چه عواملی باعث دهیدراته شدن بدن می شود؟

دهیدراته شدن بدن در اثر کم آبی بدن اتفاق می افتد

دلایل، علایم، پیشگیری و درمان دهیدراته شدن بدن 

دهیدراته شدن بدن، مشکلی است که می تواند برای هر فرد و در هر سن و سالی به وجود بیاید. هنگامی که بدن انسان، دچار کم آبی می شود، یعنی اینکه دهیدراته شده است. برخی ها تصور می کنند که دهیدراته شدن بدن خطرناک نیست، اما اینطور نیست و دهیدراته شدن بدن می تواند برای بدن خطرناک باشد. اگر می خواهید اطلاعات بیشتری درباره دهیدراته شدن بدن به دست بیاورید، در ادامه ی مطلب با ما همراه باشید.

دهیدراته شدن بدن چیست؟

ورزش های سنگین یکی از عوامل دهیدراته شدن بدن است

دهیدراته شدن بدن، به حالتی گفته می شود که بدن در آن، دچار کم آبی می شود و برخی از فرایند های حیاتی بدن دچار اختلال خواهند شد. آب، از مهم ترین مواد تشکیل دهنده ی بدن انسان است. آب، در تمام سلول های بدن، در فضای بین سلولی، غدد ترشح کننده عرق، اشک، در بافت خون و... حضور دارد؛ به همین دلیل، آب به عنوان مایع حیات شناخته می شود. 

آب، تقریبا در تمام قسمت های بدن قرار دارد و وظایف مختلفی را انجام می دهد، در نتیجه، وجود آن در بدن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و کمبود آن می تواند بسیار مشکل ساز باشد. هنگامی که بدن دهیدراته می شود، آب کافی به سلول های بخش های مختلف بدن نمی رسد و در صورت ادامه یافتن این حالت، فرایند تنفس سلولی نیز دچار اختلال می شود. رادیکال های آزاد، مواد خطرناکی هستند که هنگام دهیدراته بودن بدن، در سلول ها تولید می شوند و می توانند باعث تخریب سلولی و بافت ها شوند.

دهیدراته شدن بدن، می تواند به اندازه ای خطرناک باشد که زندگی فرد را تهدید کند. در نتیجه، بهتر است که افراد با دهیدراته شدن بدن، عوامل و علائم آن، و نحوه برطرف کردن آن آشنا شوند.

عوامل دهیدراته شدن بدن

یکی دیگر از عوامل دهیدراته شدن بدن، گرمای هوا است

عواملی وجود دارند که می توانند باعث کاهش آب بدن، یا به عبارتی دهیدراته شدن بدن بشوند. برخی از این عوامل، به راحتی قابل پیشگیری هستند. در ادامه ی مطلب، به معرفی برخی از عوامل دهیدراته شدن بدن خواهیم پرداخت. 

1. ورزش های سنگین

انجام ورزش های سنگین، از عوامل دهیدراته شدن بدن است. هنگامی که افراد، در زمان های طولانی ورزش های سنگین می کنند، بدن آنها شروع به عرق کردن می کند. در چنین ورزش هایی، میزان عرق کردن به اندازه ای زیاد است که آب بدن فرد به سرعت کاهش پیدا می کند. در چنین حالتی، بدن دهیدراته شده است و باید برای از بین رفتن این حالت، آب نوشید.

افرادی که ورزش های سنگین انجام می دهند، همواره با مشکل دهیدراته شدن بدن روبرو هستند و مجبورند برای از بین بردن آن، در میان تمرینات ورزشی خود، آب زیادی بنوشند.

2. دیابت بی مزه

دیابت بی مزه، نوعی از دیابت است که با قند خون مربوط نیست و به دلایل دیگری ایجاد می شود. هورمون ضد ادراری، یکی از هورمون هایی است که از غده هیپوفیز مغز ترشح می شود. وظیفه این هورمون، حفظ تعادل آب در بدن و جلوگیری از خارج شدن آب بیش از حد از بدن است.

