علت ایجاد گاز معده در کودکان و نحوه درمان گاز معده

گاز معده در کودکان پدیده ای طبیعی است که اگر تشدید شود نیاز به درمان دارد

گاز معده در کودکان:علت، علائم و درمان

گاز معده در کودکان، یک پدیده طبیعی است، به خصوص اگر سن کودکان کمتر از یک سال باشد. پدیده گاز معده در کودکان، چیزی نیست که نیاز باشد از آن ترسید، اما اگر تشدید شود می تواند مشکلاتی را برای کودکان ایجاد کند. در ادامه این مطلب، به بررسی نشانه ها، دلایل و راه های درمان گاز معده و نفخ در کودکان خواهیم پرداخت.

یکی از نشانه های گاز معده صدای قار و قور شکم کودک است

نشانه های گاز معده در کودکان

کودکان می توانند نسبت به پدیده گاز معده، واکنش های متفاوتی از خود نشان دهند. این نشانه ها ممکن است تحت تأثیر محیط، شدت گاز معده و نفخ و... متغیر باشند. در ادامه، برخی از این نشانه ها را نام برده، و به بررسی آنها می پردازیم.

سر و صدای شکم

یکی از نشانه هایی که در کودکان دارای گاز معده، بسیار رایج است، صدای قار و قور شکم آنها است. این صدا به دلیل حرکت گاز معده در محیط شکمی و عبور آن از ناحیه بنداره پیلور است.

البته باید توجه داشته باشید که این صدا، بسیار بلند نیست و اگر می خواهید آن را بشنوید و از وجود گاز معده در کودکان مطلع شوید، باید در یک محیط ساکت باشید. البته در برخی مواقع، ممکن است که حرکت گاز در مجاری گوارشی بدن کودکان، سریع و شدید تر از دفعات دیگر باشد و صدای آن واضح تر شنیده شود.

جمع کردن پا به سمت شکم یک نشانه از گاز معده در کودکان است

جمع شدن پاهای کودک به سمت شکم

واکنش جمع کردن پاها به سمت شکم، یک واکنش برای کاهش درد در کودکان است. هنگامی که کودکان دچار گاز معده هستند، ممکن است نفخ کنند و در ناحیه شکم، دردی را احساس کنند. در این حالت، جمع کردن پاها به سمت شکم، باعث کاهش درد در کودکانی می شود که دچار گاز معده شده اند.

نفخ

یکی از نشانه های وجود گاز معده در کودکان، پدیده نفخ است. نفخ، به معنای جمع شدن گاز معده و حبس شدن آن در مجاری گوارشی است. نفخ، می تواند باعث ایجاد درد در ناحیه شکم، در کودکان شود.

 در برخی موارد، نفخ شدید نیست و گاز معده زیادی در معده و روده تجمع پیدا نکرده است، اما در برخی موارد دیگر، مقدار این گاز بسیار بیشتر است و درد شدیدی را ایجاد خواهد کرد.

بد اخلاق شدن کودکان

یکی از نشانه های بسیار رایج وجود گاز معده در کودکان، بد اخلاقی و نق زدن آنها است. این نشانه، معمولا پس از غذا دادن به کودکان ایجاد می شود.

در صورتی که کودک شما از هر نظر سالم برسد و هیچ مشکلی نداشته باشد، اما پس از خوردن غذا بد اخلاق و کج خلق شود، ممکن است که دچار گاز معده شده باشد.

درد شدید در ناحیه شکم کودک

زمانی که گاز معده زیادی در مجاری گوارشی کودک جمع شده باشد، و کودک دچار نفخ شود، درد بسیار شدیدی را در ناحیه شکم احساس خواهد کرد. اگر نفخ در کودک بسیار شدید باشد، کودک از درد به خود می پیچد و گریه می کند.

در هنگام نفخ زیاد کودک از درد به خود می پیچد و گریه می کند

چه عواملی باعث ایجاد گاز معده در کودکان می شود؟

در بخش قبلی، نشانه های وجود گاز معده در کودکان را به شما گفتیم؛ اما در حقیقت، چیزی که از دانستن نشانه های وجود گاز معده در کودکان مهم تر است، عوامل ایجاد آن است.

