همه چیز در مورد پرورش ماهی در قفس؛ایده ای جدید و موفق

طرح پرورش ماهی در قفس

صفر تا صد پرورش ماهی در قفس 

پرورش ماهی در قفس به مانند هر شغل دیگری نیاز به آموزش، مهارت، دانش کافی و تخصص دارد. پس اگر قصد انجام چنین کاری دارید حتما با ما در ادامه ی مطلب همراه باشید.

در حال حاضر، مبحث پرورش ماهی در قفس یکی از موضوعات به روز و جدید است که افراد زیادی آن را پیگیری می کنند. ابتدایی ترین مرحله ی این پروژه، ساخت قفس است. برای این کار، قسمتی از دریا یا آب پشت سد یا برکه و یا هر منطقه ی آبی دیگری را توسط قفسی، محصور می کنند.

جنس این قفس عموما از توری با چشمه های مختلفی است که با آن می توان کف و اطراف منطقه ی آبی مورد نظر را محصور کرد. پس از اینکه منطقه ی مورد نظر، محصور شد اقدام به پرورش ماهی در این قفس ها می کنند. 

اولین بار، ماهیگیران بودند که از این قفس ها استفاده کردند. آن ها برای اینکه ماهی های صید شده ی خود را تا روز فروش، نگه دارند از این قفس ها استفاده می کردند. بعدها از این کارشان، ایده ی پرورش ماهی در قفس شد.

در حال حاضر، ایده ی پرورش ماهی در قفس از ایده های جدید و موفقی است که امروزه در اغلب نواحی ساحلی کشور اجرا می شود. حال اگر شما هم علاقه مند پرورش ماهی در قفس هستید و می خواهید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید ما را تا انتهای مطلب، همراهی کنید.

پرورش ماهی در قفس های شناور

معرفی انواع قفس برای پرورش ماهی در قفس

همان طور که اشاره نمودیم اولین و در واقع، مهم ترین مرحله ی پرورش ماهی در قفس، ایجاد قفس در آب است. حال باید این نکته را هم اضافه کنیم‌ که قفس های مورد استفاده در این پروسه، از انواع مختلفی تشکیل شده اند.

از مهم ترین پارامترهایی که سبب تنوع این قفس ها شده اند می توان به اندازه ی قفس و طرح آن اشاره نمود. در حال حاضر، این قفس ها بسته به طرح و اندازه، از انواع گوناگونی برخوردار هستند. اما به طور کلی قفس پرورش ماهی به ۴ نوع اصلی تقسیم می شود که عبارت است از: 

• قفس ثابت

• قفس شناور

• قفس قابل غوطه وری 

• قفس غوطه ور

قفس شناور و ثابت از رایج ترین قفس ها برای پرورش ماهی به شمار می روند. 

مشخصات قفس ثابت برای پرورش ماهی چیست؟ 

این نوع قفس های پرورش ماهی، دارای کیسه های توری هستند. نحوه ی استفاده از آن ها به این صورت است که با استفاده از تیرک هایی در وسط رودخانه یا آب پشت سد و ... ثابت می شود. مهم ترین ویژگی قفس های ثابت این است که قیمتش از سایر قفس ها پایین تر و همچنین از نحوه ی ساخت آسان تری برخوردار است.

البته این قفس در کنار این مزیت خوب، داری معایبی هم است که مهم ترین آن، محدودیت داشتن در اندازه و شکل است. در واقع، از این قفس ها می توان فقط در مناطق آبی کم عمق که از بستر مناسبی هم برخوردار هستند استفاده کرد. 

ویژگی های قفس شناور مخصوص پرورش ماهی چیست؟ 

این قفس ها نیز به صورت توری هستند که توسط یک چهارچوب یا حلقه در آب نگهداری می شوند و شناور می مانند. مهم ترین ویژگی و مزیت قفس شناور این است که محدودیت اندازه و شکل ندارد و می توان آن را در هر اندازه و شکلی، ساخت. به همین دلیل، کاربرد آن از سایر قفس ها بیشتر است. 

