لیتر چیست؟ نحوه تبدیل لیتر به سایر واحدهای اندازه گیری

لیتر یکایی برای اندازه گیری حجم است

آشنایی با لیتر؛ واحد اندازه گیری حجم 

لیتر که در اصطلاح انگلیسی به آن Liter و Litre می گویند یکایی برای اندازه گیری حجم است. این واحد اندازه گیری برابر یک هزارم متر مکعب و یا هزار سانتی متر مکعب است. از این یکا برای اندازه گیری حجم مایعات استفاده می شود.

یک لیتر می تواند ظرفی به حجم 10 سانتی متر در 10 سانتی متر در 10 سانتی متر را پر کند یعنی یک ظرف به شکل مکعب مربع که اضلاع آن اعم از طول و عرض و ارتفاع، همه 10 سانتی متر می باشند. از طرف دیگر هر لیتر با یک کیلوگرم آب، برابری می کند. همچنین هر هزار لیتر معادل یک متر مکعب است. 

به طور کلی 1 سانتی متر مکعب برابر 1 سی سی و 1 دسی متر مکعب برابر 1 لیتر است.

1 cm3 = 1 cc               1dm3 = 1 lit   

به طور کلی لیتر یک واحد اندازه گیری برای حجم مایعات است که معادل هزار سانتی متر مکعب می باشد.

لیتر واحد اندازه گیری برای حجم مایعات

در چه مواردی از لیتر استفاده می شود؟

عموما از این واحد اندازه گیری در زمانی استفاده می شود که ظرفیت و یا اندازه ی ظرف، مد نظر باشد مثل اندازه گیری مایعات و یا مواد جامدی قابل ریختن هستند. اما واحدهای مشتق شده مثل متر مکعب، در مواقعی استفاده می شود که هم اندازه ی آن ها و هم ابعاد آن ها اندازه گیری شوند. 

از واحد اندازه گیری لیتر در اندازه گیری های محاسباتی دیگری همچون، چگالی نیز استفاده می شود. واحد چگالی، کیلوگرم بر لیتر است. 

تعریف لیتر

در دماهای 4 درجه ی سانتی گراد یعنی دمایی که در آن آب، حداکثر چگالی خود را دارد آبی به حجم یک لیتر دارای یک کیلوگرم جرم است. به همان نسبت اگر آبی دارای 1 میلی لیتر حجم باشد دارای 1 گرم جرم تقریبی است. اگر ﺁبی دارای هزار لیتر حجم باشد جرم آن حدود هزار کیلوگرم یا معادل 1 تن است. 

این رابطه ها از آن جهت، به این صورت هستند که در ابتدا جرم یک میلی لیتر آب، به صورت گرم تعریف شده بود. اما بعدها این تعریف در سال 1799 منسوخ شد چرا که چگالی آب از دیگر عوامل تعیین کننده در حجم می باشد و با فشار و دما تغییر می کند.

لیتر واحد سنجش مایعات است 

چگالی چیست؟

چگالی همان میزان تراکم عناصری هستند که یک ماده را تشکیل می دهند. شما با این مفهوم در زندگی روزمره ی خود همیشه مواجه هستید. مثل فرض کنید یک توپ فلزی را بلند کرده اید مطمئنا حس می کنید که این توپ نسبت به اندازه اش بسیار سنگین تر است.

این سنگینی به خاطر این است که چگالی آن زیاد است. اما اگر یک کاغذ مچاله شده به اندازه ی همان توپ فلزی را بلند کنید می بینید که بسیار سبک می باشد. چرا که چگالی این کاغذ، کم است.

در واقع به مقدار جرم یک ماده در حجم آن ماده را چگالی می گویند. چگالی نقش تعیین کننده ای در واحدهای حجمی مایعات و جامدات دارد. بر اساس چگالی است که می توان مشخص کرد چه مقدار جرمی با واحد گرم می تواند در حجمی با واحد میلی لیتر جا شود.

به همین دلیل است که اگر بخواهید واحد حجم مایعات را به حجم جامدات تبدیل کنید باید مقدار چگالی را بدانید. مثلا می توانید از چگالی برای تبدیل لیتر به گرم استفاده کنید.

