شب ادراری در نوجوانان: یک مشکل نادیده گرفته شده

شب ادراری در نوجوانان از جمله مشکلات ناراحت کننده به شمار می رود

دلایل شب ادراری در نوجوانان/ راهکارهای درمانی 

شب ادراری در نوجوانی یک امر ناراحت کننده است که در آن فرد توانایی کنترل ادرار در خواب را از دست می دهد. عوامل گوناگونی نظیر ژنتیک، اختلالات روان شناختی، مسائل هورمونی و مشکل در سیستم گوارش در شکل گیری شب ادراری در نوجوانی دخیل هستند.

شب ادراری در نوجوانی چیست؟

شب ادراری فرایندی است که به صورت غیر ارادی در طول شب اتفاق می افتد

به طور کلی شب ادراری بیانگر ادرار شبانه به صورت غیر ارادی در طول خواب است. شب ادراری زمانی شکل می گیرد که کودک توانایی کنترل دستشویی را داشته باشد اما از رفتن به دستشویی امتناع نماید و در رختخواب به شکل غیر ارادی ادرار کند. 

به عبارتی دیگر در شب ادراری، کلیه ها در هنگام خواب بیش از حد به تولید ادرار می پردازند و مثانه نتواند حجم ادرار تولیدی را تحمل کند. لذا اگر مغز نتواند در پاسخ به پیام های مثانه نوجوان را از خواب بیدار کند، رختخواب خیس می گردد. 

حدود ¼ کودکان به موجب گنجایش کم مثانه به شب ادراری دچار می شوند. با این وجود با گام نهادن در سن چهار سالگی توانایی کنترل مثانه در طول شبانه روز را به طور کامل کسب می کنند. شب ادراری به کودکان اختصاص ندارد و بالغ بر 1 الی 2 درصد از نوجوانان و بزرگسالان را درگیر می سازد.

شب ادراری برای نوجوانان یک امر ناراحت کننده است. در واقع نوجوانان تحت مسئله خجالت و ناتوانی از در میان گذاشتن مشکل با خانواده و دوستان عاجز هستند.

علت ناتوانی در بیان مشکلات در نوجوانان، مورد آزار و اذیت قرار گرفتن است که می تواند منجر به گوشه گیری و انزوا گردد. این امر به مرور زمان با مشکلاتی در اعتماد به نفس و عزت نفس بروز پیدا می کند. 

ممکن است شکل گیری شب ادراری به ندرت یک امر طبیعی تلقی گردد. اما تداوم شب ادراری بیانگر یک مشکل جدی است. 

عوامل دخیل در شکل گیری شب ادراری در نوجوانی 

کوچک بودن مثانه 

اصطلاح کوچک بودن مثانه بیانگر احساس پر بودن مثانه در حجم کمتر از حد معمول است. عملکرد مثانه های کوچک به گونه ای است که فرد گمان می کند از مثانه ای کوچک تر از حد نرمال برخوردار است.

بدین ترتیب فرد دارای مثانه کوچک در ساعت های مختلف روز نیازمند تخلیه دستشویی می گردد. لذا هنگامی که خواب فرد عمیق و سنگین باشد، نمی تواند در کنترل مثانه کوچک مناسب عمل کند و شب ادراری را تجربه می کند. 

مسدود شدن مجاری ادرار 

انسداد مجاری ادرار با ناتوانی در کنترل ادرار به ویژه در شب هنگام همراه است. در شکل گیری انسداد مجاری ادرار عارضه هایی نظیر سنگ مثانه، سنگ کلیه و تومور های سطرانی اعم از پروستات و  مثانه دخیل هستند. 

مسائل هورمونی 

در کاهش تولید ادرار توسط کلیه، میزان ترشح هورمون آنتی دیورتیک نقش دارد. بدن انسان در طول شب در خصوص آماده سازی برای خواب، در مقادیر بالایی به تولید هورمون آنتی دیورتیک می پردازد. 

هنگامی که بدن در راستای ترشح هورمون آنتی دیورتیک عملکرد مناسبی نداشته باشد، میزان تولید ادرار افزایش پیدا می کند و فرد به شب ادراری مبتلا می گردد. 

فعالیت بیش از حد عضلات 

بیش فعالی عضلات یکی از علت های از دست دادن کنترل ادرار است 

عضلات مثانه در طول پر شدن در حالت انبساط قرار دارند و در موعد تخلیه منقبض می گردند. جالب است بدانید اگر در زمان نامناسب عضلات مثانه منقبض گردد، کنترل ادرار از دست فرد خارج می شود که با عنوان عارضه بیش فعالی عضلات شناخته می شود. 

احتمال می رود انقباض های غیر طبیعی از سیگنال های ارتباطی میان مغز و مثانه نشات بگیرند که به موجب بهره گیری از برخی داروها، الکل و کافئین تحریک شده اند. 

دیابت 

ممکن است بیماری دیابت روند تخلیه ادرار را تحت تاثیر قرار دهد. در واقع با افزایش قند خون، کلیه ها به منظور کنترل سطح قند به تولید ادرار می پردازند. افزایش میزان ادرار در شب زمینه را برای شب ادراری مهیا می کند. 

ژنتیک 

علم روز نمی تواند تشخیص دهد کدام ژن مسئولیت انتقال شب ادراری به صورت ژنتیکی را بر عهده دارند. با این حال اگر والدین نوجوان، سابقه شب ادراری دارند می توانند آن را به عنوان یک اختلال ارثی به فرزند منتقل کنند. 

آپنه در خواب

یکی از علت های شکل گیری شب ادراری در نوجوانی، آپنه در خواب است. تحقیقات بیانگر آن هستند که حدود 7 درصد از افراد مبتلا به اختلال آپنه در خواب شب ادراری را تجربه می نمایند. در اختلال آپنه در خواب به مدت چند ثانیه تنفس بیمار از ریتم منظم خارج می گردد و قطع می شود. 

عفونت در مجاری ادرار 

هنگامی که در مجاری ادرار عفونت وجود دارد، سبب التهاب و تحریک در مثانه می شود که توانایی کنترل آن را با مشکل مواجه می سازد. 

بدین ترتیب عفونت در مجاری ادرار به موجب التهاب در مثانه قادر است سبب شب ادراری گردد. 

مشکل در سیستم گوارش 

در سیستم گوارش انسان لوله های حالب وظیفه انتقال ادرار به مثانه را بر عهده دارند. هنگامی که مثانه پر می گردد، انقباض عضلات شکل می گیرد و ادرار برای تخلیه وارد مجرای ادرار می شود. در صورتی که یکی از اجزاء دخیل در شکل گیری ادرار دارای مشکل باشند، نشانه های مرتبط با شب ادراری در نوجوانی بروز پیدا می کند. 

اگر شب ادراری به موجب وجود مشکل در سیستم گوارش شکل بگیرد، ساختار های غیرطبیعی به وسیله ی سونوگرافی و تصویر برداری شناسایی می شوند. زین پس با دو روش دارو درمانی و عمل جراحی روند درمان را تکمیل می نماید. 

مشکلات عصب شناختی 

مشکلات و اختلالات عصب شناختی نظیر بیماری پارکینسون، تشنج و تصلب بافت چندگانه زمینه ساز شکل گیری شب ادراری در نوجوانی به شمار می روند. 

دارو

در شکل گیری تکرر ادرار و انقباض های مداوم مثانه، دارو نقش بسزایی ایفا می کند. در حقیقت دارو هایی اعم از ضد روان پریشی، خواب آور و ضد افسردگی زمینه ساز شب ادراری هستند. 

بهترین عملکرد برای درمان شب ادراری ناشی از دارو ها، تغییر است. در صورتی که نمی توانید دارو ها را تغییر دهید شایسته است با ایجاد تغییر در سبک زندگی زمینه را برای توقف شب ادراری مهیا نمایید. 

روش های تشخیص شب ادراری در نوجوانی 

در صورتی که در کنترل ادرار با مشکل مواجه هستید، برای اگاهی از شب ادراری و رد احتمال وجود مشکلات پزشکی به یک متخصص مراجعه کنید. 

پزشک عمدتا تاریخچه پزشکی را شکل می دهد و پس از معاینه جسمانی، درباره علائم، سابقه خانوادگی، دارو های مورد استفاده و مشکلات پزشکی از بیمار پرس و جو می کند. 

احتمال می رود پزشک درباره الگو های خواب، نشانه های شب ادراری و عادات روده سئوالاتی را از بیمار بپرسد. بهتر است بدانید معاینه اولیه شامل کشت ادرار و آزمایش ادرار است که در آن ادرار بیمار از منظر علائم بیماری مورد بررسی قرار می گیرد. 

درمان شب ادراری در نوجوانی

به طور کلی شب ادراری در خصوص درمان مسلتزم گذر زمان است که تداوم آن پیروی از متد های درمان را خواستار می شود. بهتر است قبل از آغاز پروسه درمان شب ادراری، علت شب ادراری با کمک درمان گر جست و جو کنید. زین پس بر اساس عامل شکل گیری از یک روش درمان کارآمد پیروی نمایید. 

توجه داشته باشید که درمان شب ادراری در کودکان و نوجوانان به مثابه ی یکدیگر می ماند. با این وجود درمان شب ادراری در سنین کم برای اثربخشی مناسب همراهی و صبوری والدین را می طلبد. 

ایجاد تغییرات اساسی در سبک زندگی 

بهره گیری از تکنیک تصویرسازی مثبت 

در تکنیک تصویر سازی مثبت باید قبل از به خواب رفتن به بیدار شدن خشک از خواب فکر کنید. این روش کمک شایانی در توقف شب ادراری نوجوانان می کند. 

مدیریت مصرف نوشیدنی قبل از خواب 

یکی از اقدامات اساسی برای تغییر سبک زندگی، مدیریت مصرف نوشیدنی قبل از خواب است. در واقع نوجوان می تواند با کاهش میزان مصرف مایعات از پر شدن بیش از حد مثانه جلوگیری کند. 

لازم به ذکر است بهترین زمان برای امتناع  از مصرف مایعات، حدود دو ساعت قبل از خواب است. علاوه بر این نوشیدنی های کافئین دار اعم از چای و قوه تکرر ادرار را به همراه دارند. لذا برای پیشگیری از شب ادراری می توانید از مصرف این قبیل نوشیدنی های گرم خودداری کنید. 

یکی از راه های مقابله با شب ادراری استفاده از آلارم در نیمه شب است

بهره گیری از آلارم شب ادراری 

به منظور شرطی سازی مغز برای بیدار شدن در طول خواب می توانید از آلارم شب ادراری بهره بگیرید. در این روش باید آلارم را در نیمه  شب تنظیم کنید و با تخلیه مثانه در دستشویی روند انقباض عضلات را کنترل نمایید. 

دارو درمانی  

به طور کلی دارو های مورد استفاده برای درمان شب ادراری شامل چهار گونه اصلی می شود که تحت نظر پزشک قابل مصرف هستند. 

یکی از دارو های موثر برای درمان شب ادراری کاهش دهنده انقباض عضلات مثانه است.

علاوه بر این، آنتی بیوتیک هایی که در خصوص درمان عفونت های دستگاه ادراری تجویز می گردند، در راستای درمان شب ادراری مفید واقع هستند. دارو های افزایش دهنده سطح هورمون آنتی دیورتیک و مهار کننده های پروستات نیز در دارو درمانی برای کاهش علائم شب ادراری مورد استفاده قرار می گیرند. 

جراحی 

متد جراحی زمانی کاربرد دارد که علت شکل گیری شب ادراری از وجود مشکل در سیستم گوارش و انسداد مجاری ادرار نشات بگیرد. پزشک با عمل جراحی به ترمیم ناحیه آسیب دیده می پردازد. 

گردآوری : بخش کودکان