ویژگی هاییقفس های قابل غوطه وری برای پرورش ماهی چیست؟ 

این نوع قفس های پرورش ماهی نیز، دارای کیسه های توری هستند که از یک چهارچوب و یا دکل برخوردار هستند. نقش این چهارچوب یا دکل این است که بتوان از این قفس در عمق های مختلف، استفاده نمود.

چنین ویژگی سبب می شود این قفس ها در بدترین شرایط ﺁب و هوایی، سالم و مصون از آسیب دیدگی باشند. از دیگر ویژگی های قفس قابل غوطه وری این است که در شرایط جوی پایدارتر و آرام تر، روی سطح ﺁب، قرار می گیرد و در زمان شرایط بد جوی و ناآرامی آب، در عمق آب، غوطه ور شود.

قفس های غوطه وری پرورش ماهی از چه خصوصیاتی برخوردار هستند؟ 

این نوع قفس های پرورش ماهی، برعکس سایر قفس ها عموما از چند تکه تخته ی چوبی ساخته می شوند که در بین آن ها شکاف هایی وجود دارد. آب از میان این شکاف ها وارد قفس می شود. برای محکم کردن این قفس ها به بستر آب، از سنگ یا پایک کمک گرفته می شود. 

پرورش ماهی در قفس، چه مزیت هایی دارد؟ 

طبیعتا مزیت های زیاد این روش پرورش ماهی سبب شد که در چند سال اخیر، این روش نسبت به سایر روش ها مورد استقبال قرار گیرد. از جمله ی این مزیت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• یکی از مهم ترین مزیت های این روش این است که کار کردن با آن چه از لحاظ احداث و جه اجرا از سایر روش های پرورش ماهی مثل استخرهای خاکی و بتنی، راحت تر است.

• این روش هم از هزینه ی سرمایه گذاری کمتر و هم از تولید بیشتری برخوردار است.

• با این روش می توان از منابع آبی طبیعی و نیمه طبیعی به صورت اصولی استفاده کرد. 

• از دیگر مزیت های این روش این است که می توان، ماهی ها را در سطوح بسیار کم هم، محصور کرد و با این کار، مصرف انرژی را به حداقل رساند. در واقع با این روش می توان انرژی را به ماده ی بیشتر، تبدیل کرد.

• نه تنها این روش، قابلیت توسعه ی بیشتر را دارد بلکه به راحتی می توان آن را جا به جا کرد. 

• در این روش، ماهی با مواد غذایی زنده و طبیعی تغذیه می شوند و در نتیجه از گوشت سالم تر و باکیفیت تری برخوردار هستند.

تجهیزات پرورش ماهی در قفس

قفس های پرورش ماهی در چه موقعیت هایی قرار می گیرند؟ 

برای استقرار این قفس ها باید به پارامتری هایی همچون، عمق، بستر و جریان آب توجه کرد که در ادامه به تشریح آن ها می پردازیم:

عمق قفس های پرورش ماهی

مناسب ترین عمق برای استقرار قفس های ثابت، عمق کمتر از ۸ متر است. چرا که در این نوع قفس ها، یافتن تیرک های بلندی که استحکام لازم برای نگهداری آن ها در عمق بیشتر را داشته باشند بسیار سخت و مشکل است.

بالعکس، برای قفس های شناور، عمق آب آنچنان مهم نمی باشد. البته باید این نکته را یادآوری کنیم که هر چه عمق آب بیشتر شود هزینه ی این روش و همچنین مشکلات مهار کردن قفس، افزایش می یابد.

به طور کلی، همه ی قفس های پرورش ماهی، باید در عمقی قرار گیرند که هم از فاصله ی کافی با بستر آب، برخوردار و هم بیشترین تبادل با آب را داشته باشند. برای اینکه عمق مناسب قفس مورد نظرتان را تعیین و تنظیم کنید می توانید از ابزارهای ساده مثل شاقول و نخ و یا ابزارهای پیشرفته و پیچیده مثل اکوساندر که سرعت بسیار بالایی دارند استفاده کنید.

بستر مناسب قفس پرورش ماهی

بستر، مهم ترین پارامتر برای مستقر کردن انواع قفس های پرورش ماهی است. البته این تنها نقش بستر نیست چرا که این بستر است که به شما نشان می دهد باید چه نوع قفسی انتخاب کنید. به عنوان مثال، استقرار پایه های قفس ثابت در بستر آب های شیرین، به شدت مشکل است به همین دلیل، در این آب ها از قفس های شناور استفاده می کنند. از این رو شما باید با توجه به بستر آب، طرح قفستان را انتخاب کنید.

نقش جریان آب در استقرار قفس

جریان آب از دیگر پارامترهای مهم در زمان استقرار قفس های پرورش ماهی است. چرا که این عامل، هم به برطرف کردن مواد زائد داخل قفس و هم به اکسیژن رسانی خوب در قفس، کمک می کند.

لذا می توان گفت، مناسب ترین جریان آب، آبی است که سرعت آن بین  ۱ تا ۵ متر در ثانیه باشد. البته آب هایی که از سرعت متوسط مثلا بین ۲ تا ۳ متر در ثانیه هم برخوردارند نیز نتایج خوبی از خود نشان داده اند. البته باید این نکته را یادآوری کنیم، هر چه سرعت جریان آب افزایش یابد هزینه های مهار قفس ها نیز بالا می رود. 

برای پرورش ماهی در قفس به چه مجوزهایی نیاز است؟

از آنجایی که امروزه، پرورش ماهی در قفس بسیار مورد استقبال قرار گرفته است متقاضیان با سوال های زیادی رو به رو می شوند. طبیعتا یکی از مهم ترین سوالات، نحوه ی شروع این کسب و کار است.

در این راستا باید گفت، اولین گام برای پرورش ماهی در قفس، اخذ مجوزهای لازم است. برای اخذ این مجوز ابتدا باید به اداره ی شیلات منطقه ای بروید که قصد دارید در آن منطقه، این کسب و کار را راه اندازی کنید. پس از مراجعه به شیلات منطقه ی مورد نظر، باید درخواست ایجاد سایت یا همان مکانی برای پرورش ماهی بدهید.

طبیعتا هر منطقه ای دارای شرایط و نکات خاص خود است که شما با رعایت این اصول و مقررات می توانید اولین و مهم ترین مجوز برای پرورش ماهی در قفس را اخذ کنید. پس از دریافت این مجوز باید به اداره ی محیط زیست بروید و مجوز لازم این اداره را دریافت کنید. البته اگر ساکن شهرهای بندری هستید بعد از اداره ی محیط زیست باید به سازمان بنادر و کشتیرانی منطقه ی خود بروید و مجوز این اداره را هم به دست آورید. 

بعد از اینکه تمام مجوزهای لازم برای این کار را گرفتید باید اقدام به انتخاب گونه ی ماهی مورد نظر کنید که برای این انتخاب باید، به شرایط آبی منطقه ی خود توجه کنید.

سیستم پرورش ماهی در قفس

هزینه ساخت قفس برای پرورش ماهی در قفس چقدر است؟ 

یکی از مهم ترین مزیت های این کسب و کار این است که هر شخصی می تواند با توجه به توان و بودجه ی خود اقدام به ساخت قفس کند. در حال حاضر، رایج ترین قفس های پرورش ماهی، قفس های ۱۶ الی ۲۰ متری هستند.

جنس این قفس ها عموما از چوب، پلی اتیلن و فولاد است و شکلشان معمولا به صورت گرد یا مربع می باشد. علاوه بر این، عموما این قفس ها را با توری های ضد شکار که از شکاف و سوراخ های ریزی برخوردارند می سازند تا ماهی ها از آن، فرار نکنند. 

بعد از ساخت این قفس ها آن ها را به وسیله ی لوله هایی در منطقه ی مورد نظر مستقر می کنند. شما می توانید در هر قفس ۱۶ تا ۲۰ متری، حدود ۳۰ تن ماهی، پرورش دهید. البته باید این نکته را یادآوری کنیم که قیمت این قفس ها بسیار بیشتر از سایر قفس های پرورش ماهی است.

گردآوری : بخش علمی