آرامگاه خواجوی کرمانی در کجا واقع است؟

آرامگاه خواجوی کرمانیرو به روی دروازه قرآن در شهر شیراز است

آشنایی با آرامگاه خواجوی کرمانی در شهر شیراز

شهر زیبای شیراز معروف به شهر هنرمندان و بخصوص شعرای با ذوق ایران است. در کنار آثار و بناها و بازارهای تاریخی این شهر زیبا آنچه آن را از سایر شهرهای ایران متمایز میکند وجود آرامگاه شاعران مشهور در این شهر میباشد. آرامگاه خواجوی کرمانی یکی از آنهاست.

آرامگاه خواجوی کرمانی 

کمال‌الدین ابوالعطا معروف به خواجوی کرمانی در زمان تسلط حاکمان مغول در ایران و در سال 689 هجری قمری در استان کرمان به دنیا آمد. او از شاعران توانای ایرانی است که غزلیات وی اکثرا دارای مضامین عرفانی است که به سبک عراقی سروده شده اند.

خواجه کرمانی بر شاعران زمان خود و بعد از آن تأثیرات زیادی داشته است. از جمله آثار ارزشمندی که به یادگار گذاشته است و اکثر آن منظوم هستند می توان به دیوان خواجوی کرمانی اشاره کرد.

این دیوان شامل اشعار گوناگونی از جمله قصیده، غزل، ترکیب بند، ترجیع بند، مسمط، قطعه و مستزاد است. از دیگر آثار خواجوی کرمانی میتوان به خمسه خواجوی اشاره کرد که شامل پنج مثنوی به نام های همای و همایون، روضة الانوار، گوهر نامه، کمال نامه  و گل و نوروز میباشد. 

خواجه کرمانی علاوه بر شاعر در علم نجوم و هیئت نیز تبحر داشت. خواجه کرمانی در سال 752 هجری قمری در شهر شیراز در گذشت. 

آرامگاه خواجوی کرمانی در شمال شهر شیراز در دامنه کوه صبو در تنگه الله و اکبر شیراز واقع است. این آرامگاه در سال 1315 شمسی ساخته شد و روبروی دروازه قرآن است. آب چشمه رکن آباد نیز از کنار این آرامگاه میگذرد. 

آرامگاه خواجوی کرمانی یکی از مکان های گردشگری شیراز محسوب می شود

این آرامگاه همه ساله میزبان بازدید کنندگان شیرازی و سایر شهرهای ایران میباشد. آنچه این گردشگران و بازدید کنندگان را از سراسر ایران به سمت خود میکشاند معماری منحصر به فرد این آرامگاه است. 

آرامگاه خواجه در یک فضای باز قرار دارد. مقبره فاقد سقف و گنبد میباشد. بر روی  سنگ مزار این شاعر معروف نیز هیچ نامی از خود شاعر حک نشده است. تنها عبارت حک شده روی آن یک ایه از سوره مبارک الرحمان به این متن است: «کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذو الجلال و الاکرام» ( هرکه روی زمین است دستخوش مرگ و فناست و خدای با جلال و عظمت باقی می ماند) . 

 دو عدد ستون در قسمت پایین و بالای مقبره نیز به چشم میخورد. طبق سنت قدیمی در آن زمان بر روی قبر شاعران دو سنگ یکی در بالا و یکی در پایین مقبره میگذاشتند. 

درون آرامگاه خواجوی کرمانی مجسمه ای از او قرار دارد

در مجاورت مقبره سه غار نیز به چشم میخورد که گویا توسط مریدان او برای حمد و ستایش استفاده میشده است. بر روی دیواره غار ها نقش برجسته های مربوط به اساطیر ایرانی (با موضوع نبرد رستم و شیر)  و رویدادهای تاریخی نیز به چشم میخورد. 

یکی از این سه غار غاری است که محل عبادت و ریاضت زهاد و مشایخ بوده است. غار دیگر که در دهانه آن یک طاق ضربی از نوع طاق کجاوه ای زده شده است محل قبر خواجه عماد الدین محمود وزیر معروف شاه شیخ ابو اسحاق اینجو است. 

مجسمه شاعر نیز در کنار مقبره اش قرار دارد که جلوه ی بسیار زیباتری به فضای آرامگاه میدهد. 

طبق سنت قدیمی روی قبر خواجوی کرمانی دو سنگ قرار گرفته است

بناهای مجاور و نزدیک به آرامگاه خواجوی کرمانی 

در نزدیکی این آرامگاه شاعر پارسی زبان ایرانی بناهای تاریخی و ارزشمند دیگری نیز وجود دارند که میتوانید هنگام سفر به شیراز از آنها دیدن کنید و سفر خود را خاطره انگیزتر به پایان برسانید. 

بازار وکیل، مسجد زیبای نصیرالملک و باغ عفیف آباد از جمله این بناها میباشند. 

