آشنایی با انواع سوغات و صنایع دستی استان گلستان

معرفی صنایع دستی گلستان

مهم ترین صنایع دستی استان گلستان را بشناسید

ما قصد دارید در این مطلب، مهم ترین صنایع دستی استان گلستان را معرفی کنیم حال اگر تمایل دارید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید می توانید با ما در ادامه ی مطلب همراه باشید.

بدون شک استان گلستان با داشتن قدمتی طولانی یکی از مهم ترین قطب های تولیدکننده ی صنایع دستی در ایران است که از مهم ترین آن ها می توان به گلیم، فرش ترکمنی، قالیچه، نمدبافی، سوزن دوزی، ساخت آلات موسیقی، زیورآلات ترکمنی، پارچه بافی، ابریشم دوزی بر روی پارچه و .. اشاره نمود.

یکی از مهم ترین دلایلی که سبب شده این استان از چنین صنایع دستی متنوع و منحصر به فردی برخوردار باشد وجود قومیت های مختلف در این استان است. استان گلستان از قدمتی 7 هزار ساله برخوردار است بنابراین نه تنها این صنایع دستی از تنوع بلکه از قدمتی بسیار طولانی برخوردار هستند که سبب شده هم نظر گردشگران و هم پژوهشگران به آن ها جلب شود. 

این موضوع سبب شد که صنایع دستی استان گلستان نه تنها در سطح کشور بلکه در سراسر جهان معروف باشد و هر ساله گردشگران زیادی هم برای لذت بردن از جاذبه های گردشگری و آب و هوای دلچسب این منطقه و هم خرید و تماشای انواع صنایع دستی گلستان به این منطقه سفر کنند. حال اگر شما هم قصد سفر به این شهر تاریخی و پر رمز و راز را دارید بهتر است ابتدا با صنایع دستی آن آشنا شوید.

مهم ترین صنایع دستی استان گلستان

ابریشم بافی صنایع دستی استان گلستان

یکی از قدیمی ترین صنایع دستی استان گلستان، ابریشم بافی است. قدمت این صنایع دستی به دوران صفویه برمی گردد. از همان دوره تا به امروز، مردم این استان، خودشان پیله های کرم ابریشم و از آن، نخ ابریشم تولید می کردند و از این نخ ها در بافت فرش، قالیچه، حوله و .. استفاده می نمودند.

یکی از شاخص ترین صنایع دستی گلستان که در آن، از این نخ های ابریشم استفاده می شود روسری های معروف ترکمنی است. از دیگر صنایع دستی گلستان که با این نخ های ابریشم تولید می شود می توان به پارچه بافی اشاره کرد که بومیان این منطقه از دستگاه های بافت دستی برای این کار استفاده می کنند.

هنرمندان این منطقه این پارچه ها را در رنگ ها و طرح های بسیار زیبایی تولید می کنند به گونه ای که یکی از پرفروش ترین و پرطرفدارترین صنایع دستی گلستان برای گردشگران است. 

قالی ترکمن از صنایع دستی استان گلستان 

قالی بافی یکی از رایج ترین صنایع دستی استان گلستان است به گونه ای که زن یا دختری را در این منطقه نمی توانید پیدا کنید که این هنر را بلد نباشد یا به قالی بافی مشغول نباشد. قالی بافی یکی از هنرهای دیرینه ی ترکمن ها است که مخصوص زنان و دختران این سرزمین می باشد. آن ها از قدیم به این کار مشغول بودند آن را نسل به نسل انتقال دادند. به گونه ای که امروزه یکی از بهترین راه های اشتغال زایی در بین قبایل ترکمن، قالی بافی است.

در حال حاضر بهترین قالی ترکمن توسط ایل تکه بافته می شود. البته ایل های ﺁتابای و جعفربای نیز در بافتن قالی های نفیس، مهارت دارند. عموما رنگ زمینه ی قالی های ترکمن، لاکی و عنابی است و از رنگ های سرمه ای، سفید، شتری، سیاه و .. برای تزئین آن استفاده می کنند.

طرح و نقوش این قالی ها برگرفته از طبیعت و محیط پیرامون آن ها است که از جمله ی آن ها می توان به نقش شاخ قوچ، عقرب، پرندگانی مثل قو، حیواناتی همچون اسب اشاره نمود. البته اغلب این طرح و نقش ها به صورت ذهنی است که همین ویژگی بر ارزش این قالی ها افزوده است. در حال حاضر، قالی ها و پشتی های ترکمن از مهم ترین صنایع دستی استان گلستان به شمار می روند.

قالی ترکمن از صنایع دستی استان گلستان

زیورآلات ترکمنی از صنایع دستی استان گلستان 

زیورآلات زیبا و متنوع یکی از جالب ترین سوغاتی ها و صنایع دستی استان گلستان است که هر گردشگر داخلی و خارجی را جذب خود می کند. جنس این زیورآلات عموما از نقره است که داخلش با سنگ عقیق قرمز تزئین شده است. زیورآلات ترکمنی از تنوع بسیار بالایی برخوردار هستند که از جمله ی آن ها می توان به زیورهای مخصوص سر و پیشانی، زیورهای گوش، کمر، گردن، سینه، انگشت، مچ دست و .. اشاره نمود.

نکته ی قابل توجه در خصوص این زیورآلات این است که آن ها برای زنان و دختران ترکمن، فقط جنبه ی تزئینی ندارند بلکه بخشی از فرهنگ، نوع پوشش و آداب و رسوم آن ها به شمار می رود به همین دلیل استفاده از این زیورآلات در پوشش زنان این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. در حال حاضر هیچکدام از عشایر ایرانی به اندازه ی اقدام ترکمن در ساخت و استفاده از زیورآلات به تکامل نرسیده اند.

زیورآلات ترکمنی از صنایع دستی استان گلستان

نمد مالی از صنایع دستی استان گلستان 

نمد مالی از دیگر صنایع دستی معروف استان گلستان است. نکته ی جالب توجه در مورد نمدمالی این است بر خلاف سایر استان ها که نمدمالی مخصوص مردان است در استان گلستان و خصوصا قبایل ترکمن، نمد مالی و تولید محصولات نمدی توسط زنان انجام می گیرد. نمدهای این سرزمین دارای خطوط منحنی هستند آن ها را با نام های دیگری همچون، تیرانا یا چشم شتری و یا قوچ و عقرب زرد می شناسند.

در استان گلستان عموما نمدمالی به عنوان استفاده های شخصی تولید می شود. آن ها در بهار، پشم تازه ی گوسفندان را تهیه می کنند و سپس زنان گلستانی نقش شاخ قوچ را بر روی این نمدها می اندازند. نمد دور آلاچیق، نمد زیر پا و نمد شولا یا چوپانی از مهم ترین محصولات نمدی گلستان می باشد.

سوزن دوزی از صنایع دستی استان گلستان 

سوزن دوزی نیز از دیگر صنایع دستی استان گلستان است که توسط زنان و دختران هنرمند این استان تولید می شود. آن ها از این هنر برای تزئین عرقچین کودکان، دور یقه و مچ دست پیراهن های زنانه و مچ شلوار استفاده می کنند. در این هنر از نخ های رنگی استفاده می شود.

سوزن دوزی از صنایع دستی استان گلستان 

روسری ترکمن صنایع دستی استان گلستان 

بدون شک روسری ترکمن یکی از معروف ترین صنایع دستی استان گلستان به شمار می رود. روسری های ترکمن، روسری های بزرگ و از جنس نخ ابریشم هستند که عموما طرح روی آن ها گل های بزرگ و رنگارنگ می باشند.

روسری ترکمن از صنایع دستی استان گلستان 

جاجیمچه از صنایع دستی استان گلستان 

جاجیمچه که یک زیرانداز سنتی و تهیه شده از پشم بافته است توسط زنان هنرمند روستای زیارت شهرستان گرگان تولید می شود. البته امروزه از این محصول در موارد دیگری همچون پادری، روکش پشتی و مبلمان، تهیه ی کیف و کفش استفاده می کنند.

فرش از صنایع دستی استان گلستان 

فرش استان گلستان نه تنها مهم ترین و زیباترین صنایع دستی این استان بلکه کل ایران به شمار می رود. فرش گلستان از چنان قدمتی برخوردار است که اکثر بومیان این منطقه در یکی از شاخه های فرش نظیر ریسندگی نخ، تجارت فرش، رنگرزی، نخ فروشی، طراحی فرش و ... مشغول به کار هستند.

فرش ترکمن و گلستان قدمتی 6 هزار ساله دارد و این قدمت طولانی سبب ایجاد طرح و نقش های متنوع در این فرش ها شده است که از جمله ی آن ها می توان به ماری گل، جوال گل، ارسای گل، آینه گل، ماری گل و .. اشاره نمود.

نکته ی قابل توجه دیگر در مورد این فرش اصیل و نفیس این است که معمولا فرش های ترکمن، صادراتی هستند و کشورهای ایتالیا، لبنان، مکزیک، فرانسه و آلمان از مهم ترین خریداران این فرش ها هستند. اهمیت فرش و فرش بافی در این استان سبب شده که در حال حاضر بیش از 70 هزار بافنده در سطح استان مشغول به این کار باشند.

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر