نحوه کاشت، پرورش و تکثیر درخت کائوچو ؛ منبعی برای تولید لاستیک های طبیعی

گرفتن شیره درخت کائوچو 

درخت کائوچو چیست و چه کاربردهایی دارد؟ 

درخت کائوچو که به آن درخت لاستیک هم می گویند نام علمی آن Hevea brasiliensis و اصطلاح لاتینش Rubber Tree می باشد. این درخت از خانواده ی فرفیون (Euphorbiaceae) است و از جنبه ی تجاری بسیار بالایی برخوردار است. ارزش تجاری این درخت به دلیل لاتکس شیری است که از آن خارج می شود. این لاتکس شیری، مهم ترین منبع برای تولید لاستیک های طبیعی می باشد.

پوست این درخت دارای آوندهای لاتکسی است که لاتکس های زرد و سفید، تولید می کنند. حال اگر علاقه دارید اطلاعات خود را در مورد درخت کائوچو افزایش دهید می توانید با ما در ادامه ی مطلب همراه باشید چرا که می خواهیم شما را با نوع پرورش و تکثیر آن ها آشنا سازیم. 

درخت کائوچو چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

این درخت همیشه سبز، بومی آسیا است که اگر در طبیعت کاشته شود تا 40 متر هم رشد می کند ولی اگر در گلدان کاشته شود ارتفاع آن، آنچنان زیاد نمی شود. اگر مشاهده کردید که در گلدان، بیش از حد رشد کرد می توانید بالای تنه ی اصلی را ببرید. این درخت دارای یک تنه و برگ های سبز و سخت و بزرگ است.

یکی از مهم ترین ویژگی های درخت کائوچو این است که تا دمای منفی یک درجه ی سانتی گراد و در فصل زمستان هم می تواند مقاومت داشته باشد. البته اگر این درخت به مدت طولانی در دمای منفی 15 درجه قرار داشته باشد زنده نمی ماند. 

شرایط نگهداری درخت کائوچو

شرایط نگهداری و پرورش درخت کائوچو

درخت کائوچو نیز به مانند سایر درختان و گیاهان نیازمند شرایط خاصی برای رشد بهتر و سریع تر است که از جمله ی آن ها می توان به دما، نور خورشید، خاک و آب اشاره کرد.

درست است که این درخت ها در دماهای منفی یک درجه هم رشد می کنند اما دماهای معمولی خانه ها برای این درخت ها بسیار مناسب هستند.

از دیگر شرایط رشد و پرورش درخت کائوچو می توان به نور غیر مستقیم اشاره کرد. بهترین شرایط برای رشد این درخت ها نور غیر مستقیم است. البته آن ها می توانند در سایه هم رشد کنند ولی نور غیر مستقیم به رشد سریع تر آن ها کمک می کند. این نور سبب می شود برگ این درختان، همیشه سبز و براق بمانند. همچنین نور خورشید به پرپشت شدن و ضخیم شدن این درخت ها کمک می کند.

توجه به خاک از دیگر شرایط نگهداری پرورش این درختان است. درختان کائوچو معمولا خاک های غنی را دوست دارند و در این خاک ها رشد بهتری از خود نشان می دهند. 

یکی دیگر از مهم ترین ویژگی های این درختان این است در صورتی که در گلدان کاشته شوند می توان از آن ها به عنوان یک گیاه آپارتمانی زیبا استفاده کرد.

این گیاهان آپارتمانی به هیچ وجه نیاز به نگهداری خاصی ندارند و به راحتی هم قابل تکثیر هستند. به گونه ای که حتی افراد عادی و مبتدی هم می توانند از گیاهان در منازل خود نگهداری کنند و آن ها را تکثیر نمایند.

ویژگی منحصر به فرد درختان کائوچو این است با اینکه آب و هوای مرطوب بهترین آب و هوا برای رشد و تکثیر آن ها است اما می توانند محیط های خشک را هم تحمل نمایند.

نگهداری از درخت کائوچو آپارتمانی 

نحوه تکثیر درخت کائوچو

این درخت را می توان با استفاده از روش های مختلفی تکثیر نمود که عبارتند از:

• تکثیر به روش خوابانیدن هوایی

• تکثیر به روش قلمه زنی

•  تکثیر به روش کاشت بذر

که در ادامه به تشریح آن ها می پردازیم.

تکثیر درخت کائوچو به روش کاشت بذر

برای تکثیر درخت کائوچو از طریق کاشت بذر می توانید طبق مراحل زیر عمل نمایید:

• ابتدا یک گلدان کوچک تهیه کنید و آن را با مخلوطی از خاک باغبانی، هوموس و پیت ماس، پر کنید. 

• برای کاشت بذر کائوچو اصلا نیازی نیست که آن را داخل خاک فرو ببرید بلکه بذر را روی سطح خاک بگذارید و آن را مرطوب کنید. نکته ای که در اینجا بسیار حائز اهمیت این است که خاک را فقط مرطوب نگه دارید و از خیس کردن و یا خشک شدنش، جلوگیری کنید.

• جوانه زنی کائوچو در این روش، یک هفته تا یک ماه به طول می انجامد.

• در صورتی که اولین جوانه های این گیاه را مشاهده کردید بلافاصله گلدان آن را تغییر دهید و به یک گلدان بزرگ تر انتقال دهید.

• اگر این بذر را در فصل زمستان کاشته اید برای آبیاری اش عجله نکنید. در این فصل، حتما باید خاک گلدان خشک شود و سپس آن را آبیاری کنید. 

• برای اینکه رشد گیاه در این دوره بهتر شود می توانید از یک کود متعادل برای تقویت خاک استفاده کنید. این کود را می توانید ماهیانه، دو بار استفاده کنید.

• از جمله مهم ترین عواملی که بر رشد و نمو بذر این گیاه و همچنین تولید لاتکس آن بسیار تاثیرگذار است دما و رطوبت نسبی است. به همین دلیل، مناطقی که دمای سالانه ی آن ها به کمتر از 20 درجه ی سانتی گراد می رسد و همچنین رطوبت بسیار بالایی دارند برای رشد این درخت مناسب نیستند. چرا که کائوچوها در چنین مناطقی با بیماری های مختلف مواجه می شوند. بهترین و مناسب ترین دما برای رشد این درختان، دمای 27 تا 30 درجه ی سانتی گراد است.

تکثیر درخت کائوچو از طریق قلمه زنی

اگر می خواهید کائوچو را از طریق قلمه زنی زیاد کنید ابتدا باید یک قلمه ی مناسب از درخت مادری داشته باشید. قلمه های استانداردی که در این زوش مورد استفاده قرار می گیرند دارای 6 اینچ طول و حداقل دارای دو سری برگ هستند. برای تکثیر از طریق قلمه زنی می توانید طبق مراحل زیر عمل نمایید:

• ابتدا باید برگ های زیرین قلمه را حذف کنید.

• سعی کنید انتهای قلمه ها را در پودر یا محلول های ریشه زایی قرار دهید.

• سپس گلدانی حاوی خاک غنی و مرطوب با زهکشی مناسب تهیه کنید و این قلمه ها را داخل آن بکارید.

• به طور موقت می توانید بر روی این قلمه ها وسایل شفاف مثل کیسه های پلاستیکی قرار دهید. البته باید توجه داشته باشید که برگ های قلمه با این کیسه های پلاستیکی تماس نداشته باشند.

• در برخی از مواقع هم می توانید نیمی از برگ ها را ببرید و فقط برگ های نصف شده را بر روی ساقه ی کائوچو باقی بگذارید.

• گلدان هایی که در آن ها قلمه کاشته اید را به یک مکان گرم که در معرض نور مستقیم خورشید قرار دارد انتقال دهید.

• در این روش، حدود 2 الی 3 هفته طول می کشد تا ریشه ها ظاهر شوند. پس از ریشه زدن قلمه ها می توانید پوشش های شفاف را بردارید.

راههای مختلف تکثیر کائوچو

تکثیر کائوچو از طریق خوابانیدن هوایی

یکی دیگر از روش هایی که می توانید درخت های کائوچو را تکثیر کنید روش خوابانیدن هوایی است. نوع تکثیر گیاهان، در این روش بسیار جالب است. چرا که برای ریشه دهی قلمه ها آن ها را روی تنه ی اصلی یا مادری باقی می گذارند. پس از اینکه قلمه ها ریشه دادند آن ها را از زیر ناحیه ی ریشه دهی قطع می کنند و سپس در گلدانی می کارند. نحوه ی تکثیر این گیاه به روش خوابانیدن هوایی به صورت زیر است:

• اولین مرحله برای تکثیر کائوچو این است که ساقه های مناسبی انتخاب کنید تا گیاه جدید بتواند در آن رشد کند.

• طول این ساقه ها حداقل باید 12 اینچ باشد. البته می توانید از ساقه های بلندتر هم استفاده کنید.

• تمام برگ هایی که در محدوده ی ریشه زایی قرار دارند را حذف کنید.

• سپس به کمک یک چاقوی تیز، گرداگرد پوست این ساقه را به پهنای یک اینچ بکنید. با این بریدگی شیره های گیاهی از آن خارج می شوند.

• سپس می توانید قطعه ای به اندازه ی یک خلال دندان را در این شکاف قرار دهید و سپس محل بریدگی را به هورمون های ریشه زایی آغشته کنید.

• در مرحله بعد باید همین محل بریدگی را مرطوب کنید. برای این کار می توانید از خزه ی اسفاگنوم استفاده کنید. برای اینکه رطوبت خزه ها و این منطقه کاملا حفظ شوند می توانید سطح خزه ها را با استفاده از یک کیسه ی پلاستیکی بپوشانید. با این کار، رطوبت خزه ها کاملا حفظ می شوند.

• در این روش، حدود 2 الی 3 هفته طول می کشد تا ریشه ها از محل بریدگی خارج شوند.

• پس از اینکه ریشه ها خوب گسترش یافتند می توانید ساقه ی قلمه ی خود را از زیر محل بریدگی قطع کنید. این کار سبب می شود که قلمه با دقت زیاد از تنه ی مادری جدا شود.

• سپس این گیاه جدید را می توانید در گلدانی بکارید. 

برداشت شیره از درخت کائوچو

گردآوری : بخش علمی