معرفی فرش بخشایش ؛ فرش های زیبا و پرطرفدار

طرح های فرش بخشایش

ساختارشناسی طرح و نقش های قالی های بخشایش

شهر بخشایش در نزدیکی شهر تبریز واقع شده است و از شهر شدنش چند سالی می گذرد. این شهر منطقه ی کوهستانی با جمعیت ۶هزار نفر دارد که تقریبا یک سوم این شهر مشغول بافندگی هستند.

بخشایش در نزدیکی شهری به نام هریس واقع شده و این شهر بعد از هریس دومین شهر پرآوازه در فرش روستایی آذربایجان می باشد . در این فرش از گره های متقارن با تار و پود پنبه ای ، پشمی و‌ پرز پشمی استفاده می شود و معمولا این فرش ها بافت روستایی دارند و از سبک لچک و ترنج بهره می برند. سبک ترنج اکثرا به شکل لوزی می باشد و در قسمت وسط فرش متن هایی نقش بسته  است. 

فرش بخشایش ، فرش با طرح های هندسی 

فرش بخشایش پر رنگ و دارای اشکال هندسی هستند و همچنین در بین اجزای فرش تناسب و زیبایی وجود دارد فرش های بخشایش هم جزو این دسته از فرش ها می باشند . فرش بخشایش با هشت ضلعی های بزرگ و نقش هایی که از گیاهان و آویز برجسته الهام گرفته شده است . فرش بخشایش همراه با فرش هریس به جهان به شهرت رسیده به طوری که از گذشته تا الان دارای طرح ها و رنگ های مختلفی می باشد و هر چه می گذرد طرح های بخشایش زیباتر می شود. 

ویژگی فرش های بخشایش

ویژگی فرش های بخشایش 

فرش های بخشایش به شیوه های  لول ، دو پوده یا درشت بافت ، بافته می شود . برای رنگ این نوع فرش ها از مواد رنگزای شیمیایی و رنگ های پر مصرف مانند سفید و سرمه ای استفاده می شود.

فرش های زیبای بخشایش با ویژگی های گوناگون همچنان در سراسر جهان طرفدارانی دارند و زینت بخش کاخ های اروپاییان می باشد . یکی از ویژگی های خوب فرش های بخشایش با دوام بودن آن است به طوری که اگر درست استفاده شود این فرش ها دهه ها دوام می آوردند.

فرش های بخشایش با اینکه در یک سبک بافته می شوند اما کم پیش میاید شباهتی به هم دیگر داشته باشند . همان طور که در قسمت های قبل متن برایتان توضیح دادیم برای بافت فرش بخشایش از طرح هایی مانند ترنج ، لچک ، متن و حاشیه استفاده می کنند.

• ترنج : در این نوع طرح شکل ها به طور لوزی و دو مربع است که به شکل مورب روی هم قرار دارند . در فرش بخشایش با طرح ترنج اغلب از رنگ سرمه ای یا چهره ای استفاده می شود .

• لچک : در طرح لچک مثلث هایی در چهار گوشه های فرش وجود دارد و بیشتر در این طرح از رنگ سفید استفاده می کنند .

• متن : فرش بخشایش به طرح متن ساختار لوزی دارد و این طرح شامل انواع گل های شاه عباسی و‌ غنچه های شکسته است . رنگ غالب این طرح چهره ای در نظر گرفته می شود. 

• حاشیه : ساختار این طرح یک حاشیه بزرگ و دو حاشیه کوچک است. در حاشیه بزرگ واگیره ای سماوری در اطراف متن قرار دارد و رنگ غالب این طرح سرمه می باشد.

نحوه شست و شوی فرش های بخشایش

شست و شوی فرش های بخشایش

شست و شوی فرش بخشایش از اهمیت بالایی برخوردار است و نکته مهمی که در شست و شوی این نوع فرش باید به آن دقت شود مخصوصا اگر قدیمی باشد این است ، برای رنگرزی از رنگ های گیاهی استفاده شده است. فرش های بخشایش معمولا باید توسط مراکز معتبر قالیشویی شست و شو شود.

فرش بخشایش در تاریخ 

دوره قالیبافی در منطقه بخشایش به دو دوره تقسیم می شود دوره اول یعنی اواسط تا اواخر قرن ۱۲ شمسی و دوره دوم از اوایل قرن ۱۳ شمسی تا کنون است. در دوران اول به دلیل مشتری های زیادی از اروپا و آمریکا برای قالی های ایرانی باعث افزایش صادرات فرش شد و بیشتر طرح ها خاص و مختص همین مناطق بود اما در دوره دوم طراحان تبریزی بخاطر سلیقه مشتری های خارج از کشور ، طرح های جدید بافتند و به خارج فرستادند که باعث تغییر ساختار برخی از طرح های قدیمی شد .

شباهت فرش بخشایش و هریس

فرش های بخشایش و هریس تا حد بسیار زیاد از نظر رنگ ،اندازه ، طرح ، پشم و کیفیت و حتی مدل گره زدن که به گره ترکی مشهور می باشد شباهت دارند.

جنس و طرح فرش بخشایش

جنس و طرح فرش بخشایش 

فرش بخشایش اکثر موارد با پشم بافته می شود و به طور معمول از پشم مرغوب و با دوام و با ارتفاع پرز تولید می شود . 

نوع گره فرش بخشایش 

نوع گره فرش های بخشایش از گره ترکی است و معمولا تراکم بافت نسبتا کمی دارد . معمولا تراکم بافت این فرش‌ حدود هزار گره در هر دسی متر مربع « معادل ۲۰ الی ۲۵ رج » است البته نمونه های ریز تر در گذشته تا کنون تولید می شود .

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر