اگه کودکمان دندان اضافه دارد چه کنیم؟

انواع دندان اضافه در کودکان 

علت و درمان انواع دندانهای اضافه در کودکان

دندان اضافی در کودکان مانند دندان نهفته یکی از اختلالات مربوط به دهان و دندان است. دندان اضافه زمانی شناخته می شود که تعداد دندان های کودکان بیشتر از تعداد طبیعی باشد. دندان اضافی یا دندان نهفته با کمک ارتودنسی قابل درمان است. تقریبا بین یک تا چهار درصد مردم جهان دچار اختلال دندان اضافه هستند. در این مقاله به موضوع دندان اضافه در کودکان خواهیم پرداخت.

دندان اضافه در کودکان

شکاف کام و لب یکی از علت های رشد دندان اضافه در کودکان است

دندان اضافه در کودکان عارضه ای  است که به علت فعالیت بیش از اندازه سلول هایی که باعث رشد و تحرک جوانه های دندان یا غشا دندانی می شود رخ می دهد. برخی از بزرگسالان نیز به علت برخی از عوامل محیطی ممکن است دچار این اختلال شوند. در کودکان مهم ترین علت در آمدن دندان اضافه ، جوانه زدن دندان اضافه در پشت دندان شیری ، سقف و سایر قسمت های دهان عوامل ژنتیکی می باشد.

انواع دندان های اضافی

دندان های اضافی نام ها و انواع مختلفی دارند. آنها براساس محل رشدشان و شکل به خصوص شان دسته بندی می شوند. اگر این دندان اضافی در بین دو دندان جلوی بالایی قرار گرفته باشد به آن مزیودنس گفته می شود. اگر نزدیک محل دندان آسیا باشد به آن پارامولار گفته می شود. اگر پشت دندان عقل باشد به آن دیستودنز گفته می شود.

اگر دندان اضافی شبیه به دندان های طبیعی دیگر باشد به آن سوپلیمنتا یا تکمیلی گفته می شود. اگر شکل دندان های طبیعی نباشد به آن دندان رودیمنتاری یا ناقص گفته می شود. 

علت رشد دندان های اضافه

همان طور که گفتیم اصلی ترین علت رشد دندان اضافه در کودکان عوامل ژنتیکی می باشد. برخی از این عوامل ژنتیکی شامل موارد زیر است:

شکاف کام و لب

یکی از علت های در آمدن دندان اضافه در کودکان اختلالی به نام شکاف کام و لب می باشد. اجزای صورت جنین در دوران بارداری به طور جدا گانه شکل می گیرد و سپس به هم جوش می خورد. در صورتی که برخی از این اجزا جوش نخورد ، نوزاد دچار اختلال شکاف کام و لب می شود که در نهایت بر چگونگی رشد دندان ها تأثیر می گذارد و باعث رشد دندان اضافه در آنها می شود.

عامل ژنتیکی کلیدوکرانیال دیسپلازی

این عامل ژنتیکی بر روی رشد استخوان ها و دندان ها اثر می گذارد و باعث بروز ناهنجاری های دندانی می شود. این ناهنجاری ها شامل تأخیر در رشد دندان ها ، از دست رفتن دندان شیری ، رشد دندان های نا متناسب و خارج از استخوان فک ، دندان اضافه نهفته و رشد دندان اضافه در بزرگسالان می شود که این حالت ها معمولا با پولیپ داخل لثه همراه می باشند.

سندروم گاردنر

سندروم گاردنر یک بیماری ارثی و نادر است که باعث ایجاد تومور های خوش خیم و بی خطر می شود که گاهی می توانند سرطان زا باشند. یکی از علت های در آمدن دندان اضافه در کودکان احتمالا به علت سندروم گاردنر می باشد.

این بافت های توموری در قسمت های مختلف بدن مانند دهان می تواند رشد ناهنجاری داشته باشد و باعث بروز مشکلات دهان و دندان مانند اختلال دندان اضافه یا دندان نهفته در بزرگسالان شود.

سندروم اهلرز دانلوس و دندان اضافی

سندروم اهلرز دانلوس سندرومی است که بخش مختلف بدن از جمله دیواره های سرخرگ ها ، عروق ، مویرگ ها و همچنین پیوند پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. کسانی که به این اختلال مبتلا می شوند معمولا انعطاف پذیری شدید بافت های هم بند را تجربه می کنند که این حالت می تواند لثه ها و دندان های مولر را تحت تأثیر قرار دهد. این عارضه همچنین می تواند باعث در آمدن دندان اضافه در کودکان یا بزرگسالان شود.

بیماری فابری

بیماری فابری نوعی بیماری متابولیک است که به علت کمبود برخی از آنزیم های خاص ایجاد می شود و باعث ذخیره سازی برخی از مواد در بافت های مختلف بدن می شود. این بیماری ممکن است باعث ایجاد ناهنجاری های مختلف در تمام قسمت های بدن از جمله رشد دندان اضافه در بزرگسالان و دندان اضافه پشت دندان شیری شود.

راه های درمان دندان اضافه 

راه درمان دندان اضافه در کودکان ارتودنسی است

برای درمان دندان اضافه ابتدا دندان پزشک آنها را به طور قطعی تشخیص می دهد و سپس می تواند نوع درمان را مشخص کند. در صورتی که تنها یک یا دو دندان اضافی وجود داشته باشد و برای سلامتی خطر چندانی نداشته باشد ممکن است پزشک توصیه کند که هیچ اقدامی صورت نگیرد. زیرا در این صورت ممکن است کشیدن دندان ها بیشتر از ماندن آنها در دهان خطر ساز باشد. 

اما در صورتی که دندان اضافه باعث بروز خطر برای سلامت دهان شود و یا در آینده برای دهان خطر ساز باشد ممکن است پزشک درمان ارتودنسی را تجویز کند.

در شرایط زیر ممکن است پزشک به شما توصیه کند که برای درمان دندان  اضافی اقدام کنید:

• این حالت باعث بروز مشکلات شود

• مسیر رشد دندان ها را مسدود کند

• به صورت نهفته رشد کرده باشد

• با دندان های شیری جوش خورده باشد

• منجر به ایجاد تومور یا کیست شود

• موجب بروز بیماری های لثه یا پوسیدگی دندان ها شود یا خطر آنها را افزایش دهد

در صورت تشخیص دندان اضافی توسط دندانپزشک باید هر چه سریع تر به متخصص ارتودنسی مراجعه شود.

آیا عمل جراحی برای دندان اضافه لازم است؟

جابجایی دندان های دائمی از علائم وجود دندان اضافه در کودکان است

بسته به این که دندان اضافی در کجا قرار گرفته باشد پزشک تشخیص می دهد که آیا به عمل جراحی نیاز دارد یا نه. اگر دندان اضافه بین دو دندان جلو باشد ظاهر فرد را بسیار تحت تأثیر قرار می دهد و در این صورت پزشک توصیه می کند که باید کشیده شود.

اما گاهی دندان در انتها می روید و اگر دندان دائم قبلی کشیده شده باشد متخصص می تواند از آن استفاده کرده و دندان اضافی را به جای دندان اصلی قرار دهد.

در حالت استاندارد باید تعداد دندان های فک بالا و پایین بر روی یک دیگر منطبق شوند. در صورتی که دندان اضافی پشت دندان شیری تنها در یک فک باشد امکان هماهنگ کردن آنها وجود ندارد.

متخصص ارتودنسی زمانی می تواند به جای کشیدن دندان اضافی یا دندان اضافه پشت دندان شیری بین دندان های کرسی آن را بین دندان ها جا بیندازد که در فک مورد نظر یکی از دندان ها به علت شکستگی افتاده یا کشیده شده باشد.

در صورتی می توان از دندان اضافه مانند دندان های دیگر استفاده کرد و اقدامی برای در آوردن آن انجام نداد که ریشه دندان اضافه سالم باشد. گاهی دندان اضافه پشت دندان شیری دارای ریشه سالمی نمی باشد و کج یا کوچک است و یا در انتها دارای انحراف است.

در صورتی که دندان دارای انحراف باشد ، جدا از علت دندان اضافه در کودکان و افراد دیگر ، حرکت دادن این دندان ها کار بسیار مشکلی است. زیرا انحراف مانند یک قلاب در انتهای ریشه دندان اضافی قرار گرفته است و مانع حرکت آن می شود.

علائم وجود دندان اضافه در کودکان

دندان اضافه در کودکان معمولا هیچ علائمی ندارد و پیدا کردن و تشخیص آن معمولا به صورت تصادفی اتفاق می افتد اما در صورت مشاهده علائم زیر باید کودک خود را به دندان پزشکی ببرید:

در نیامدن دندان دائمی کودک: ممکن است به دلیل وجود دندان اضافه ، دندان های دائمی مجاور دندان اضافه رشد نکند.

جا به جایی دندان های دائمی : در صورتی که متوجه شدید دندان دائمی کودک شما از مسیر اصلی خود خارج شده باشد. این جا به جایی می تواند باعث چرخش متوسط یا کامل دندان ها شود.

شلوغی و بی نظمی دندان ها: دهان و خط لثه کودک به گونه ای است که می تواند هر تعداد دندان طبیعی را در خود نگه دارد. بنا بر این اگر در دهان کودک دندان اضافه وجود داشته باشد باعث می شود که دندان ها روی هم قرار گرفته و به شکل بی نظمی در آیند.

مشکلات گفتاری: وجود دندان های زیاد در دهان کودک که دارای دندان اضافه است باعث می شود که توانایی او در صحبت کردن شفاف و واضح مختل شود.

ظاهر غیر طبیعی چهره: دندان های شیری در شکل ظاهری چهره کودک بسیار تأثیر گذار است. تعداد دندان های زیاد در دهان کودک باعث می شود که ظاهر چهره او از حالت طبیعی خارج شود.

دندان نهفته چیست؟

دندان نهفته به دندانی گفته می شود که به علت وجود یک مایع فیزیکی از لثه خارج نشده است. طبق نتایج یک تحقیق هفده درصد از افراد بالای ده سال یک دندان عقل نهفته داشته اند. دندان عقل یا نیش نهفته یکی از رایج ترین ناهنجاری ها محسوب می شود که باید حتما درمان شود ، یکی از بهترین روش های درمانی از طریق ارتودنسی می باشد.

مهم ترین علت ایجاد دندان نهفته عدم وجود فضای کافی برای رویش است. اما عوامل متعدد دیگری نیز در ایجاد آن تأثیر گذار است. به عنوان مثال عدم فضای کافی در قوس دندانی ، تجمع دندانی ، موقعیت نامناسب جوانه دندانی ، وجود دندان اضافی ، وجود کیست ، عادت های دهانی مانند مکیدن انگشت و ... از عوامل ایجاد دندان نهفته می باشد. برای درمان این ناهنجاری می توان از ارتودنسی کمک گرفت.

گردآوری : بخش کودکان