همه چیز درباره ی پشه آئدس

همه چیز درباره پشه آئدس

آشنایی با پشه های آئدس

پشه‌ آئدس، برخی از اعضای آن آزاردهنده ترین گزش جدی و ناقل بیماری هستند و گاهی اوقات پاتوژن های بالقوه کشنده (ارگانیسم های ایجاد کننده بیماری) را به انسان و سایر حیوانات منتقل می کنند.

پشه‌ آئدس چیست؟

پشه های آئدس Aedes (تلفظ "aid-dees")  حشرات تهاجمی سیاه و سفید هستند که در شهرها رشد می کنند. آنها به دلیل رفتارشان در گاز گرفتن افراد نزدیک پا به آنها لقب "گزنده مچ پا" داده اند. اینها پشه های معمولی خانه جنوبی شما نیستند که به رنگ قهوه ای روشن هستند.

آشنایی با پشه‌ آئدس

پشه‌ آئدس، Aedes، بیش از 950 گونه از پشه ها (راست دوپترا)، که برخی از اعضای آن آزاردهنده ترین گزش جدی و ناقل بیماری هستند و گاهی اوقات پاتوژن های بالقوه کشنده (ارگانیسم های ایجاد کننده بیماری) را به انسان و سایر حیوانات منتقل می کنند.

گونه های مختلف پشه Aedes بومی زیستگاه های معتدل و گرمسیری در سراسر جهان هستند. با این حال، برخی از گونه های آن یا در نتیجه ورود انسان به مناطق جدید یا در نتیجه تغییر تأثیرات محیطی، فراتر از محدوده های بومی خود گسترش یافته اند. 

گسترش A. aegypti از آفریقا و A. albopictus از آسیا به قاره آمریکا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است که گسترش برخی بیماری‌های عفونی ناتوان کننده، به ویژه تب چیکونگونیا، تب دنگی و تب زیکا را تسهیل کرده است.

ویژگی های فیزیکی پشه آئدس :

پشه های بالغ Aedes با بدن باریک و معمولی سیاه، الگوهای منحصر به فرد پوسته های روشن و تیره در شکم و قفسه سینه و نوارهای روشن و تیره متناوب روی پاها از سایر انواع پشه متمایز می شوند.

پشه‌ آئدس ماده بیشتر با شکل شکم، که معمولاً به یک نقطه در نوک آن می رسد، و با دست های فک بالا متمایز می شوند. (ساختارهای حسی مرتبط با قسمت های دهان)، که کوتاه تر از پروبوسیس هستند. پشه های آئدس به طور مشخص بدن خود را پایین و موازی با زمین نگه می دارند و هنگام فرود، پروبوسیس به سمت پایین زاویه دارد.

تصاویری از پشه آئدس

چرخه زندگی و رفتار پشه آئدس

چرخه زندگی پشه های آئدس شامل چهار مرحله (تخم، لارو، شفیره و بالغ) است که بالغین از هفت روز تا چند هفته پس از هچ تخم ها ظاهر می شوند. 

ماده ها تخم های سیاه رنگ را به تنهایی روی سطح مرطوب (مانند گل و لای) نزدیک به خط آب در مکان هایی که با سیل مواجه می شوند، مانند مرداب ها، سوراخ های درختان یا زیر بغل گیاهان (نقطه اتصال بین برگ و ساقه) قرار می دهند. اشیاء ساخت بشر، مانند گلدان های سفالی، ظروف پلاستیکی و لاستیک ها، گلدان گل بامبو و بشقاب زیر گلدانی مکان های رایج تخم گذاری هستند.

پس از غوطه ور شدن در آب، تخم ها به صورت دسته ای از تخم بیرون می آیند، فرآیندی که ممکن است روزها یا هفته ها طول بکشد، زیرا برخی از تخم ها قبل از جوجه شدن نیاز به خیساندن چندین بار در آب دارند. تخم ها می توانند دوره های طولانی خشک شدن (خشک شدن) را تحمل کنند و ماه ها زنده ماندن را حفظ کنند، و آنها را قادر می سازد در زمستان های سرد و سایر شرایط آب و هوایی نامطلوب زنده بمانند.

