علل و روش های درمان اسکار هیپرتروفیک

اسکار هیپرتروفیک روی دست

اسکار هیپرتروفیک چیست و چگونه درمان کنیم؟

اسکار هیپرتروفیک به برجستگی های به جا مانده از زخم های عمیق گفته می شود که به دلیل تولید بیش از حد کلاژن برای ترمیم زخم بوجود می آید. 

اسکار هیپرتروفیک چیست؟

اسکار هیپرتروفیک یا هایپوتروفیک ( به انگلیسی : Hypertrophic Scar ) باقی مانده جای زخم های عمیق است که در اثر سوختگی یا جراحی به صورت برجسته ایجاد می شود. 

اسکار هایپوتروفیک به دلیل عدم توازن ساخت کلاژن هنگام ترمیم پوست آسیب دیده بوجود می آید. این اسکار هنگام ترمیم زخم هایی تشکیل می شود که پایین تر از لایه اول پوست یا درم تشکیل شده اند.

اسکارها در محدوده ضایعه اولیه دیده می شوند و معمولا کمتر از نیم سانتی متر ارتفاع دارند و به طور کلی در عرض 6 – 12 ماه مسطح شده و بهبود میابند ولی در مواردی که اسکار ماندگار شود و از نظر زیبایی برایتان مشکل ساز شود نیاز به درمان دارد.

معمولا ترمیم بیش از حد زخم ، منجر به ایجاد اسکار هیپرتروفیک می شود که عوارض زیبایی و عملکردی ( کم شدن دامنه حرکت ) دارد که میتواند باعث ایجاد مشکلات جسمی ، روحی و کاهش کیفیت زندگی شود ، مشکل درمان اسکار هیپرتروفیک عود مجدد آن است بنابراین بهتر است خیلی سریع برای درمان آن اقدام نکنید و اجازه دهید اسکار به طور کامل رشدش تمام شود و سپس برای درمان اقدام نمایید. 

اسکار هایپرتروفیک شباهت زیادی به اسکار کلوئیدی دارد ولی خفیف تر است و از مرز اصلی پوست رشد نمی کند.

زخم هیپرتروفیک ممکن است با خارش و درد همراه باشد ولی خطرناک نیست ولی برخی از افراد به جهت زیبایی دنبال درمان قطعی اسکار هیپرتروفیک هستند.

تفاوت اسکار هیپرتروفیک و کلوئید

تفاوت اسکار هیپرتروفیک و کلوئید

تشخیص تفاوت بین جای زخم کلوئید و هایپرتروفیک مشکل است و حتی پزشکان هم ممکن است در تشخیص آن دچار اشتباه شوند ولی از آنجا که روش هایدرمان این دواسکار باهم متفاوت است ، تشخیص صحیح آن اهمیت پیدا میکند.

هر دو اسکار معمولا در پوست های تیره دیده می شوند ولی احتمال عود کلوئید بیشتر است و روش درمانی سخت تری نیاز دارد.

اسکار کلوئید

اسکار کلوئیدی صاف، خوش خیم و سفت است که به دلیل رشد بیش از حد بافت جای زخم ایجاد می شود.

بیشتر از 4 میلیمتر بالاتر از پوست رشد می کند.

از مرز برش یا زخم اصلی فراتر می رود.

رنگ صورتی تا بنفش دارد.

به مرور رشد کرده و تکامل میابد.

روی لاله گوش ، شانه ، گونه و بالای جناغ سینه دیده می شود.

اسکار هایپرتروفیک به ندرت بیشتر ز 4 میلی متر بالاتر از سطح پوست رشد می کند.

رنگ قرمز یا صورتی دارد.

در هر قسمتی از بدن ایجاد می شود.

عوامل ایجاد اسکار هیپرتروفیک

تولید بیش از  حد کالژن در صورت بروز عفونت با التهاب ، فشار یا تحرک زیاد مثل صدمات مفصلی با زخم های بدون بخیه ایجاد م یشود. این زخم ها معمولا به دلیل عوارض مکرر آسیبهای سوختگی دیده می شوند ولی احتمال این که بعد اسوراخ کردن ، بریدگی یا حتی  آکنه ایجاد شوند وجود دارد.

به طور کلی تروماهای پر خطر که از لایه اول پوست عبور کرده و به لایه میانی پوست یا عمق بیشتری آسیب می زنند وعواملی ترمیم زخم را طولانی کنند، باعث بروز اسکار هایپوتروفیک خواهند شد از جمله :

- سوختگی

- سوراخ کردن گوش

- بریدگی عمیق

- جراحی 

- سن کم 

- سیاه پوست بودن

- مناطق تحت کشش پوست

درمان اسکار هیپرتروفیک

روش های درمان اسکار هیپرتروفیک

درمان قطعی اسکار هیپرتروفیک چالشی بزرگ در علم پزشکی است و معمولا برای این که به نتیجه دلخواه برسید باید از چند روش به صورت ترکیبی استفاده نمایید. درمان قطعی اسکار هیپرتروفیک شاید به طور کامل امکان پذیر نباشد ولی به قدری ضایعه را مسطح خواهد کرد که از نظر زیبایی ظاهری مشکل ساز نشود. 

به طور رسمی درمانی برای جای زخم هایپرتروفیک تایید نشده است ولی میتوانید از روش های مختلف برای کاهش عارضه و ترمیم سریعتر استفاده کنید.

اسکارهایپروتروفیک 18 – 24 ماه بعد از ایجاد شدن در حالت پویا قرار دارد و در این مدت جراحی برای برداشتن آن انجام نمی شود (مگر این که بر عروق اطراف و زیر خود فشار وارد کند ) و میتوانید از روش های دیگر برای درمان آن استفاده کنید. 

بزرگ شدن زخم ممکن است تا یک سال هم طول بکشد به همین دلیل بسیاری از پزشکان به شما توصیه می کنند که در زمانی که بدن درحال تکاپو برای ترمیم خودش است ، اقدام به درمان نکنید و چند ماه صبر کنید تا حالت پویای اسکار به اتمام برسد. 

در صورتی که 18 ماه از تشکیل اسکار هایپوتروفیک بگذرد و 3 روز پشت سر هم روی آن فشار خارجی اعمال شود ولی اسکار دچار قرمزی نشود یعنی به حالت سکون رسیده است . درمان جراحی در این زمان میتواند تاثیرگذارتر باشد. 

درمان اسکار هیپرتروفیک با تکنیک های فیزیوتراپی

ماساژ : برای افزایش انعطاف پذیری و کشسانی ، کاهش درد و خارش و بهبود خونرسانی و افزایش ضخامت پوست. 

کشش مکانیکی : برای بهبود بافت زخم و افزایش دامنه حرکتی . معمولا برای توانبخشی بعد از آسیب های سوختگی یا پیوند پوست تجویز می شود. 

فشار : برای پیشگیری از بزرگتر شدن اسکار و جهت دهی به کلاژن سازی و ترمیم اپی درم و درم و کاهش ضخامت و قرمزی اسکار.

سرما درمانی : کاهش جریان خون و کاهش تولید کلاژن در اسکار و تغییر میکرونی در جریان خون و کاهش درد و خارش . 

اولترا سوند : پالس های امواج اولتراسوند تا قبل از 18 ماهگی اسکار باعث افزایش کشسانی و نظم دهی به فیبرهای کلاژن و کاهش چسبندگی اسکار می شود .

لیزر : از بین بردن بافت اسکار و بهبود و تسریع روند ترمیم

درای نیدلینگ : برای افزایش دامنه حرکت

تمرینات کششی : زمانی که اسکار روی مفصل یا اطراف آن قرار گرفته باشد با کمک تمرینات کششی ، دامنه حرکت را افزایش می دهند. 

درمان اسکار هیپرتروفیک با تزریق توکسین بوتولینیوم 

تزریق توکسین بوتولینیم سه بار با فواصل 1 ماهه انجام می شود و به طور میانگین قرمزی اسکار تا 0.7 و برجستگی آن تا 0.9 کاهش پیدا میکند. از این روش میتوانید در کنار سایر روشهای درمانیمانندجراحی برای کنترل و بهبود علایم ناشی از اسکار استفاده نمایید.

درمان اسکار هیپرتروفیک با تزریق کورتیکواستروئید 

 معمولا اولین روشی که برای کاهش ظاهر اسکارهای برجسته استفاده می شود تزریق کورتیکواستروئید  هر 6 هفته یک بار است. کورتیکواستروئیدها میتوانند باعث نازک شدن ضخامت پوست در محل تزریق شوند در نتیجه به صاف و نرم شدن جای زخم کمک  میکنند. از آنجایی که استروئیدها میتوانند بافت اطراف اسکار را هم ضعیف کنند بنابراین برای تعداد تزریق محدودیت وجود دارد. 

قبل و بعد لیزر اسکار هیپرتروفیک

لیزر اسکار هیپرتروفیک

لیزر با سوزاندن جای زخم های برجسته باعث صاف شدن سطح اسکار می شود ضمن این که با هدف قرار دادن رنگدانه های قرمز و صورتی به روشن تر شدن اسکار کمک میکند. از لیزر معمولا برای جای زخم های تازه استفاده می شود.

کرایوتراپی اسکار هایپرتروفیک 

درکرایوتراپی یا سرمادرمانی  متخصص پوست با نیتروژن مایع ، بافت اسکار را منجمد میکند و سلولهای منجمد شده بعد از مدتی می ریزند و سطح زخم صاف تر می شود. کرایوتراپی یک روش درمانی ایمنی و غیر سمی است که در بسیاری از موارد میتواند موفق عمل کند.

جراحی اسکار هایپرتروفیک

برای برداشتن اسکار هایپرتروفیک با جراحی حداقل یک سال باید صبر کنید تا دوره رشد اسکار به اتمام برسد. سپس با بریدن اسکار و دوباره بخیه زدن محل  و  سپس استفاده ازکرم های ترمیم کننده میتوانید تا حدود زیادی مشکل را حل کنید. 

درمان خانگی اسکار هیپرتروفیک

ورق سلیکون : شما میتوانید از ورق های االاستومر سلیکون به محض بهبود پوست روی محل آسیب دیده استفاده کنید. این روش کاملا غیر تهاجمی است و ابتدایی ترین کار برای پیشگیری از بزرگ شدن زخم هایپرتروفیک است. شما باید به مدت 2 – 3 ماه با یک ورق سیلیکونی به مدت 12 – 24 ساعت روی اسکار را بپوشانید. درصورت استفاده از ژل سیلیکونی باید روزی چند بار ژل را روی محل اسکار بزنید.

ماساژ و فشار : ساده ترین کاری که میتوانید برای بهبود جای زخم هایپرتروفیک انجام دهید ماساژ و اعمال فشار است. برای ایجاد فشار میتوانید ازنوار و بانداژ استفاده کنید تا به مرور زمان با تضعیف اسکار باعث بهبود ظاهر آن شوید. 

ژل موضعی عصاره پیاز : از ژل موضعی عصاره پیاز برای کاهش رشد اسکار استفاده کنید.

روغن بیو : از روغن بیو برای ماساژ جای اسکار می توانید استفاده کنید تا تاثیر ماساژ را افزایش دهید. 

پیشگیری از اسکار هیپرتروفیک

پیشگیری از اسکارهایپرتروفیک

تحقیقات انجام  شده برای پیشگیری از اسکار هایپرتروفیک هنوز به روش قطعی نرسیده است ولی شما میتوانید با اقدامات زیر درصورت بروز جراحت احتمال ایجاد اسکار برجسته را کاهش دهید.

- مراقبت صحیح از زخم ، نظافت و پانسمان صحیح

- استفاده از ورق سیلیکونن بعد از جراحی

- استفاده از کرم ترمیم کننده 

- تزریق کورتیکوو استروئید بعد از جراحی

- استفاده از روغن درخت چای بلافاصله بعد از سرد کردن جای سوختگی با کمپرس آب سرد

گردآوری : بخش آرایش و زیبایی