اندازه دقیق لیتر چه قدر است؟ 

بعد از مطالعات زیادی که بر روی چگالی آب انجام گرفت مشخص شد که عوامل دیگری نیز بر این واحد تاثیر می گذارند و آن هم ایزوتوپیک های اتم های اکسیژن و هیدروژن هستند. امروزه اندازه گیری های مدرن و جدیدی که بر روی آب های دریاچه وین انجام شده مشخص شده که حداکثر چگالی آب، در فشار یک اتمسفر برابر  ۰٫۹۹۹۹۷۵ کیلوگرم در لیتر است. 

تبدیل سی سی به لیتر  

تبدیل لیتر به سایر واحدهای اندازه گیری

همان طور که در بالا اشاره نمودیم لیتر برابر ظرفی با حجم مکعب مربع به اضلاع 10 سانتی متر در 10 سانتی متر در 10 سانتی متر است.

سی سی معادل حجم ظرفی به شکل مکعب مربع با اضلاع 1 سانتی متر در 1 سانتی متر در 1 سانتی متر است. بنابراین واحد سی سی نیز می تواند مکعب باشد. با این احتساب هم به لیتر و هم به سی سی می توان مکعب گفته شود.

پس اگر بخواهید در اندازه گیری واحدهای حجمی، این دو واحد را به هم تبدیل کنید باید بدانید که هر یک میلی لیتر معادل یک هزارم لیتر است که با یک سی سی برابر می باشد. در واقع سی سی نام دیگر میلی لیتر است. اگر حجم مایعات از یک لیتر کمتر باشد از واحدهای حجمی یک سی سی یا میلی لیتر استفاده می شود.

1 ml= 0.001 liter = 1 cc

از طرف دیگر، یک میلی لیتر معادل یک ظرف با حجم مکعب مربع و به اندازه ی اضلاع 1 میلی لیتر در 1 میلی لیتر در 1 میلی لیتر است. بنابراین، هر یک میلی لیتر مکعب برابر یک هزارم سانتی متر مکعب می باشد.

1 میلی لیتر مکعب = 001/0 سانتی متر مکعب

در طرف مقابل، یک لیتر معادل ظرفی به حجم مکعب مربع به طول اضلاع 10 سانتی متر است. لذا می توان گفت هر لیتر همان 1000 سی سی یا یک سانتی متر مکعب می باشد.

ا لیتر = 1000 سی سی – یک سانتی متر مکعب

حال اگر قصد انجام محاسبات در زمینه ی واحدهای حجمی مایعات را دارید و می خواهید سی سی را به سانتی متر مکعب و یا به میلی لیتر مکعب و یا سایر واحدهای حجمی مایعات تبدیل کنید می توانید از روابط زیر استفاده کنید:

• یک سی سی = یک سانتی متر مکعب = هزار میلی لیتر مکعب = یک هزارم لیتر ( 001/0 لیتر)

• یک سانتی متر مکعب = یک سی سی = هزار میلی لیتر مکعب = یک هزارم لیتر ( 001/0 لیتر)

• یک میلی لیتر = یک سانتی متر مکعب = یک سی سی = یک هزارم لیتر ( 001/0 لیتر)

• یک لیتر = هزار سانتی متر مکعب = هزار سی سی = یک میلیون میلی لیتر مکعب ( 1000000 میلی لیتر مکعب)

• یک میلی لیتر مکعب = یک هزارم سانتی متر مکعب (001/0 سانتی متر مکعب)= یک هزارم سی سی (001/0 سی سی)= یک میلیونم لیتر (000001/0 لیتر)

حال که با این اعداد و ضرایب ﺁشنا شدید از این به بعد می توانید هر کدام از واحدهای فوق را به یکدیگر تبدیل کنید. البته تبدیل واحد حجم فقط محدود به واحدهای ذکر شده در بالا نمی باشد. شما می توانید این واحدها را به سایر واحدهای حجمی دیگر اعم از گالن، متر مکعب و .. هم تبدیل نمایید. 

گردآوری : بخش علمی