صنایع دستی افغانستان

صنایع دستی افغانستان

آشنایی با صنایع دستی افغانستان

افغانستان به‌ علت موقعیت جغرافیای خود قسمتی از تمدن‌هایی مانند ایران، یونان، هند، چین، ترک‌ها، مغولان و اعراب بوده‌ است. با وارد شدن ابزار تولید و تبحر تولید این سرزمین خود به تمدن شروع کرد؛ که یکی از مرکز تمدن بشری تمدن آریایی‌ها می‌باشد. در هزار سال اول قبل از میلاد صنایع دستی، مسکوکات، پزشکی، نجوم، نساجی و فلزکاری وجود داشت، که نمایندگی از سطح بلند هنر آن زمان را انجام می دهد.

صنایع افغانستان در زمان باختریان کوشانیان تیموریان و غزنویان پیشرفت بیشتر داشت. تمدن کشورهای همسایه هم در توسعه صنایع این کشور نقش داشته است.

اکنون صنعت به سه قسمت تقسیم شده‌است. صنایع دستی، صنایع‌سبک و صنایع‌سنگین  در هر قسمت وزارت‌خانه فعالیت داشته‌است.

صنایع دستی معروف افغانستان

فرش و قالیچه‌ی افغانستان

از گروه صنایع‌دستی ارزشمند افغانستان فرش و قالیچه‌ی آن است. بافتن فرش و قالیچه در این کشور کار جدیدی نیست. ریشه آن به ابتدای تاریخ تمدن بشر بر می‌گردد. این فرش‌ها و قالیچه‌ها به وسیله زنان و مردان افغانستانی با نخ‌هایی که از موی شتر، گوسفند و بعضی اوقات پنبه است بافته می‌شود.

در حقیقت قالی‌بافی افغانستان حاکی از فرهنگ کشاورزی این کشور است که بیشتر مردم تا مقدار زیادی به کشاورزی و نگهداری از حیوانات خانگی می‌پردازند و از فرآورده های آن‌ها برای هدف های گوناگون استفاده می‌کنند.

فرش‌ها و قالی‌های افغانستان به علت رنگ و نقش‌هایشان معروف هستند. رنگ‌های آن‌ها بیشتر روشن است و از دسته رنگ‌های بافته‌شده زمینه قرمز بیشتر وجود دارد.

الگوهای نقش‌های قالی‌های افغانستان بیشتر شکل های هندسی است و زیگزاگ و راه‌راه و مربع‌هایی است که آن‌ها را تزئین می‌کند. به جز این، کیفیت این فرش‌ها خیلی بالاست و می‌تواند سال‌های سال مقاومت کند مهم‌تر از همه فرش‌های افغانستان نه تنها توانسته مورد دقت متخصصان محلی هنر و صنایع‌دستی قرار بگیرد بلکه در زمینه هنری بین‌المللی هم  خیلی اهمیت دارد.

صنایع افغانستان

خامک دوزی افغانستان

در غرب افغانستان خانم ها پارچه‌های ویژه ای را برای لباس می‌دوزند تا از آن برای یقه مردان و شلوار ویژه خانم ها استفاده کنند. این پارچه‌ها آسان دوخته نمی شود و بعضی اوقات چهار تا شش ماه طول می‌کشد تا این پارچه دوخته شود. این هنر به عنوان یک میراث فرهنگی است که از زنان افغانستانی به دخترانشان می‌رسد و دختران باید آن را بیاموزند. بیشتر دختران هرات این شیوه خیاطی را بلد هستند. چون این نوع دوخت خیلی ارزشمند است و مردم از آن‌ها در لباس‌های رسمی و سنتی خود استفاده می‌کنند.

‫با صنایع دستی افغانستان آشنا شوید

ابریشم‌بافی افغانستان

ابریشم بافی از صنایع‌دستی خیلی قدیمی این کشور است که در ابتدا در هرات انجام می شده و به تدریج شهرهای دیگر افغانستان هم ابریشم بافی را یاد گرفتند. در بین صنایع‌دستی هرات لباس‌ها و پارچه‌های خیلی جالبی را می بینید که با ابریشم بافته‌شده‌اند و بسیار زیبا هستند.

محصولات صنایع دستی در افغانستان

نمد و گلیم‌بافی افغانستان

افغانستان دارای کشوری بخشی کوهستانی است و در این قسمت مردم به دامپروری انجام می دهند با فراورده های دامی خود نمد و گلیم تولید می‌کنند. پشم گوسفندان را پرداخت می‌ کنند و با آن نمدهای جذابی بافته می‌شود و یا به نخ تبدیل می‌ کنند و خانم افغانستانی گلیم‌هایی با نقش و نگار بومی آن کشور می‌بافند.

صنایع دستی معروف افغانستان

شیشه‌سازی افغانستان

شیشه‌سازی در افغانستان دوره طولانی دارد. به گونه ای که کارهای بسیاری از شیشه‌گری و شیشه‌سازی در آثار تاریخی و باستانی این کشور  پیدا شده است. امروز نیز این صنعت هنوز در افغانستان ادامه دارد و شیشه‌های زینتی زیبایی به وسیله هنرمندان و شیشه‌گران افغانستانی به ویژه در هرات ساخته می‌شود که خیلی از آن‌ها صادر می‌شوند.

صنایع دستی مهم افغانستان

سراجی افغانستان

هنرمندان افغانستانی با استفاده از پوست حیوانات چیزهای زیادی مثل زین اسب، کمربند و ... می‌سازد. در گذشته سراجی بیشتر برای ساختن زین حیوانات بود ولی اکنون که استفاده از چهارپایان کم شده این هنر هم کمتر شده است. ولی هنرمندان این کار هنوز با پوست چیزهایی می سازند که بسیار جذاب هستند.

آشنایی با صنایع دستی افغانستان

گلدوزی، سوزن‌دوزی، قرص دوزی و چرمه دوزی افغانستان

دیدن لباس‌های زیبای افغانستانی که پر از نقش و نگارهای زیبا و چشم‌نوازی است هنر دست و سوزن خانم های افغانستانی است که می‌توانند با سوزن و نخ زیباترین نقش‌ها را بر روی پارچه‌ها بیاورند.

پارچه‌ها و لباس‌های قرص‌دوزی پر از نقش و نگار هستند و نتیجه ساعت‌ها سوزن‌زدن و نقش انداختن روی پارچه است. به جز لباس، روتختی‌های خیلی زیبایی با قرص دوزی دوخته و تزیین می‌شوند. همینطور لباس‌های محلی و سنتی افغانستانی با هنر چرمه‌دوزی به زیبایی تزیین می‌شوند. این لباس‌ها به اندازه‌ای زیبا هستند که حتی مردم کشورهای همسایه دوست دارند از این لباس‌ها استفاده کنند .

صنایع دستی افغانستان

هنر کندن کاری روی مس و طلا

فلز مس در طبیعت وجود دارد. سه معدن مس افغانستان مثل معدن مس عینک ،مس بلخاب و معادن مس غزنی از گذشته وجود داشته است. از معدن های شمال افغانستان آریایی‌ها یونانیان باختر کوشانیان سیتی‌ها و غیره استخراج می‌ کردند در معدن های عینک آثار کوشانیان بزرگ و سامانیان دیده می‌شود. از طلا و مس غزنه غزنویان استفاده می‌ کردند.

صنایع افغانستان

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر