با این علایم سیری نوزاد خود را متوجه شوید

گسترده ترین نشانه های رفتاری در نوزادان به علائم سیری آن ها باز می گردد

آشنایی با نشانه های جالب گرسنگی و سیری نوزاد

نوزادان به موجب عدم تکامل و رشد جسمانی مقدور به بیان خواسته های فردی از طریق تکلم نمی باشند. نیاز نوزادان به شیردهی در طی رشد جسمانی تغییر پیدا می کند. نشانه هایی در خصوص سیری نوزادان وجود دارد که مادر را در راستای توقف شیردهی از طریق پستان یا شیشه ی شیر مطلع می سازد. در ادامه ی مبحث به شرح علائم جسمانی و حرکتی نوزادان در هنگام سیر شدن می پردازیم. 

شیردهی نوزادان

نوزادان به موجب عدم توانایی در صحبت کردن قادر به بیان خواسته ها نیستند. به عبارتی دیگر نوزادان در برقراری ارتباط کلامی رشد نیافته هستند. آن ها با واکنش های تنی حرکتی به انتقال مفاهیم می پردازند. گسترده ترین نشانه های رفتاری در نوزادان به علائم سیری و گرسنگی آن ها باز می گردد. 

در واقع یک کودک شیرخوار به صورت مکرر تقاضای شیر می کند. بنابراین بهتر است از تعبیه ی ساعات مشخص برای شیردهی به شدت پرهیز کنید. نوزادان در بازه ی زمانی 20 الی 30 دقیقه با حرکاتی نظیر حرکت دهان، حرکت کره ی چشم، پلک زدن های مکرر و مکیدن دست آماده ی شیر خوردن می شوند. 

اصلی ترین  نشانه ی حرکتی نوزاد در مواقع گرسنگی، گریه کردن است. در واقع نوزاد با گریه کردن با والدین خود ارتباط برقرار می کند. 

توجه داشته باشید زمانی که نوزاد گرسنه است گریه هایی آهسته و طولانی مدت دارد. نوزاد با چسباندن زبان به سقف دهان از طریق رفلکس مکیدن صدای "نهه" را مرتعش می سازد. در واقع صدای "نهه" بیانگر گرسنگی نوزاد است. 

علاوه بر این بهتر است قبل از گریه کردن نوزاد روند شیردهی آغاز گردد زیرا گریه کردن در رده ی های آخر نشانه ی گرسنگی قرار دارد. 

تغذیه ی نوزادان در طی افزایش سن به موجب نیاز های جسمانی تغییر و تحول پیدا می کند. در واقع یک نوزاد از بدو تولد الی شش ماهگی به طور روزانه به 8 الی 12 وعده شیر نیازمند است. 

توقف در مکیدن شیر، از نخستین علائم سیری در نوزاد است

نشانه های سیری در نوزاد

مسلما نوزاد پس از اتمام تغذیه از شیر مادر تمام نشانه های گرسنگی اعم از مکیدن دست، نق زدن، حرکت دادن دست و پا، ناراحتی در چهره، بیقراری و گریه کردن را کنار می گذارد. 

البته در مواردی احتمال دارد در طول گریه کردن و مکیدن شیر توسط نوزاد مقداری هوای آزاد به داخل معده ی او وارد شود و سبب بروز نفخ های شکمی و دل پیچه های ناراحت کننده گردد. 

بدین ترتیب نحوه ی در آغوش گرفتن نوزاد توسط مادر در هنگام شیردهی بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر این، عدم گریه کردن نوزاد در راستای شیردهی نیز از اهمیت چشمگیری برخوردار است. 

1. توقف در مکیدن شیر

نخستین نشانه ی سیری در نوزادان، به توقف در مکیدن پستان یا شیشه ی شیر اختصاص دارد. در واقع نوزادان تا زمانی که به احساس سیری به صورت کامل دسترسی پیدا نکنند، خواستار مکیدن شیر هستند.

در صورتی که نوزاد سیر شود و بالاجبار شیردهی صورت بگیرد، نوزاد شیر را به صورت تف از دهان خارج می سازد. 

2. بستن لب و عدم تلاش برای مکیدن شیر

زمانی که نوزاد گرسنه است به صورت واضح در خصوص مکیدن شیر تلاش می کند. بدین ترتیب کودک شیرخوار در مواقع سیری فشار کمتری به نوک پستان یا شیشه شیر وارد می کند. 

کودکان شیرخوار با بستن لب مفهوم سیری را به مادر انتقال می دهند. در مواقعی که مادر بالاجبار خواستار تغذیه می شود، نوزاد با تکان دادن و چرخاندن سر به جهات مخالف مانع شیردهی می شود. 

بستن لب و عدم تلاش برای مکیدن سینه ، از دیگر علائم سیری در نوزاد است

3. کشش فیزیکی

نوزادان صبح هنگام برای گرم کردن بدن، اندام های بدنی را کش می دهند. کودکان شیرخوار نیز برای نمایان سازی احساس رضایت با قوس دادن به بدن نوعی کشش فیزیکی ایجاد می کنند که حاکی از رضایت نوزاد از شیردهی دارد. 

4. توقف در صدای بلع

نوزادان به صورت طبیعی در هنگام تغذیه با شیر مادر صداهایی شامل خر خر کردن، دم و بازدم، بلع و صدای مکیدن را مرتعش می سازند. عواملی اعم از شیر فراوان، مکیدن نامناسب، عفونت در گوش نوزاد و گرسنگی شدید کودک شیرخوار سبب بروز صدا در شیردهی می شود. 

البته صداهای مذکور موقتی هستند و پس از سیر شدن نوزاد رو به اتمام می روند. در واقع نوزاد پس از احساس سیری از مکیدن شیر به صورت حریصانه خودداری می کند. 

5. وقفه در میان دفعات مکیدن

برخی از نوزادان به موجب گرسنگی شدید، با سریع مکیدن اقدام به تغذیه می کنند. سپس آرام آرام پس از احساس سیری در میان تعداد دفعات مکیدن نوعی وقفه ایجاد می کنند.

در واقع ایجاد وقفه در میان دفعات مکیدن شیر از نشانه های سیری در نوزادان به شمار می رود. 

6. تغییر در الگوی جسمانی

نوزادان در شرایط گرسنگی مشت دستان خود را گره می کنند و پس از مدتی اقدام به گریه و زاری می نمایند. 

این در حالی است که کودک پس از تغذیه شدن دست و بدن را در حالت ریلکس قرار می دهد. در اکثر موارد دستان کودک سیر، در حالت باز قرار دارد. 

باز شدن دست و حالت ریلکسی به معنی سیر شدن نوزاد است

7. خواب عمیق

یکی از نشانه های بارز سیری در نوزادان، به خواب رفتن در طول شیردهی است. نوزادان در برخی موارد در هنگام شیردهی به خواب می روند، در واقع خوابیدن آنان حاکی از سیر شدن دارد.  برخی از مادران گمان می کنند نوزاد از شدت خستگی به خواب رفته است و در راستای بیدار کردن آن اقدام می کنند. این رفتار ناخوشایند سبب ایجاد اختلال در روند خواب کودک می گردد. 

بهتر است بدانید یک نوزاد در هر بازه ی زمانی که احساس گرسنگی کند به صورت طبیعی از خواب بیدار می شود. 

8. حواس پرتی

نوزادان در هنگام گرسنگی، غذا خوردن را با اهمیت ترین امر در دنیا بر می شمارند. در واقع یک کودک گرسنه در هیچ شرایطی سرگرم دنیای اطراف نمی شود. 

بدین ترتیب حواس پرتی و بازی گوشی کودک بیانگر بی میلی به غذا است.

9. لبخند زدن

کودکان شیرخوار پس از چهار ماهگی با لبخند زدن احساس رضایت و شادی از شیردهی مادر را بروز می دهند. 

10. آروغ زدن نوزاد در طول شیردهی

آروغ زدن در خارج شدن هوای موجود در معده نقش دارد. اکثر کودکان پس از تغذیه با شیر مادر شروع به آروغ زدن می کنند. 

لازم به ذکر است که در ماه های آغازین بدو تولد آروغ زدن نوزادان با حجم کمی استفراغ همراه است. استفراغ با شدت کم در نوزادان امری طبیعی به شمار می رود. 

اما استفراغ های پرتابی بیانگر وجود نوعی اختلال در معده ی کودک است که ضرورت مراجعه به متخصص اطفال را تشدید می کند. 

11. کاهش نق زنی

یکی از نشانه های ابتدایی نوزادان که پس از بدو تولد آشکار می شود، غر و نق زدن کودک در هنگام گرسنگی است. در واقع کودک با بیقراری سعی در آگاه سازی مادر دارد. 

مسلما کودک پس از سیر شدن در آغوش مادر شدت نق زنی ها را کاهش می دهد و به آرامش می رسد. 

اهمیت آگاهی مادر از نشانه های سیری در نوزاد

بعضی از نوزادان در ماه های ابتدایی تولد به طور طبیعی عادت به مکیدن شیر حتی در مواقع غیر ضروری دارند. شیر مازاد در شکم نوزاد به موجب حجم بالا، از راه بینی یا دهان به صورت استفراغ خارج می گردد و سبب ایجاد ناراحتی در کودک شیرخوار می شود. 

آگاهی مادر از علایم سیری در نوزاد سبب کنترل شیردهی می شود. در واقع مادر می تواند احساس خوشایند مکیدن نوزاد را با پستانک برطرف سازد. 

مادران در تنظیم نیاز کودک به شیر و غذا نقش اساسی دارند. آن ها می توانند به مرور زمان نیاز بدنی کودک به غذا را تنظیم سازند و از شکل گیری عادات غذایی نامناسب جلوگیری نمایند. 

آگاهی مادر از علائم سیری در نوزاد سبب کنترل شیردهی و سلامت نوزاد می شود

عوامل دخیل در ایجاد گرسنگی مداوم نوزادان 

برخی از کودکان حتی پس از تغذیه ی کامل نیز دچار گرسنگی مکرر هستند. این قبیل کودکان هیچ گاه احساس گرسنگی نمی کنند. عوامل متعددی اعم از عدم کفایت شیر مادر، کاهش شیر و جهش رشدی کودک در شکل گیری احساس گرسنگی مداوم نقش دارند. 

در شرایط عادی وعده ی غذایی کودکان شامل سه وعده ی غذایی اصلی و یک الی دو میان وعده می شود. 

توصیه می شود در شرایط تغییر در روند تغذیه و اشتهای بی حد و مرز کودک به موجب جلوگیری از اضافه وزن مفرط به یک متخصص اطفال مراجعه نمایید. 

نشانه های تشخیص تغذیه ی مناسب نوزاد

اغلب مادران شیرده با نگرانی عدم کفایت شیر دست و پنجه نرم می کنند. صریح ترین نشانه در خصوص تغذیه ی مناسب، وزن گیری کودک است.

بهتر است بدانید که نوزادان پس از بدو تولد درصد کمی از وزن بدنی را از دست می دهند. سپس به مرور زمان در بازه ی زمانی یک الی دو هفته روند وزن گیری را آغاز می کنند. 

در واقع عدم وزن گیری نوزاد و حتی کاهش وزن کودک شیرخوار پس از هفته های اول تولد، نشانه ی عدم کفایت شیر مادر است. 

مدفوع نوزاد

اکثر نوزادان در ماه اول زندگی به صورت روزانه سه مرتبه به دفع مدفوع می پردازند. رنگ مدفوع نوزاد تا روز پنجم تولد به رنگ خردلی روشن مبدل می شود.

در مقابل، کم حجمی و رنگ تیره ی مدفوع نوزاد حاکی از دریافت کم شیر دارد. 

تغییر الگوی در پستان

بی شک شیر موجود در پستان مادر در طی شیردهی به بدن کودک انتقال پیدا می کند. لذا پستان مادر از فرم محکم به حالتی نرم و شل مبدل می گردد. 

علت نرم شدن پستان به خالی شدن حجم بسیار زیاد شیر اختصاص دارد. 

ادرار نوزاد

پستان مادران در روز های آغازین تولد کودک، دارای شیری مقوی و غلیظ به نام آغوز است. تعداد تکرر ادرار کودک در روزهای شیردهی با آغوز بسیار کم است و به تعداد 1 الی 2 مرتبه محدود است. 

زمانی که شیر اصلی به مجرای پستان مادر راه پیدا می کند، کودک به تعداد 6 الی 8 مرتبه در طول روز به دفع ادرار می پردازد. 

در واقع به طور میانگین نوزادان می بایست پس از روز ششم بدو تولد، در طول 24 ساعت حداقل شش مرتبه ادرار کنند. خیس کردن پوشک کمتر از تعداد مذکور بیانگر دریافت شیر کم توسط نوزاد است. 

به خواب رفتن عمیق نوزاد می تواند از علائم سیری نوزاد باشد

جمع بندی و سخن پایانی

همان طور که بیان کردیم نوزادان در ابتدای تولد قادر به تکلم و بیان خواسته ها نیستند. نشانه هایی در رفتار، عملکرد و حتی حرکت دست های کودک وجود دارد که در معانی مختلف تعریف شده است. 

تنها راه ارتباطی نوزاد با والدین از طریق گریه میسر است. نوزادان در هنگام گرسنگی گریه هایی همراه با صدای "نهه" دارند. این صدا از برخورد زبان به سقف دهان به وجود می آید. 

علاوه بر این دست نوزادان نیز گویای احساس گرسنگی و سیری در آن ها است. نوزادان گرسنه دست هایی مچ شده دارد. در حالی که نوزاد سیر با بدنی ریلکس و آرام، دستان خود را شل می کند. 

اهمیت آگاهی مادر از نشانه های سیری در نوزاد به استفراغ شیر مازاد باز می گردد. به عبارتی معده ی کوچک نوزادان تا حجم مشخصی قادر به هضم و نگهداری شیر می باشد. عده ای از کودکان به صورت طبیعی به مکیدن پستان تمایل دارند. مکیدن شیر اضافی سبب باز گرداندن شیر و شکل گیری استفراغ از راه مجرای دهان و بینی می گردد. 

از سری نشانه های سیر شدن نوزادان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آروغ زدن

• کاهش نق زنی

• لبخند زدن

• به خواب رفتن

• وقفه در دفعات مکیدن

• پس زدن پستان یا شیشه ی شیر

گرداوری: بخش کودکان