اما از نزدیکترین بناها به این آرامگاه میتوان به دروازه قرآن، آرامگاه حافظ و باغ موزه جهان نما اشاره کرد. 

در ادامه آن ها را به طور کامل تری برای شما قرار می دهیم:

دروازه قرآن

دروازه قرآن تنها دروازه از شش دروازه های شیراز است که تا کنون باقی مانده است. این دروازه در سال 1328 شمسی و به دستور عضدالدوله دیلمی بنا شد. وجه تسمیه آن بخاطر قرآنی است، که به دستور امیر عضدالدوله  در آن گذاشته شده بود تا مسافران به سلامت از زیر آن عبور کنند.  

این دروازه بعد از سالها دچار خرابی هایی شد اما در زمان کریم خان زند مجددا بازسازی شد. قرآنی که مسافران از زیر آن عبور میکردند و به خط سلطان ابراهیم نوه شاهرخ تیموری نوشته شده بود را در اتاقک بالای آن قرار دادند. این قرآن هم اکنون در موزه پارس در شیراز نگهداری میشود. 

دروازه قرآن در نزدیکی آرامگاه خواجوی کرمانی که در دوران کریم خان زند بازسازی شد

باغ عفیف آباد 

باغ عفیف که به باغ گلشن نیز معروف است با فضای بسیار زیبا و دلنشینش و درختان سر به فلک کشیده و گلهای رنگارنگ و یک عمارت مجلل  با یک حوض آب در وسط باغ جو و حال وهوای  بسیار دل انگیز و تاریخی را برای ما نمایش میدهد. 

این باغ و  عمارت نیز مانند سایر بناهای مشابهش محل استقرار شاهان صفوی بوده است. 

مساحت  این باغ 127 هزار متر مربع است که عمارت زیبای 17000 متری را در خود جای داده است.

این باغ در سال 284 ه ق و به دستور  «میرزا‌علی‌محمدخان قوام‌الملک دوم» ساخته شد. 

این باغ سپس به یکی از وارثان قوام به نام عفیفه رسید و به این نام معروف شد. 

بازار وکیل 

بازار وکیل کنار مسجد وکیل و به دستور کریم خان زند در وسط شهر  ساخته شد. 

بازار سرپوشیده  وکیل از راهروهای بسیار طولانی ساخته شده که این راهرو ها در وسط بازار باهم تلاقی می کنند که در محل تلاقی آنها  یک چهارسوق بلند با چهار کاروانسرا ساخته شده است. از مشخصاتی که این بازار تاریخی را حائز اهمیت کرده وجود طاقهای ضربی بکار رفته در معماری بنا میباشد که با وجود گذشت سالیان زیاد هنوز هم کاملا سالم باقی مانده و حتی یک ترک هم بر نداشته اند. 

آرامگاه حافظ

پس از وفات شاعر شیرین سخن پارسی پیکرش را در زیر سایه سروی در باغ مصلا که محل تفرج این شاعر بود  به خاک سپردند.

بعد از 65 سال بر مزار وی توسط شمس الدین محمد یغمایی گنبدی بنا کرد و در جلوی مزارش حوض ابی ساخت که با آب رکن آباد پر میشد.   

بنا در قرن یازدهم هجری مورد بازسازی قرار گرفت. در زمان نادر شاه افشار نیز مجددا تعمیراتی روی بنا صورت گرفت. 

اما شکل امروزی مقبره که به شیوه معماری زندیه است و به  صورت تالاری با چهار ستون سنگی است در زمان کریم خان زند ساخته شد. 

علاوه بر این به دستور کریم خان زند سنگی از  جنس مرمر تراشیده شد و دو غزل از غزل های خود شاعر به خط نستعلیق  بر آن تراشیده شد. 

مسجد نصیرالملک 

مسجد زیبای نصیر الملک از یادگاری های میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک است. این مسجد در سال 1293 و به دست معماران ماهری همچون محمد حسن معمار و میرزا رضا کاشی گر ساخته شد. 

در و پنجره ها با شیشه های رنگین چشم نواز این مسجد بعدها به دست میرزا آیت ساخته شد. 

از دیگر عناصر چشم نواز این مسجد تاریخی زیبا علاوه بر وجود شیشه های رنگی بکار رفته در درب ها و پنجره ها که موسوم به در و پنجره های ارسی هستند، وجود کاشی کاری ها و مقرنس کاری ها میباشد. 

تابش نور آفتاب از درون این شیشه های رنگی ایجاد فضای بسیار زیبا و دلنشینی درون مسجد می کند که به حال و هوای روحانی آن اضافه میکند. 

کاشی کاری های این مسجد بسیار تماشایی هستند و نمونه های این نوع کاشی کاری را کمتر جایی شاهد هستیم. 

بکارگیری عناصر  تزئینی زیبا در این حد از وسعت نشان میدهد که این بنای مذهبی  کاملا شخصی  بوده است.  

گردآوری:بخش گردشگری