تکنیک شش کلاه یکی از راه های تقویت خلاقیت است
تکنیک شش کلاه تفکر چیست و چه کاربردی دارد؟
تکنیک شش کلاه یکی از راه های تقویت خلاقیت است که توسط ادوارد دوبونو، پدر تفکر خلاق دنیا، کشف و ارائه شده است. این روش جالب به افراد کمک می کند تا بتوانند به گونه ای موثرتر، به تقویت خلاقیت خودشان بپردازند.
مقدمه ای درباره تکنیک 6 کلاه
تکنیک 6 کلاه، تکنیکی است که ادوارد دوبونو درباره ی آن یک کتاب نوشته و نام آن کتاب را 6 کلاه تفکر نهاده است. در این تکنیک، سعی می کند که با طرز تفکرات مختلفی، درباره ی هر موضوع جانبی فکر کند. او در کتاب هر طرز تفکر را به وسیله ی یک رنگ در کلاه تعریف می کند. در واقع چیزی که در این تکنیک، نشان دهنده ی طرز تفکرهای مختلف است، رنگ کلاه هاست.
هدف از ارائه ی تکنیک 6 کلاه چیست؟
ادوارد دوبونو تلاش می کند تا به افراد یاد دهد که چگونه از افکار تک بعدی خود خارج شوند و افق تفکر خود را گسترش دهد. در واقع هدف دوبونو از ارائه ی تکنیک شش کلاه این است که افراد با توجه به این تکنیک، بتوانند به گونه ای خلاقانه فکر کنند و از ماندن در باتلاق یک تفکر ثابت و قدیمی درباره ی تمامی موضوعاتی که در زندگی شان مطرح می شود، خودشان را نجات دهند.
تکنیک شش کلاه توسط ادوارد دوبونو، پدر تفکر خلاق دنیا، کشف و ارائه شده است
اجرای تکنیک 6 کلاه تفکر
در این تکنیک، شش کلاه معرفی می شود که هر کدام از این کلاه ها رنگ مخصوص خودشان را دارد. هر رنگ بر روی کلاه می تواند نوع تفکر خاص و شخصیت خاصی را تعریف نماید. حالا هر فردی که در حال اجرای این تکنیک باشد، با گذاشتن هر کلاه بر روی سرش، باید به همان گونه ای که رنگ کلاه تعریف می کند، فکر کند.
فرد اجرا کننده ی این تکنیک، باید بلد باشد که نقش خود را به بهترین نحو ممکن اجرا کند و از حالت دفاعی شدیدی که در مقابل تغییر برای انسان پیش می آید، خارج شده و فکر خود را آزاد کند و به آن اجازه دهد که منعطف ترین حالت ممکن، بتواند به تفکرات مختلف خود بپردازد.
در واقع گذاشتن هر کلاه بر روی سر، به فرد این امکان را می دهد تا بدون اینکه هیچ تعصبی درباره ی تفکرات اصلی خودش داشته باشد و بدون هیچ پیش داوری درباره ی خودش و تفکراتش، هر طوری که می خواهد، با توجه به رنگ کلاه، درباره ی یک موضوع فکر کند.
پس از اینکه تمام کلاه ها گذاشته شد، با یک برنامه هوشمندانه، کل روال کار تا به اینجا، طبقه بندی می شود و نهایتا نتیجه براساس کلیت کار اعلام می گردد. اما نکته ی مبهم و جالب درباره ی این تکنیک این است که هر کلاه چه نوع شخصیتی را نشان می دهد. در ادامه به شرح ویژگی های هر رنگ بر روی هر کلاه خواهیم پرداخت :
تکنیک شش کلاه به افراد کمک می کند تا به تقویت خلاقیت خودشان بپردازند
بررسی خصوصیات هر کلاه در تکنیک شش کلاه تفکر
کلاه سفید
خودتان هم می دانید که سفید خنثی ترین رنگ در بین رنگ ها است. کسی که کلاه سفید را بر روی سرش می گذارد باید یاد بگیرد که به صورت کاملا رایانه ای و کامپیوتروار و بدون اینکه احساساتی به خرج دهد، با توجه به داده ها و اطلاعاتی که در ذهن خود دارد، درباره ی یک موضوع تصمیم بگیرد.
این کلاه، واقعیت ها را بیان می کند و اطلاعاتی بر اساس داده های قابل لمس در اختیار شما قرار می دهد. تفسیر و تحلیل احساسی اصلا جایگاهی در این طرز تفکر ندارد و فرد باید بدون اینکه روابطش را با شخصی و یا موضوعی در نظر بگیرد، یک تصمیم کاملا منطقی و بر اساس رویدادهای رخ داده، اتخاذ کند.