لاروهای Aedes در آب زندگی می کنند و معمولاً به صورت وارونه و با زاویه ای از سطح آب آویزان می شوند و در آنجا از یک سیفون تنفسی ضخیم کوتاه برای جذب اکسیژن از هوای بالای آب استفاده می کنند.

لاروها در چهارمین مرحله بالغ می شوند، در مرحله آخر به شفیره تبدیل می شوند، که متعاقباً تبدیل به بالغ هایی می شوند که در سطح آب ظاهر می شوند. در عرض دو روز پس از ظهور، پشه های بالغ Aedes جفت گیری می کنند و ماده ها متعاقباً اولین وعده غذایی خود را با خون مصرف می کنند.

پشه های آئدس در طول روز تغذیه می کنند و اوج فعالیت آن ها در سحر و غروب است. آنها تمایل دارند به طور تهاجمی از انسان و بیش از یک نفر تغذیه کنند. اگرچه به نظر می رسد بسیاری از گونه ها ترجیح می دهند که در فضای باز تغذیه و تولید مثل کنند، اما برخی دیگر در ارتباط نزدیک با انسان زندگی می کنند و تخم های خود را در داخل خانه می گذارند.

آئدها انسان ها را دوست دارند، اما نه فقط به خاطر خون ما. جوامع و خانه های ما مکان های مناسبی برای پاتوق و منابع پرورش نیز فراهم می کنند. پشه های ماده پس از کشیدن خون ما به دنبال آب راکد می گردند تا تخم بگذارند! 

نکته مهم در مورد پشه های Aedes چیست؟

ممکن است شامل: پشه، حیوان، بی مهرگان، حشره، عنکبوت و عنکبوت باشد.

آنها در انتقال (گسترش) از جمله آربویروس کشنده انسانی از جمله چیکونگونیا، تب دنگی، تب زرد و زیکا کارآمد هستند. در تاریخ اخیر ایالات متحده، پشه های Aedes و مسئول شیوع زیکا در فلوریدا، تگزاس، هاوایی و پورتوریکو بودند. اگر سفر کنید (اروپا، آسیا و آمریکای جنوبی)، لطفاً توجه داشته باشید که ممکن است ناقل این بیماری شوید و آن را ندانید!

چرخه زندگی پشه آئدس

نقش پشه آئدس در انتقال بیماری :

چندین گونه Aedes در انتقال بیماری به انسان نقش دارند و در بسیاری از موارد هر یک از چندین گونه مختلف می تواند یک عامل بیماری زا را منتقل کند.

به عنوان مثال، اگرچه A. aegypti ناقل اصلی است ویروس دنگی در آفریقا و قاره آمریکا است، A. albopictus همچنین می تواند این بیماری را به انسان در آن مناطق منتقل کند. 

در پلینزی فرانسه، A. polynesiensis به عنوان یک ناقل دنگی بومی عمل می کند. شیوع دنگی همچنین به A. scutellaris، گونه ای بومی جزایر مجمع الجزایر مالایی، پاپوآ گینه نو و منطقه تنگه تورس نسبت داده شده است.

گسترش پشه های آئدس، به ویژه A. aegypti و A. albopictus که بومی آفریقا و آسیا هستند، مشکوک به تسهیل جذب و انتقال عوامل بیماری زا توسط گونه های بومی Aedes است. انسان های آلوده نیز ممکن است نقش داشته باشند.

به عنوان مثال، A. polynesiensis یک ناقل مشکوک ویروس زیکا در پلی نزی فرانسه است (A. aegypti ناقل اصلی است). این ویروس برای اولین بار در سال 2013 در کشور جزیره ای شناسایی شد و احتمالاً توسط یک انسان آلوده یا توسط لارو پشه آلوده وارد شده است.

