مناجات المعتصمین
مناجات المعتصمین چیست؟
مناجات خمس عشر یا مناجات المعتصمین به معنای مناجات چنگ زنندگان به ریسمان الهی، از مناجات های پانزده گانه نقل شده از امام سجاد (ع) است. امام در این مناجات درباره عظمت و اهمیت تمسک و اعتصام به خداوند و دین و هدایت های الهی سخن گفته است.
انسان ها به دلایل مختلفی از درگاه خداوند درخواست قرب و دوستی می کنند. امام سجاد (ع) در مناجات المعتصمین اقرار می کنند، یکی از این دلایل درخواست استغفار و اصل دوستی خداوند است و نه درخواست دوری از خطرات و بلاهای مادی و دنیوی. هیچ امیدی جز خداوند برای بندگان وجود ندارد و به همین دلیل خوب است انسان ها همواره با دعا و مناجات با خدای خود ارتباط برقرار کنند. در ادامه متن مناجات المعتصمین با ترجمه را آورده ایم.
از امام سجاد (ع) 15 مناجات نقل شده است، مناجات المعتصمین، چهاردهمین این مناجات می باشد. این مناجات در مفاتیح الجنان، الصحیفة الثانیة السجادیة، بحارالانوار آمده است.
علامه مجلسی در بحارالانوار زمان خواندن این مناجات را روز پنج شنبه تعیین کرده است.
در قرآن کریم نیز واژه «تمسک»، «استمساک» و «اعتصام» و نیز کلمات هم خانواده آنها به کار رفته است و به طور ویژه بر استمساک و اعتصام به ریسمان مستحکم الهی تأکید شده است. خداوند در این باره می فرماید: فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَک بِالْعُرْوَهِ الْوُثْقَى لا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیم؛ «پس هرکه به طاغوت کافر شود و به خدای ایمان آورد بهراستی به استوارترین دستاویز چنگ زده است که آن را گسستن نیست، و خدا شنوا و داناست».
در آیات دیگری نیز چنین میخوانیم: وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ … وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعاً وَلا تَفَرَّقُوا…؛ «و هر کس به [دین و کتاب] خدا چنگ زند به راستی به راه راست هدایت شده است… و همگی به ریسمان خدای (توحید، دین و کتاب) چنگ زنید و پراکنده مشوید».
مضامین مناجات المعتصمین عبارتند از :
• دعا با نهایت ذلت و درماندگی و با اعتراف به فقر و نداری و بیچارگی.
• هیچ امیدی به غیر خدا نیست.
• بجز عزت و قدرت الهی، عزت و قدرتی وجود ندارد.
• ذکر اسمای الهی متناسب با مقام التجا و اعتصام به خداوند.
• انسان باید به دلیل گناهان خود به درگاه الهی معتصم شود و درخواست رحمت او را داشته باشد نه خطرات و بلاهای مادی و دنیوی.
• با نهایت خضوع و تواضع از خداوند درخواست کردن.
• با نهایت تواضع به فرشتگان و بندگان شایسته خداوند توسل کردن.
• از خداوند به حق فرشتگان و بندگان شایسته حق و مقام ایشان درخواست بخشش کردن.
• آرامش و طمانینه درخواست کردن.
• درخواست غرق کردن انسان در انوار محبت الهی.
• درخواست نگهداشتن انسان در الیاف عصمت الهی.
