اسید فولیک چگونه بر رشد کودکان تأثیر می گذارد؟

فولیک اسید یا ویتامین B9 در کودکان

اسید فولیک چیست و چه فوایدی برای کودکان دارد؟  

اسید فولیک برای بدن ما ضروری است زیرا بسیاری از فعالیت های حیاتی ما به آن وابسته است. یکی از عملکردهای مهم اسید فولیک در بدن ما مربوط به تقسیم سلولی می باشد بنابراین در بافت هایی که دائما باید رشد کنند به خصوص در دوران کودکی باید به مقدار کافی از این ماده ی غذایی دسترسی داشته باشیم.

اسید فولیک:

اسیدفولیک نوعی ویتامین از گروهB است. اسید فولیک برای رشد سلولی و متابولیسم ضروری است. شاید در کنار اسم اسید فولیک نام فولات را نیز شنیده باشید. فولات شکل طبیعی ویتامین B9 است، اما اسید فولیک توسط بدن ما ساخته می شود در هر صورت این دو ماده اثرات مشابهی دارند.

اسید فولیک می تواند به شکل مکمل دارویی استفاده شود یا به مواد غذایی اضافه شود. اسیدفولیک در عملکرد سلامت روانی و همچنین برای کارکرد درست مغز ضروری است. در دورانی که تقسیمات گلبول های قرمز باید به مقدار زیادی انجام شود مانند دوران کودکی، سن بلوغ و همچنین دوران بارداری وجود مقدار کافی از فولیک اسید و ویتامین B12 بسیار ضروری است.

اختلال شکاف کام در اثر کمبود فولیک اسید در کودکان

اهمیت اسید فولیک برای جنین چیست؟

در صورتی که مادر دچار کمبود فولیک اسید باشد می تواند بر سلامت جنین تاثیر منفی زیادی بگذارد. از این رو مادران در طول بارداری باید فولیک اسید مصرف کنند. در صورتی که این کمبود جبران نشود سبب اختلال در سیستم عصبی جنین می شود. برای مثال می تواند ناهنجاری هایی را در لوله ی نخاعی ایجاد کند و سبب تولد کودکی با ناهنجاری اسپینافیدا شود.

در این تقص مادرزادی لوله ی عصبی کودک در انتها بسته نشده و از کمر او با حالت بر جسته بیرون زده است. همچنین کمبود اسید فولیک می تواند خطر نقایص دیگری مثل شکاف کام  یا صدمه مغزی و آناسفالی(عدم تشکیل مغز) را افزایش دهد.

مقدار مصرف روزانه اسید فولیک برای کودکان:

• شیر خواران تا ۶ ماهگی : مقدار ۶۵ میکروگرم

• شیرخواران از ۶ ماهگی تا ۱۲ ماهگی : ۸۰ میکروگرم

• کودکان از ۱ تا ۳ سالگی: ۱۵ میکروگرم

• کودکان از ۴ تا ۸ سالگی: ۲۰۰ میکروگرم

• کودکان از ۹ تا ۱۳ سالگی: ۳۰۰ میکروگرم

• در سن بلوغ ۱۴ تا ۱۸ سالگی: ۴۰۰ میکروگرم

کمبود فولیک اسید در کودکان چه علائمی دارد؟

به دلیل اینکه اغلب فولیک اسید مورد نیاز از طریق رژیم غذایی دریافت می شود، بنابراین به ندرت با کمبود این ویتامین روبرو هستیم اما اگر فرد به بیماری های روده ای دچار باشد ممکن است کمبود این ماده در آنها دیده شود و علائمی را نشان دهد از جمله:

• التهاب و حساس شدن لثه ها

• تنگی نفس

• اسهال

• مشکل در حافظه و فراموشی 

• بی اشتهایی

• سردرد های بی دلیل

• لاغر شدن فرد

• مشکلات عصبی

• مشکلات قلبی عروقی

• واکنش های آلرژیک

مواد غذایی دارای اسید فولیک

مواد غذایی دارای فولیک اسید برای کودکان

اکثر موادی که دارای فولیک اسید هستند، می توانند از طریق تامین سایر مواد غذایی هم در سلامت نقش مهمی داشته باشند، از جمله ی این مواد می توان به ویتامین ها مواد معدنی فیبر بالا، چربی کمتر، عدم وجود کلسترول، سدیم کمتر اشاره کرد.

اما مواد غذایی که سرشار از اسید فولیک هستند عبارتند از:

اسفناج، سبزی با برگ تیره، مارچوبه، شلغم، چغندر، سبزی خردل، جوانه بروکسل، لوبیا لیما، سویا، جگر گاو، مخمر آبجو، ریشه سبزیجات، غلات کامل، جوانه گندم، گندم، لوبیا قرمز و سفید، بلغور، ماهی سالمون، آب پرتقال، آووکادو، شیر، دانه ماش

ممکن است مقداری از اسیدفولیک در هنگام طبخ غذا از بین برود. در صورت رعایت یکسری نکته در هنگام پخت غذا می توان از تمام اسیدفولیک مواد غذایی استفاده کرد:

• میوه ها سبزیجات را تا جایی که ممکن است به شکل خام استفاده کنید.

•سبزی ها را با مقدار آب کمتری بپزید.

• اگر سبزیجات را با آب می پزید از آب آنها مجدد برای پخت سوپ و غذا استفاده کنید.

• از سایر روش های پخت مثل استفاده از ماکروویو، بخارپز کردن، سبزیجات تنوری، کباب پز کردن استفاده کنید تا اسیدفولیک آنها حفظ شود.

• سبزیجات تازه را داخل یخچال بگذارید.

• موادغذایی را به مدت طولانی در آب نگذارید تا خیسانده شوند.

مصرف مکمل فولیک اسید در زنان باردار

مکمل فولیک اسید 

اغلب افراد با گروه سنی مختلف می توانند فولیک اسید مورد نیاز خود را از طریق رژیم غذایی روزانه خود به دست بیاورند البته زنان باردار حتما نیاز به مکمل فولیک دارند. در شرایط خاص کمبود فولیک اسید، متخصصان طبق آزمایشات مکمل را تجویز می کنند، که این مکمل ها می توانند تا دوز ۲۰۰۰ میکروگرم نیز برسند(در بزرگسالان).

سازمان جهانی بهداشت مکمل آهن و فولیک اسید را در زنان باردار و کودکان زیر ۲ سال پیشنهاد می کند. این مکمل که شامل ۱۲/۵ میلی گرم آهن همراه با ۵۰ میکروگرم اسیدفولیک است، برای کودکان ۶ تا ۲۴ ماه بهتر است استفاده شود.

روش غنی سازی مواد غذایی با اسید فولیک به چه شکل است؟

غنی سازی مواد غذایی با فولیک اسید به معنای اضافه کردن این ماده به مواد غذایی مصرفی مردم است. از این طریق می توان احتمال کمبود این ماده را به شدت کاهش داد و از بسیاری از بیماری ها از جملع آلزایمر، سرطان ها ، بیماری های قلبی عروقی، نقص های مادر زادی در کودکان جلوگیری کرد.

این کار در کانادا به اجرا رسید و طبق نتایج توانست نقایص لوله ی عصبی را در کودکان به میزان ۵۰ درصد کاهش دهد. در ایران نیز برنامه غنی سازی آرد با آهن و فولیک اسید به تدوین رسیده است. در  آمریکا نشان داده شده که هرساله می توان از ۱۳۵۰۰ مرگ در اثر بیماری های قلبی با داشتن رژیم غذای غنی از فولیک اسید جلوگیری کرد و خطر مرگ را ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش داد.

عوارض ازدیاد فولیک اسید چیست؟

اگر اسید فولیک به شکل مکمل، به میزان زیاد و برای مدت طولانی استفاده شود، باعث ایجاد عوارضی خواهد شد. از جمله آنها:

• گرفتگی در ناحیه شکم

• اسهال

• افزایش جوش پوستی

• اختلال در خواب

• تحریک پذیری

• حالت تهوع

• تغییر در طرز رفتار فرد

• واکنش آلرژیک پوست

• تشنج 

• گاز و نفخ در معده 

• هیجان، بی قراری و آشفتگی

آیا اسیدفولیک با سایر داروها تداخل دارد؟

در صورت مصرف داروهای زیر برای استفاده از اسیدفولیک با پزشک مشورت کنید:

آنتی بیوتیک(تترا سایکلین): اسید فولیک نباید به شکل همزمان با تتراسایکلین مصرف شود زیرا می تواند باعث کاهش جذب آن شود. برای استفاده از تتراساکلین باید فاصله زمانی مناسب رعایت شود.

آسپرین، ایبوپروفن، استامینوفن: نیاز بدن به فولیک اسید در صورت استفاده از داروهای ضد التهاب در طولانی مدت، افزایش می یابد.

گردآوری: بخش سلامت