در سال 2019، محققان گزارش دادند که A. albopictus را در دو جزیره در گوانگژو، چین تقریباً ریشه کن کردند. جمعیت این گونه بین سال های 2016 تا 2019 به دنبال ورود پشه های ماده که توسط تشعشعات در آزمایشگاه عقیم شده بودند و نرهایی که به سویه‌ای از این باکتری آلوده شده بودند، 94 درصد کاهش یافت. به طبیعت کاهش یافت. Wolbachia pipientis، که توانایی نرها را برای تولید مثل و انتقال بیماری مختل می کرد.

چگونه بدانم که پشه های آئدس خانه من را آلوده کرده اند؟

شما یا یکی از اعضای خانواده در طول روز نیش پشه دریافت کنید، حتی اگر چند دقیقه بیرون باشید!

پشه ها در داخل خانه (دفتر، فروشگاه، گاراژ و غیره) نیش می زنند.

متوجه پشه های بالغ سیاه و سفید می شوند که به اندازه یک سر پاک کن مداد هستند.

چگونه آن ها را از خانه خود دور نگه داریم؟

آب راکد را بیرون بریزید و ظروف استفاده نشده را بیرون بیاندازید. همه پشه ها برای تخم گذاری و رشد به آب راکد نیاز دارند. از بین بردن آب راکد در اطراف خانه شما در مرحله اول از رشد پشه ها جلوگیری می کند. به این «کاهش منبع» می گویند. اگر به صورت هفتگی انجام شود، منبعی در از بین بردن پشه ها بسیار کاربردی تر از هر آفت کش است!

با همسایگان خود صحبت کنید

برای کاهش جمعیت و کنترل پشه های آئدس، ساکنان باید مسئولیت حیاط های خود را بر عهده بگیرند و با همسایگان خود برای انجام همین کار همکاری کنند. کاهش منبع پشه را بخشی از برنامه هفتگی خود قرار دهید. با هم می توانیم محیط را سالم تر نگه داریم.

محل زندگی پشه های آئدس

دانستنی هایی درباره پشه آئدس

در شرایط بهینه، تخم پشه Aedes می تواند در کمتر از یک روز به لارو تبدیل شود. پس از آن لارو حدود چهار روز طول می کشد تا به شفیره تبدیل شود که پس از دو روز یک پشه بالغ از آن خارج می شود. سه روز بعد از اینکه پشه فردی را گزید و خون گرفت، تخم می گذارد و این چرخه تکرار می شود.

آیا می دانستید؟

– فقط پشه ماده آئدس نیش می زند، زیرا برای رشد تخم هایش به پروتئین موجود در خون نیاز دارد.

– پشه تقریباً هفت روز پس از گزش فرد حامل ویروس، عفونی می شود. این دوره نهفتگی بیرونی است که طی آن ویروس در پشه تکثیر می شود و به غدد بزاقی می رسد.

– اوج گزیدن در سحر و غروب است.

– میانگین طول عمر پشه Aedes در طبیعت دو هفته است.

– پشه می تواند در طول عمر خود حدود سه بار تخم بگذارد و هر بار حدود 100 تخم تولید می شود.

– تخم ها می توانند تا حدود نه ماه در شرایط خشک بخوابند و پس از آن در صورت قرار گرفتن در شرایط مساعد مانند آب و غذا می توانند از تخم خارج شوند.

گزارش شده است که متاسفانه در یکی دو روز گذشته نیز این پشه در محلات شهر بندرعباس یافت و سپس توسط همکاران حشره شناس صید شدند.

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان گفت: اما خوشبختانه این پشه خطر ویروسی نداشت و تاکنون نیز بیمار مشکوک نداشتیم و نیاز است اقدامات پیشگیرانه هر چه سریعتر توسط شهروندان رعایت شود.

از جمله اقداماتی که باید انجام شود این است که پشه های بالغ باید از بین بروند و تا شعاع یک کیلومتری مکانی که پشه آنجا رویت می شود باید ضدعفونی شود.

گردآوری: بخش سلامت