هنگامی که ترشح هورمون ضد ادراری با اختلال مواجه می شود، فرد دچار بیماری دیابت بی مزه می شود. در این بیماری، فرد ادرار های بسیار رقیق را در دفعات مکرر دفع می کند و این پدیده، سبب کاهش قابل توجه آب بدن می شود. در این حالت، بدن فرد دهیدراته می شود و نیاز شدیدی به آب پیدا می کند.

بیماری دیابت بی مزه، باید مورد توجه قرار بگیرد و افرادی که به آن مبتلا هستند، باید به صورت مرتب آب بنوشند تا حجم آب خارج شده به وسیله ادرار را جبران کنند. در غیر این صورت، دچار دهیدراته شدن بدن می شوند.

3. گرمای هوا

یکی دیگر از عوامل دهیدراته شدن بدن، گرمای هوا است. هنگامی که هوا بسیار گرم باشد، بدن انسان برای خنک شدن، فرایند تعریق را افزایش می دهد. هر چه هوا گرم تر باشد، فرایند تعریق سریع تر اتفاق می افتد. اگر فرد در طولانی مدت در معرض هوای گرم قرار بگیرد، آب زیادی را از طریق تعریق از دست خواهد داد. در نتیجه، بدن فرد دهیدراته می شود.

4. اسهال

از عوامل دیگر دهیدراته شدن بدن، اسهال است. اسهال، هنگامی ایجاد می شود که بدن، آب فراوانی را از طریق روده ها دفع می کند. در نتیجه، بدن فرد دهیدراته خواهد شد و نیاز شدیدی به مصرف آب پیدا می کند. 

اسهال، می تواند به دلایل مختلفی مانند عفونت روده ها، پرکاری تیروئید و... ایجاد شود. 

5. عدم دسترسی به آب کافی

انسان، نیاز دارد که در برخی از بازه های زمانی، آب بنوشد. نوشیدن آب، یکی از مهم ترین عوامل سلامتی است و ننوشیدن آب به مقدار کافی، به اندازه ای خطرناک است که می تواند باعث مرگ شود. 

هنگامی که انسان به آب کافی دسترسی نداشته باشد، بدن به تدریج آب خود را از دست می دهد و دهیدراته می شود.

نشانه های دهیدراته شدن بدن

سرگیجه، می تواند به دلیل دهیدراته بودن بدن ایجاد شود

از آنجایی که هیدراته نگه داشتن بدن، از اهمیت بالایی برخوردار است، افراد باید با نشانه های دهیدراته شدن بدن آشنا باشند و اگر با آنها برخورد کردند، آب مورد نیاز خود را دریافت کنند و دهیدراته شدن بدن را برطرف کنند. در ادامه ی مطلب، به معرفی و بررسی برخی از نشانه های دهیدراته بودن بدن خواهیم پرداخت.

سرگیجه

سلول های عصبی، از سلول هایی هستند که به آب زیادی نیاز دارند و اگر آب کافی دریافت نکنند، نمی توانند به درستی فعالیت داشته باشند. در چنین حالتی، ممکن است که فرد احساس سرگیجه داشته باشد. در نتیجه، اگر دچار سرگیجه شده باشید، ممکن است که بدن شما دهیدراته شده باشد و باید هر چه سریع تر، آب بنوشید و نیاز بدن خود به آب را تأمین کنید.

دهیدراته بودن بدن در مدت زمان طولانی، می تواند میزان سرگیجه را تا حدی افزایش دهد که فرد نتواند فعالیتی انجام دهد. در نتیجه، دهیدراته بودن بدن در مدت زمان طولانی، می تواند بسیار خطرناک باشد.

تیره بودن رنگ ادرار

یکی از مهم ترین نشانه های کم آبی بدن، پر رنگ بودن ادرار است. هنگامی بدن انسان از آب کافی برخوردار است که رنگ ادرار، نسبتا شفاف باشد. اما اگر رنگ ادرار بسیار تیره باشد، یعنی اینکه آب موجود در ادرار کاهش یافته و بدن دچار کم آبی است. اگر با چنین وضعیتی مواجه شدید، باید هر چه سریع تر آب بنوشید دهیدراته بودن بدن خود را برطرف کنید.

