هر آنچه که باید در مورد تسلیم به رای بدانید

تسلیم به رای در کیفری

شرایط، مراحل و ویژگی تسلیم به رای 

به طور خلاصه می توان گفت تسلیم به رای در مواقعی است که فردی در دادگاه کیفری، محکوم شده ولی از حق تجدید نظر و اعتراضش، استفاده نمی کند و یا آن را ساقط می داند. در چنین زمانی، او می تواند طبق قانون، از دادگاهی که او را محکوم کرده درخواست تخفیف کند.

تسلیم به رای یعنی استفاده نکردن از حق اعتراض و تجدیدنظر برای استفاده کردن از تخفیف مجازات.

همان طور که می دانید وقتی شخصی در دادگاه کیفری، محکوم شد و حکم علیه او صادر شد می تواند در مرحله ی فرجام خواهی و تجدید نظر، به حکمش، اعتراض کند. به عنوان مثال اگر شخصی در دادگاه کیفری محکوم به حبس یا هر مجازات کیفری دیگری شود می تواند در دادگاه تجدید نظر استان و یا دیوان عالی کشور نسبت به حکمش، اعتراض کند.

اما امروزه به دلیل جلوگیری از انباشته شدن پرونده ها و یا هر دلیل دیگری، قانونی به نام تسلیم به رای، ارائه دادند که بر اساس آن، هر محکومی کیفری که نسبت به حکم خود اعتراضی نکند و تسلیم حکم دادگاه اولیه شود می تواند از دادگاه اول، درخواست تخفیف در مجازات نماید و طبق قانون در مجازاتش، تخفیف قائل می شوند.

حال تسلیم به رای، چه شرایطی دارد و در چه پرونده هایی اجرا می شود؟ برای دریافت پاسخ این سوالات با ما در ادامه ی مطلب همراه باشید.

تسلیم به رای چیست؟

همان طور که اشاره نمودیم هر شخصی که در دادگاه کیفری، محکوم شد اما حکم صادره اش را قبول کرد و اقدام به اعتراض یا تجدید نظر آن نکرد و یا اگر اعتراضی کرد و آن را پس گرفت می تواند از قانون تسلیم به رای استفاده کند. قانون برای چنین شخصی، تخفیف در مجازات را در نظر گرفته است.

تسلیم به رای در پرونده های کیفری

در چه پرونده هایی می توان از تسلیم به رای استفاده کرد؟

با توجه به مطالب بالا می توان دریافت که عدم اعتراض یا تجدید نظر به حکم و تخفیف گرفتن در مجازات، فقط در پرونده های کیفری، امکان پذیر است. بنابراین شما نمی توانید در پرونده های حقوقی از چنین امتیازی استفاده کنید.

البته، تسلیم در رای در پرونده های کیفری نیز، محدودیت دارد و فقط مخصوص جرایم تعزیری است و در سایر پرونده ها و مجازات های شرعی مثل قصاص، حدود مثل زنا، لواط و ... و دیه نمی توان از آن استفاده کرد.

به عنوان مثال، فرض کنید فردی به دلیل فحاشی ناموسی، محکوم به 80 ضربه شلاق شده است چنین فردی برای عدم اعتراض به رای اش نمی تواند از تخفیف در مجازات بهره مند شود. یا اگر شخصی محکوم به پرداخت دیه شد با اعتراض نکردن به حکمش، نمی تواند تخفیفی در دیه اش بگیرد و یا اگر کسی به قصاص محکوم شده است با ساقط کردن حکم تجدید نظرش، نمی تواند هیچ تخفیفی در مجازاتش بگیرد.

علاوه بر این موارد، در امور حقوقی و محکومیت های مالی و حقوقی نیز چنین تخفیفی وجود ندارد. چرا که در این محکومیت ها، منافع فردی در میان است نه منافع جامعه. لذا قانون نمی تواند در چنین مواقعی، تخفیفی برای محکوم، قائل شود.

قانون تسلیم به رای دارای چه شرایطی است؟

همان طور که اشاره نمودیم اولین و مهم ترین شرط این قانون این است که پرونده ی مورد نظر از نوع پرونده ی کیفری و تعزیری باشد.

شرط دوم این است که نه دادستان و نه محکوم، از درخواست تجدید نظر استفاده نکرده باشند. در واقع شخصی که می خواهد از امتیاز تسلیم به رای استفاده کند باید قبل از اینکه مهلت 20 روزه ی درخواست تجدید نظر پاپان یابد اقدام به ثبت درخواستش کند. 

نکته ی بسیار مهم این است زمانی محکوم علیه می تواند اقدام به ثبت درخواست تسلیم به رای و تخفیف در مجازاتش نماید که نه دادستان و نه خود شاکی، نسبت به رای صادره، اعتراض و تجدید نظر نکرده باشند.

از دیگر شرایط تسلیم به رای این است، بر خلاف سایر قوانین و تخفیف ها، که قاضی و دادگاه در اعمال تخفیف اختیار دارند در خصوص این قانون، هیچ اختیاری ندارد و نمی توانند از انجام آن، خودداری کنند. در واقع در تخفیف مجازات تسلیم به رای، قاضی دارای یک تکلیف قانونی است و مجبور است این تخفیف در مجازات را اعمال نماید. 

تمام این شرایط بر اساس ماده ی ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری می باشد.

میزان تخفیف مجازات در تسلیم به رای 

میزان تخفیف مجازات در تسلیم به رای چه قدر است؟

بر اساس ماده ی ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری، قاضی یا دادگاه می توانند تا یک چهارم مجازات محکوم را ببخشند و به او تخفیف بدهند.

به عنوان مثال، اگر مدت زمان حبس محکوم، 8 ماه است دادگاه یا قاضی می توان آن را به 6 ماه تبدیل کند و یا اگر این مدت زمان، 4 ماه است قاضی می تواند یک ماه را تخفیف ده و آن را تبدیل به 3 ماه کن. البته باید این نکته را یادآوری کنیم که قاضی نمی تواند این مدت زمان تخفیف را به مجازات دیگری، تبدیل کند.

آیا در جرائم مواد مخدر هم تسلیم به رای وجود دارد؟

اگر قبل از سال 1396 چنین سوالی پرسیده می شد پاسخ آن با شک و تردید بود اما بعد از اینکه، رای وحدت رویه دیوان عالی کشور صادر شد تعیین شد که تسلیم به رای، در جرائم و مجازات های مربوط به مواد مخدر هم می تواند اعمال شود و طبیعتا افرادی که در این زمینه، محکوم می شوند می توانند از تخفیف در مجازات بهره مند شوند.

به طور کلی ماده ی ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری در مورد تسلیم به رای اینگونه گفته است:

در صورتی که در پرونده های کیفری تعزیری، چنانچه، دادستان، نسبت به حکم صادره، درخواست تجدید نظر نکرده باشد، محکوم علیه نسبت به رای صادره اش، اعتراض و یا درخواست تجدید نظر نکرده باشد و یا محکوم علیه، درخواست تجدید نظر خود را ساقط و یا مسترد کرده باشد می تواند درخواست تسلیم به رای نماید و دادگاه و قاضی نیز موظف هستند به این موضوع، رسیدگی کنند و تخفیف در مجازات را بر اساس مقدار تعیین شده در ماده، اعمال نمایند. 

در این ماده، در مورد تخفیف مجازات و تسلیم به رای در مورد مواد مخدر و تبصره ی 45 مربوط به مبارزه با مواد مخدر نیز اشاره شده است. بنابراین اگر می خواهید بدانید جرم و مجازات شما در ماده ی ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری وجود دارد یا خیر می توانید از مشاوران و وکلای بهره بگیرید.

اصول تسلیم به رای

نتیجه گیری

تسلیم به رای یکی از مهم ترین قوانینی است که قانون آیین دادرسی کیفری آن را در نظر گرفته تا با استفاده از آن، مشمولان این پرونده بتوانند از تخفیف در مجازات بهره مند شوند. از این رو با استفاده از آن می توان برای مجازات های پرونده های کیفری تعزیری، تخفیف گرفت.

البته استفاده کردن از این قانون، نیازمند داشتن شروطی است که عبارتند از:

حتما جرم مورد نظر، تعزیری باشد یعنی جرم هایی غیر از قصاص، دیه و حدود، حتما درخواست تسلیم به رای را قبل از اتمام مهلت تجدید نظر، را به دادگاه ارائه دهد و دادستان و شاکی نباید نسبت به حکم صادره، درخواست تجدید نظر یا اعتراض کنند.

بر اساس ماده ی ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری، محکوم و دادستان باید درخواست تسلیم خود را در مدت زمان تجدید نظر که 20 روز است به دادگاه ارائه دهند.

گردآوری : بخش علمی