تغذیه با شیر مادر در زنان مبتلا به بیماری لوپوس

شیردهی در مبتلایان به لوپوس

شیردهی در صورت ابتلا به لوپوس چگونه است؟

شیر مادر بهترین تغذیه برای نوزادان محسوب می شود. فرآیند شیر دادن علاوه بر تغذیه ی نوزاد می تواند سیستم ایمنی مادر و فرزندش را نیز تقویت کند، اما در بیماری های خود ایمنی مثل لوپوس وضعیت به چه شکل خواهد بود؟ آیا شیردهی در این دوران خطرناک است

شیردهی در بیماران مبتلا به لوپوس:

لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به بافت های خودی حمله می کند و ممکن است مفاصل، پوست ،کلیه و قلب را تحت تاثیر قرار دهد. در این بیماری سیستم ایمنی در شناختن سلول های خودی از سلول های بیگانه دچار اشتباه می شود و با حمله به آنها آسیب هایی را به بار می آورد. برای لوپوس، درمان خاصی وجود ندارد اما می توان با استفاده از داروها، علائم و شدت آن را کاهش داد و پیشرفت بیماری را تا حدودی کنترل کرد.

اگر مادر مبتلا به لوپوس در این دوران بخواهد نوزاد خود را شیر دهد، معمولا مشکلی ایجاد نمی شود و بیماری به نوزاد انتقال نمی یابد. التهاب مفاصل، مشکلات پوستی و خستگی زیاد از جمله عوارض لوپوس در دوران بارداری است، ممکن است بعد از زایمان نیز ادامه داشته باشند و در مادر احساس نامطلوبی ایجاد کنند، به خصوص خستگی مفرطی که به همراه دارد و می تواند سبب کلافگی و آزار مادر شود و این دوران را برای او دشوار سازد.

همچنین داروهایی که جهت کنترل بیماری در این دوران مصرف می شوند می توانند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند، بنابراین باید در این دوران تحت نظر پزشک داروها را مصرف کرد.

این بیماری ممکن است باعث زایمان زودرس شود در این صورت نوزاد بسیار نحیف و کوچک است و حتی ممکن است نتواند به درستی سینه ی مادر را بگیرد، پس باید شیر دوشیده شود و به او داده شود. در نظر داشته باشید هیچ شیری نمی تواند به اندازه شیر مادر با کفایت و مفید باشد پس شیردهی در این دوران را کم اهمیت ندانید.

وسایل لازم جهت دوشیدن شیر مادر در داروخانه ها وجود دارد، همچنین می توان  با دست این کار را انجام داد، اما بهترین روش استفاده از شیردوش برقی است. گاهی نیز ممکن است مادر به اندازه ی کافی شیر نداشته باشد که در این صورت می توان از شیر خشک مناسب استفاده کرد.

کنترل بیماری لوپوس در دوران شیردهی

درمان لوپوس در دوران شیردهی

بیماری لوپوس در چند سال اخیر شیوع بیشتری در زنان نشان داده است، روند درمانی این بیماری در دوارن حساس شیردهی هنوز به طور کامل اثبات نشده و اطلاعات آن دقیق نیستند. طبق تحقیقات صورت گرفته این بیماری با سطح هورمون پرولاکتین ارتباط مستقیم دارد و هر چه سطح این هورمون در خون بالا رود می تواند باعث تشدید علائم در فرد شود.

داروهایی که به طور معمول برای درمان لوپوس استفاده می شود شامل؛ کورتیکواستروئیدها، تاکرولیموس، سیکلوسپورین، هیدروکسی کلروکین، آزاتیوپرین می شوند. مصرف این داروها در دوران شیردهی می توانند سبب ایجاد ایمنی خوبی شوند. اما از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی که برای درمان این بیماری استفاده می شود اطلاعات مفیدی به دست نیامده است (داروهای سرکوب کننده ی سیستم ایمنی، در کنترل علائم بیماری در مراحل پیشرفته تر لوپوس استفاده می شوند) اما به هر جهت این داروها نیز عوارض جدی به همراه ندارند البته باید داروی سیکلوفسفامید جز استثناء دانست چون اطلاعاتی از عوارض آن در دسترس نیست. در هر صورت بارداری و شیردهی دوران بسیار حساسی هستند و لازم است هر بیمار قبل از استفاده از داروها ابتدا با پزشک خود مشورت کند.

باید این نکته را خاطر نشان کرد؛ مصرف داروهای لوپوس در مادرانی که نوزاد نارس دارند می تواند عوارض جانبی بیشتری را به دنبال داشته باشد مخصوصا در نوزادانی که بسیار کوچک و یا بیمار هستند. 

در این دوران، داروهای بیماران ممکن است با هم متفاوت باشد. ممکن است برای یک فرد یک نوع دارو کارآمد تر باشد و در بیمار دیگر با دوز کاملا متفاوت موثرتر باشد؛ که تمامی این تشخیص ها بر عهده ی پزشک است.

داروهای درمانی مورد استفاده برای بیماران لوپوس در دوران شیردهی:

اغلب برای کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن از کورتیکواستروئیدهای خوراکی( با دوز کم) استفاده می شود. خوشبختانه تا به حال از این دارو (از هر نوعی که باشد) با وجود تاثیر آن بر روند پیشرفت بیماری ، عارضه ای در نوزادان شیر مادر خوار گزارش نشده است.

یکی دیگر از داروهایی که برای درمان لوپوس استفاده می شود هیدروکسی کلروکین پایه ای است. با وجودی که نوزادان مقداری از این دارو را از شیر مادر دریافت می کنند، اما این مقدار برای آنها قابل قبول است.

داروهای درمانی لوپوس که مصرف آنها در دوران شیر دهی ممنوع است: 

سیکلوفسفامید، مایکوفنولات یا متوترکسات در دوران شیردهی ممنوع است همچنین در صورتی که مادر قبلا از آنها استفاده کرده باشد، مجاز به شیر دادن نوزاد نیست.

استفاده از شیردوش برقی برای مادران کم شیر مبتلا به لوپوس 

مادران مبتلا به لوپوس چگونه می توانند شیردهی موفقی داشته باشند؟

در صورتی که به هر علتی نوزاد کوچک، ضعیف یا بیمار است و نمی تواند به درستی سینه ی مادر را بگیرد و شیر بخورد؛ باید شیر مادر دوشیده شود تا نیاز تغذیه ای نوزاد برطرف شود. حتی مادر می تواند در صورت اجازه ی پزشک، به بانک شیر مراجعه کند. داشتن یک مشاور شیردهی می تواند در این زمینه کمک کننده باشد.

در صورتی که مادر بسیار نگران ایمنی کامل شیر در برابر داروها است، بهترین کار این است که در مورد تمامی تاثیرات، عوارض جانبی و تاثیری که قطع دارو بر سلامتی مادر می گذارد مطالعه کند و با آرامش خیال شیردهی را انجام دهد.

در صورتی که مادر نگران عوارض جانبی داروهای مصرفی، بر نوزاد است؛ می تواند از پزشک بخواهد اگر امکان آن وجور دارد؛ دارو را با نوع دیگری جایگزین کند تا عوارض جانبی آن کاهش پیدا کنند، البته پزشک با توجه به وضعیت فرد سعی می کند بهترین دارو را با کمترین عارضه تجویز کند.

بارداری و شیردهی افراد مبتلا به لوپوس

بهترین زمان بارداری در بیماران مبتلا به لوپوس:

اگر فرد مبتلا به لوپوس قصد بارداری داشته باشد باید با در نظر گرفتن همه ی شرایط اقدام به بارداری کند، زیرا علاوه بر دوران خطرناک بارداری، دوران شیردهی به علت عوارض داروهای مصرفی بر شیر، جزء دوران های حساسی برای فرزند او محسوب می شوند.

لذا بهترین زمان برای بارداری شخص مبتلا به لوپوس زمانی است که: فعالیت بیماری کاملا تحت کنترل باشد و مادر در بهترین وضعیت سلامتی قرار داشته باشد. هر چه سلامتی در دوران قبل از بارداری کامل تر باشد شانس تولد نوزادی سالم با کمترین عارضه بیشتر می شود همچنین می توان یک بارداری سالم را برای مادر پیش بینی کرد.

از بارداری تا ۶ ماه بعد از کنترل پیشرفت لوپوس (خصوصا در بیماران کلیوی) خودداری شود. بارداری می تواند به سبب فشاری که به کلیه ها وارد می کند، برای مادر آسیب زا باشد.

گردآوری: بخش کودکان