خشکی دهان

خشک شدن دهان، از رایج ترین نشانه های کم آبی و دهیدراته شدن بدن است. به صورت طبیعی، هنگامی که فرد دچار خشکی دهان می شود، متوجه می شود که باید آب بنوشد. در برخی از مواقع، افراد به خشکی دهان خود توجه نمی کنند و بدن آنها به تدریج دهیدراته می شود. برای جلوگیری از دهیدراته شدن بدن، بهتر است که هر گاه احساس خشکی در دهان خود کردید، هر چه سریع تر آب بنوشید.

اسپاسم عضلات

از نشانه های دیگر دهیدراته شدن بدن، اسپاسم یا همان گرفتگی عضلات است. سلول های ماهیچه ای موجود در عضلات، برای فعالیت صحیح و تخلیه به موقع مواد زائد، به آب نیاز دارند. اگر بدن دهیدراته شود، سلول های ماهیچه ای نمی توانند آب کافی دریافت کنند و در نتیجه، مواد زائد تولید شده در آنها مانند لاکتیک اسید، در آن تجمع می کنند و باعث ایجاد گرفتگی یا همان اسپاسم عضلات می شوند.

بوی بد دهان

بوی بد و نامطبوعی که از دهان خارج می شود، می تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. خراب بودن دندان و یا برگشت اسید معده، از عوامل ایجاد بوی بد دهان هستند، اما دهیدراته شدن و کاهش میزان آب بدن نیز می تواند از عوامل ایجاد بوی بد دهان باشد.

بزاق، یکی از ترشحات دهانی است که کاربرد های گوناگونی دارد. بزاق، به دلیل دارا بودن آنزیم لیزوزیم، می تواند باکتری های وارد شده به دهان را از بین ببرد. هنگامی که آب بدن کافی نباشد، غده های سازنده بزاق، نمی توانند بزاق کافی را تولید و ترشح کنند. در نتیجه، باکتری ها در دهان شروع به تکثیر می کنند و با افزایش فعالیت آنها، بوی بد دهان ایجاد می شود.

گرسنگی

گرسنگی زیاد، می تواند بر‌اثر دهیدراته بودن بدن و اختلال در عملکرد هیپوتالاموس ایجاد شود

شاید برخی از افراد از شنیدن اینکه گرسنگی، یکی از نشانه های دهیدراته بودن و کم آبی بدن است، تعجب کنند. هیپوتالاموس، بخشی از مغز است که باعث ایجاد حس تشنگی و گرسنگی می شود. در برخی از مواقع، ممکن است که هیپوتالاموس دچار اشتباه شود و تشنگی را به جای گرسنگی تشخیص دهد. در نتیجه، هنگامی که تشنه هستید، احساس گرسنگی می کنید. 

گرمازدگی

گرمازدگی، از دیگر نشانه های دهیدراته بودن بدن است و می تواند در صورت ادامه پیدا کردن، خطرناک شود. یکی از مهم ترین وظایف آب در بدن، خنک سازی اندام ها و دستگاه های بدن است. اگر میزان آب موجود در بدن کافی نباشد، فرایند خنک سازی بدن به صورت درست انجام نمی شود و بدن دچار گرمازدگی می شود.

تشنگی

شاید بتوان گفت که مهم ترن نشانه دهیدراته بودن بدن، تشنگی است. احساس تشنگی، هنگامی ایجاد می شود که میزان آب موجود در رگ ها کاهش پیدا می کند. در چنین حالتی، بخش هیپوتالاموس مغز، پیام هایی را ارسال می کند که باعث ایجاد حس تشنگی می شوند و انسان را وادار به نوشیدن آب می کنند.

اگر احساس تشنگی کردید، تلاش کنید در همان لحظه آب بنوشید. در غیر این صورت، اگر با وجود احساس تشنگی آب مورد نیاز را دریافت نکنید، بدن شما دهیدراته خواهد شد.

