.