قسمتی از متن مناجات المعتصمین معروف به مناجات خمس عشر
متن مناجات چهاردهم : مناجات المعتصمین به همراه ترجمه
اَللَّهُمَّ يا مَلاذَ اللّائِذينَ، وَيا مَعاذَ الْعآئِذينَ، وَيا مُنْجِىَ الْهالِكينَ، وَيا
خدايا اى پناه پناه جويان و اى پناه ده پناهندگان و اى نجات دهنده هلاك شدگان و اى
عاصِمَ الْبآئِسينَ، وَيا راحِمَ الْمَساكينِ، وَيا مُجيبَ الْمُضْطَرّينَ،
نگهدار بيچارگان و اى مهرورز مسكينان و اى اجابت كننده درماندگان
وَياكَنْزَ الْمُفْتَقِرينَ، وَيا جابِرَ الْمُنْكَسِرينَ، وَيا مَأوَى الْمُنْقَطِعينَ، وَيا
و اى گنج فقيران و اى جبران كننده دلشكستگان و اى جاى ده دور از وطنان و اى
ناصِرَ الْمُسْتَضْعَفينَ، وَيا مُجيرَ الْخآئِفينَ وَيا مُغيثَ الْمَكْرُوبينَ، وَيا
ياور آنانكه ناتوانشان شمردهاند و اى پناه ده ترسناكان و اى فريادرس غمديدگان و اى
حِصْنَ اللّاجينَ، اِنْ لَمْ اَعُذْ بِعِزَّتِكَ فَبِمَنْ اَعُوذُ، وَاِنْ لَمْ اَ لُذْ بِقُدْرَتِكَ
قلعه محكم پناهندگان اگر من به عزت تو پناه نياورم پس به كه پناه برم و اگر به قدرت تو
فَبِمَنْ اَلوُذُ، وَقَدْ اَ لْجَاَتْنِى الذُّنُوبُ اِلىَ التَّشَبُّثِ بِاَذْيالِ عَفْوِكَ،
دست پناهندگى دراز نكنم پس به كه پناهنده شوم (خدايا) گناهان مرا ناچار كرده كه به دامان عفوت چنگ زنم
وَاَحْوَجَتْنِى الْخَطايا اِلىَ اسْتِفْتاحِ اَبْوابِ صَفْحِكَ، وَدَعَتْنِى الْإِسآئَةُ
و خطاها مرا نيازمند كرده كه از تو بخواهم درهاى چشم پوشيت را به رويم بگشايى و بديها
اِلَى الْأِناخَةِ بِفِنآءِ عِزِّكَ، وَحَمَلَتْنِى الْمَخافَةُ مِنْ نِقْمَتِكَ عَلَى الْتَّمَسُّكِ
مرا بدينجا كشانده كه به آستان عزت تو بار اندازم و ترس از انتقام مرا واداشته كه
بِعُرْوَةِ عَطْفِكَ، وَما حَقُّ مَنِ اعْتَصَمَ بِحَبْلِكَ اَنْ يُخْذَلَ، وَلا يَليقُ بِمَنِ
به رشته محكم مهر تو چنگ زنم و براستى آنكس كه به ريسمان تو چنگ زند سزاوار خوارى نيست و آنكس
اسْتَجارَ بِعِزِّكَ اَنْ يُسْلَمَ اَوْ يُهْمَلَ، اِلهى فَلا تُخْلِنا مِنْ حِمايَتِكَ، وَلا
كه به عزت تو پناهنده شود تسليم كردنش و يا واگذاردنش شايسته نيست پس اى خدا ما را از حمايت خويش وامگذار و
تُعْرِنا مِنْ رِعايَتِكَ، وَذُرْنا عَنْ مَوارِدِ الْهَلَكَةِ، فَاِنَّا بِعَيْنِكَ وَفى كَنَفِكَ
از رعايت خود باز مدار و از پرتگاههاى هلاكت بازدار زيرا ما در تحت توجه تو و در كنف حمايت تو
وَلَكَ، اَسْئَلُكَ بِاَهْلِ خآصَّتِكَ مِنْ مَلائِكَتِكَ وَالصَّالِحينَ مِنْ بَرِيَّتِكَ،
و از آن توئيم از تو خواهم به حق خاصان درگاهت از فرشتگان و شايستگان از بندگانت
اَنْ تَجْعَلَ عَلَيْنا واقِيَةً تُنْجينا مِنَ الْهَلَكاتِ، وَتُجَنِّبُنا مِنَ الْافاتِ،
كه براى ما سپرى قرار دهى كه ما را از مهالك نجات دهد و خودت ما را از آفات دور كنى
وَتُكِنُّنا مِنْ دَواهِى الْمُصيباتِ، وَاَنْ تُنْزِلَ عَلَيْنا مِنْ سَكينَتِكَ، وَاَنْ
و از مصيبتهاى بزرگ ما را محفوظ دارى و از آرامش خود بر ما فرود آرى و
تُغَشِّىَ وُجُوهَنا بِاَنْوارِ مَحَبَّتِكَ، وَاَنْ تُؤْوِيَنا اِلى شَديدِ رُكْنِكَ، وَاَنْ
چهرههاى ما را به انوار محبت خويش بپوشانى و در پايگاه محكمت ما را جاى دهى و ما را
تَحْوِيَنا فى اَكْنافِ عِصْمَتِكَ، بِرَاْفَتِكَ وَرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ.
در كرانه هاى عصمت خويش بدارى به حق عطوفت و مهرت اى مهربانترين مهربانان.
گردآوری: بخش مذهبی
پاسخ ها