آداب و رسوم مردم کاشان
آشنایی با آداب و رسوم مردم کاشان
کاشان یک شهر تاریخی پرجمعیت بعد از مرکز استان اصفهان می باشد. کاشان را دارالمومنین ، شهر گل و گلاب، شهر خانههای تاریخی و پایتخت فرش و قالی جهان میخوانند.
مراسم آتشافروزى و جل جلانى در زمستان
یکی از رسوم نطنز و آبادىهاى آن است که در شبهاى هفدهم، هيجدهم و نوزدهم دىماه بچه ها در گروههای گوناگون گرد هم می آیند و هر گروه در اطراف آبادى بوته و خار و هيزم را روی جاهای بلند می برند و آتش مىزنند به صورتی که شعلههاى آتش همه آبادى را روشن می کند. آنها اعتقاد دارند چنانچه روشنائى به درختها برسد آن سال ميوه و سردرختى بيشتر مىشود و آفات آنها از بين مىرود.
افرادی به نيت آنکه درختان ميوه بيشترى بدهند به قبرستان رفته و سنگهاى کوچک و بزرگ جمع مىکنند و به شاخههاى درختان آویزان می کنند. در مراسم آتشافروزى پس از خاموش شدن آتشها و تاريک شدن هوا مجددا به روستا باز مىگردند و به يک نفر کیسه بزرگى مىدهند و به صورت گروهى به در خانهها رفته، بعضی اوقات دستهها با هم برخورد مىکنند و با هم درگير مىشوند تا يکى پيروز شود.
فرهنگ و آداب و رسوم مردم کاشان
مراسم شب اسفند در کاشان
در کاشان و اطراف آن ماه اسفند را سىروز محاسبه مىکنند و براى گرفتن جشن شب اول اسفند جشن مى گیرند. از يکماه تا چهل روز قبل از اسفند قرار مىگذارند که در يک روز و يک شب تمام مردم روستا شب اسفند بگيرند. اين نوع محاسبه را به متعلق کاشانی ها مىدانند.
آشنایی با آداب و رسوم مردم کاشان
مراسم چلهٔ بزرگ و چلهٔ کوچک در کاشان
در مرق کاشان زمستان را تقسيمبندى ویژه ای دارند: ده روز اول زمستان و چهل روز پس از آنرا چلهٔ بزرگ و بيست روز پس از آن را چلهٔ کوچک مىدانند و به ده روز بعد امن و بهمن مىگويند. از ده روز باقىمانده هفت را سرما پيرزن و سه روز سرما عجوزه می نامند.
در جوشقان استرک کاشان نیز چله از دهم دىماه آغاز مى گردد و تا بيستم بهمن ادامه دارد. اين چهل روز را به چهار قسمت تقسیم کردهاند که هر قسمت ده روز است و برای هر ده روز اسمی گذاشته اند: ده روز اول را چلهٔ بزرگ يا چلهٔ قوس مىنامند. ده روز دوم را چلهٔ کوچک و ده روز سوم را چلهٔ برزگر و ده روز چهارم را چلهٔ جولا مىنامند. در اين مدت طبق رسم محل برزگران به منزل مالک مىروند و برف بامها را پائين مى ریزند. در آن روز زن ارباب آش هوا مىپزد تا پس از روبيدن برفها از اين آش بخورند.
معرفـی آداب و رسوم کاشـان
مراسم اسنبدى کاشان در کاشان
افراد در کاشان و اطراف آن ماههاى سال را سى روز حساب مىکنند و يک سال را سيصد و شصت روز و پنجروز باقيمانده را جدا می کنند و آن را پنجه مىنامند. به اين ترتيب، بيست و پنجمين بهمن ماه تقويم رسمى شب اول اسفند است که آنرا شب اسبند رعينى يا زراعتى مىنامند و اعتقاد دارند هر سال ده پانزده روز پیش از آمدن اسفند باد معتدل مىوزد که به آن باد اسبند مىگويند و آنرا پيک بهار مىدانند.
در اين شب مغازه دارها مغازه ها را چراغانى مىکنند. مغازه هاى سبزىفروشى خیلی زیبا تزیین می کنند. آجيلفروشان براى اسبندى آجيل آچار درست مىکنند از اين آجيل در اين شب می خورند.