خستگی و خواب آلودگی

خوابیدن، حالتی است که در آن، بدن انرژی کم تری مصرف می کند و مصرف آب نیز در این حالت، کاهش پیدا می کند. هنگامی که بدن دهیدراته می شود و میزان آب بدن کاهش پیدا می کند، یکی از راهکار های بدن برای کاهش مصرف آب، خواب است. در نتیجه، یکی از نشانه های دهیدراته بودن بدن، خستگی و خواب آلودگی در طول شبانه روز است. 

اگر به صورت غیر طبیعی، خواب شما افزایش پیدا کرده است و در بیشتر اوقات خسته هستید، یعنی اینکه ممکن است بدن شما دهیدراته شده باشد و باید هر چه سریع تر، آب بنوشید.

میل به مصرف شیرینی

هنگامی که بدن دهیدراته شده باشد، کبد دچار اختلال می شود. در چنین حالتی، فرد به مصرف مواد شیرین میل پیدا می کند. کبد، برای اینکه بتواند گلوکز را به صورت گلیکوژن ذخیره کند، به آب نیاز دارد. اگر آب مورد نیاز کبد تأمین نشود، فرد به مصرف شیرینی و حتی مواد شور روی می آورد تا حالت بدن را پایدار تر کند. در نتیجه، اگر به طور ناگهانی و غیر طبیعی به مصرف شیرینی روی آوردید، ممکن است که بدن شما دهیدراته شده باشد.

پیشگیری و درمان دهیدراته شدن بدن

مصرف میوه از دهیدراته شدن بدن جلوگیری می کند

همانطور که پیش تر به آن اشاره کردیم، هنگامی که بدن دچار کم آبی شود، دهیدراته شدن اتفاق می افتد. در نتیجه، با مصرف آب، می توان دهیدراته بودن بدن را از بین برد. یک نکته قابل توجه در مورد کم آبی بدن، این است که وجود یون ها نیز می تواند در کاهش مصرف آب بدن مؤثر باشد. در نتیجه، مصرف موادی مانند نمک می تواند یون های مورد نیاز بدن را تأمین کند و احتمال دهیدراته شدن بدن کاهش پیدا خواهد کرد.

برای پیشگیری از دهیدراته شدن بدن، بهتر است که در بازه های زمانی مرتب، آب بنوشید. بهتر است که در برخی مواقع، به آب خود مقداری قند و نمک اضافه کنید تا نیاز های الکترولیت بدن شما نیز تأمین شود. مصرف میوه، می تواند از دهیدراته شدن بدن پیشگیری کند، زیرا میوه ها حاوی آب هستند و می توانند مواد مغذی دیگری مانند آنتی اکسیدان ها، قند و... را برای بدن انسان تأمین کنند.

افرادی که ورزش های سنگین انجام می دهند، نسبت به حالت عادی، نیاز به دریافت آب بیشتری دارند. در نتیجه، بهتر است که در بین ست های ورزشی، آب مصرف شود. در غیر این صورت، ممکن است بدن فرد ورزشکار در حین ورزش کردن دهیدراته شود و مشکلاتی را برای ورزشکار به وجود بیاورد.

سخن پایانی

هیدراته نگه داشتن بدن، یکی از مهم ترین مواردی است که هر انسانی باید آن را رعایت کند و توجه زیادی به آن داشته باشد. هنگامی که بدن دهیدراته است، توانایی تمرکز کاهش پیدا می کند. با نوشیدن آب در بازه های زمانی مرتب، می توانید از دهیدراته شدن بدن پیشگیری کنید. برخی از افراد نسبت به دهیدراته شدن بدن خود بی توجه اند، در حالی که دهیدراته بودن بدن می تواند بسیار خطرناک باشد. در نتیجه، به نشانه های دهیدراته بودن و کم آبی بدن توجه کنید و در صورت مشاهده آنها، آب بنوشید.

گرداوری: بخش سلامت