کلاه قرمز
قرمز را می توانیم رنگی بنامیم که بدون هیچ گونه پیش زمینه ای، تعریف کننده عواطف و احساساتی مانند شور و هیجان و خشم است. بنابراین، این رنگ بر خلاف رنگ سفید، تماما براساس احساسات و در نظر گرفتن روابط و خواسته ها تصمیم میگیرد.
کسی که این کلاه را روی سر خودش می گذارد باید با توجه به هیجانات و عواطف خود تصمیم بگیرد و این تصمیم عموما بدون در نظر گرفتن هیچ استدلال منطبق بر داده استوار نیست و مبنای تصمیم، فقط و فقط و احساسات و هیجانات فرد خواهد بود.
وقتی که فرد این کلاه را روی سرش می گذارد، می تواند بدون اینکه ترس از قضاوت داشته باشد، تمام احساسات خود را بروز دهد و براساس همین احساسات هم تصمیم نهایی را اعلام کند. بنابراین تعبیه کلاه قرمز در شش کلاه تفکر برای این است که فرد احساسات خود را راحت تخلیه کند.
تکنیک شش کلاه یکی از راه های تقویت خلاقیت است
کلاه سیاه
رنگ سیاه را می توانیم رنگ افسردگی و منفی گرایی تلقی کنیم. بله! فردی که کلاه سیاه را روی سر خودش می گذارد، عموما می تواند به منفی ترین حالت تفکر منطقی یک اتفاق فکر کند.
وقتی این کلاه را روی سر گذاشته اید، به بدترین و منفی ترین چیزهایی که ممکن است در نهایت تصمیم گیری درباره ی موضوع تعیین شده رخ دهد، بپردازید و آن ها را بیان کنید. فرد صاحب کلاه سیاه باید خودش و دیگران را آگاه کند که بر طبق یک سری داده های موجود، ممکن است این اتفاقات بد در نتیجه ی این تصمیم رخ دهد و خودش و اطرافیانش را نسبت به ابعاد منفی و بد ماجرا، آگاه سازد. کلاه سیاه ادعا می کند که موضوع مورد تصمیم گیری با اطلاعات و داده های روی میز سنخیت ندارد و استناد بر این داده ها می تواند زمینه را برای رخ دادن خطای بزرگی فراهم کند.
کلاه زرد
اگر به رنگ زرد فکر کنید، حس مثبت بودن و کافی بودن را کاملا از آن دریافت خواهید کرد. زرد رنگ روشنایی و خورشید است و این خاصیت می تواند بر روی کاری که قرار است رنگ زرد با کلاه تفکر بکند نیز تاثیر زیادی بگذارد.
وقتی کلاه زرد را روی سر می گذارید باید یک تفکر سازنده و مثبت را از خودتان به اشتراک بگذارید. کلاه زرد می آید و تفکر شما را به سمت خوشبینانه ترین و مثبت ترین حالت های ممکن تصمیم گیریتان هدایت می کند. تاکید این رنگ بر روی کلاه تفکر عموما بر روی مستنداتی است که نهایتا به یک نتیجه ی مثبت ختم می شوند و در واقع این کلاه را می توانیم متضاد خط مشی فکری کلاه سیاه تعریف کنیم. وقتی کلاه زرد را روی سرتان می گذارید، یک نفس راحت بکشید و به رویایی ترین و مثبت ترین حالت ممکن فکر کنید. البته که در این این تفکرات، نگاهی هم بر مستندات رضایت بخش روی میز بیندازید.
خصوصیات هر کلاه در تکنیک شش کلاه
کلاه سبز
سبز؛ رنگ رویش و باروری است. رنگ جوانه زدن و نو شدن و خلاقیت. بله! وقتی کلاه سبز را بر روی سر می گذارید، باید خلاقیت خود را در تفکر به کار بیندازید. فردی که کلاه سبز را روی سر می گذارد باید راه ها و پیشنهادهای خلاقانه ای از خودش ارائه دهد و این کار باید به بهترین حالت ممکن اجرا شود. کلاه سبز به شما هشدار می دهد که تمامی افکار کهنه و خاک خورده ی قدیمی را کنار بگذارید و با تمام قوا به سمت افکار جدید و نو، حرکت کنید.
تغییر و تحول، شرط اصلی کلاه سبز است. در واقع شما زمانی می توانید کلاه سبز را بر روی سرتان قرار دهید که بتوانید ذهنتان را از هر تفکر کهنه و قدیمی ای، آزاد کنید و به افق جدیدتر و گسترده تری بیندیشید.
تکنیک شش کلاه
گردآوری : بخش روانشناسی
پاسخ ها