افراد کاشان در اين شب براى شام پلو مىپزند و پلو ماهى دودى يا چلو با کوکو و يا کشمشپلو مى پزند. پنير و ماست هم بر سر سفره براى شگون قرار می دهند. اعتقاد دارند در اين شب تخممرغ نمی خورد و بايد آنرا در خانه نگه دارند.
آداب و رسوم کاشانیها
مراسم ازدواج در کاشان
ازدواج با خواستگارى آغاز مىشود. چنانچه والدين دختر موافق باشند. داماد در یک شب خوشيمن خوانچه به خانهٔ عروس مى برد. اين خوانچه از شيريني، يک جلد قرآن، آئينه، سبزي، شربت، حنا، هل، ميخک، دارچين، نمک، کندر، تخممرغ، شانه، اسفند و ابريشم هفترنگ تشکیل شده است. اين شکل از مراسم بيشتر از جندق دیده مىشود.
موقع بردن خوانچه فردی در جلو گروه شعری درباره ائمه اطهار مىخواند و بقيه صلوات مىفرستند و وارد خانه عروس مىشوند. پس از اين مرحله مراسم عقد با حضور بستگان دو طرف پا مىشود. در اين مراسم زنى با سوزن خياطى ابريشم هفت رنگ را به سر عروس و داماد مىکشد يعنى آنها را بههم مىدوزد تا پيوند آنها همیشگی گردد.
صبح روز بعد دو مرد و دو زن از اقوام عروس و داماد مردم را براى صرف چاى و شيرينى دعوت مىکنند. به اين مراسم طلبون مىگويند. در اين مجلس يک زن خوششانس حلقهاى بهدست عروس و کفشى به پاى او مىکند. سه روز بعد مجلس سيمان عروس برپا مىشود که مردها در منزل داماد و زنها درخانه عروس جمع مىشوند.
مراسم زفاف و بردن عروس سه چهار روز پس از عقد يا چند ماه و حتى دو سال نیز ممکن است طول بکشد. يک هفته قبل از آن مراسم رخت برون و يک روز پيش مراسم آرايش عروس برپا مىشود. آنگاه عروس را به حمام مىبرند و حنابندان انجام مىشود. همين مراسم به صورت جداگانه براى داماد برپا مى گردد. آنگاه همه به خانهٔ عروس مىروند و داماد چند ساعت کنار عروس مىنشيند و زنها براى ديدن عروس مىآيند و جشن بر پا می کنند. آنگاه داماد به منزل مىرود تا مقدمات را آماده کنند پایان شب داماد و عدهاى از مهمانان به خانه عروس می روند تا عروس را بياورند.
اين مراسم با تمبک و شعرخوانى برپا مىشود. عروس را از زير قرآن رد مىکنند و زنى آئينه بزرگى جلوی صورت عروس مىگيرد. عروس از پدر و مادر خود خداحافظى مىکند. و مردها با قصيده و غزلخوانى از روبرو و زنها با گفتن کل و شاباش به طرف منزل داماد می روند. مقابل منزل داماد عروس مىايستد تا داماد پاانداز بدهد. آنگاه داماد چند انار يا سيب به طرف عروس پرت مىکند.
مقابل در منزل داماد عروس را در بغل مىگيرد و به حجله مىبرد. دائى يا عموى عروس وارد حجله مىشود و سوره الرحمن را می خواند و سر عروس و داماد را بههم مىزند تا خجالت آنها بريزد. میهمانان آنجا را ترک می کنند. داماد و عروس با آفتابه و لگن پاى همدیگر را می شویند. داماد اين آب را به چهارگوشه خانه مىريزد.
روز بعد پدر و مادر عروس ناهار مى برند و فامیل هديهاى بهنام در حجلگى مىبرند.
آیین و رسوم کاشانیها
مراسم چهارشنبهسورى در کاشان
غروب سهشنبه آخر سال خانم خانه بوتهاى را آتش مىزد و آنرا در کوچه مىانداخت. کوزه آبى با چند دانه اسفند نیز روى آتش مىريخت تا بلا دور گردد. شب چهارشنبهسورى فالگوشى و فالکوزه انجام مى گردید.
آداب و رسوم مردم کاشان
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر
پاسخ ها