والدین با دانستن عوامل و دلایل ایجاد گاز معده در کودکان، می توانند از به وجود آمدن این پدیده جلوگیری کرده، و مقدار آن را کاهش دهند.

در ادامه به عوامل ایجاد گاز معده در کودکان، اشاره خواهیم کرد.

نگرفتن آروغ کودکان پس از مصرف شیر

کودکان توانایی این را ندارند که در سنین پایین، گاز جمع شده در معده خود را به وسیله آروغ از دستگاه گوارش خارج کنند. این در حالی است که کودکان در هنگام خوردن شیر، مقداری از هوا را نیز وارد معده خود می کنند. به این دلیل، والدین باید آروغ کودک خود را پس از مصرف شیر بگیرند، تا گاز بلعیده شده توسط کودک، از معده او خارج شود.

در صورتی که آروغ کودک گرفته نشود، ممکن است که گاز جمع شده در معده کودک، نفخ ایجاد کند.

مکیدن ضعیف کودک در حین خوردن شیر

اگر مکیدن کودک در هنگام خوردن شیر کافی نباشد، شرایطی ایجاد می شود که میزان گاز های بلعیده شده توسط کودک را افزایش می دهد.

 در صورتی که مکیدن نوک سینه توسط کودک بسیار ضعیف باشد، فاصله زیادی میان دهان کودک و نوک سینه مادر ایجاد خواهد شد، و در نتیجه کودک هوای بیشتری را می بلعد.

گاز اضافی وارد شده به معده کودک، می تواند درد ایجاد کند. 

خوردن سریع شیر توسط کودک

اگر کودک به صورت سریع و بدون هیچ وقفه ای شیر بخورد، ممکن است که گاز بیشتری را نیز وارد معده خود بکند. در این صورت، حجم گاز معده افزایش خواهد یافت و احتمال ایجاد نفخ نیز بالا می رود. 

رژیم غذایی مادر

ممکن است که بسیاری از والدین، به این عامل فکر نکرده باشند، اما شیر مادر حاصل از موادی است که خود مادر مصرف می کند. بنابرین رژیم غذایی مادر می تواند عامل ایجاد گاز معده باشد.

برخی مواد غذایی که پس از مصرف مادر، توسط شیر مادر به کودک منتقل می شوند، می توانند در معده و روده، واکنش هایی را انجام دهند که فرآورده های گازی تولید می کنند. در نتیجه در دستگاه گوارشی کودک، گاز زیادی جمع خواهد شد و ممکن است که کودک، دچار نفخ شود.

مصرف نوشیدنی هایی مانند آب گازدار، نوشابه های گازدار، شیر گاو، قهوه و... توسط مادر، می توانند ترکیب شیر مادر را تغییر دهند، و باعث ایجاد نفخ در کودکان شوند.

مواد غذایی مانند نان، پیتزا، کره و پنیر فرآوری شده، ماست، ماکارونی، سبزیجات سبز و... نیز می توانند بر روی شیر مادر تأثیر بگذارند و کودکی که این شیر را مصرف می کند، ممکن است دچار گاز معده شود.

در نتیجه، مادران باید تلاش کنند که رژیم خود را اصلاح کنند و با مصرف مواد غذایی مناسب، از ایجاد گاز معده در کودکان خود جلوگیری کنند.

نحوه درمان گاز معده در کودکان

گاز معده در کودکان، در اکثر مواقع پدیده ای رایج است و نیازی به درمان ندارد. اما در موارد شدید تر نیاز است که درمان شود. در ادامه، برخی از روش های درمان و پیشگیری از گاز معده در کودکان را معرفی می کنیم، و آنها را بررسی خواهیم کرد.

استفاده از داروی سایمتیکون

یکی از داروهایی که برای رفع گاز معده در کودکان، توسط پزشکان تجویز می شود، داروی سایمتیکون است. این دارو، می تواند گاز های موجود در دستگاه گوارش کودک را جمع کند. جمع شدن گاز معده و گاز موجود در روده کودک، باعث تخلیه آسان تر آن می شود.

البته یک مورد مهم در مصرف دارو های مربوط به گاز معده در کودکان، این است که برخی از کودکان، به این دارو ها پاسخ نمی دهند، و دارو تأثیری بر گاز معده و نفخ کودکان نخواهد داشت.

داروی سایمتیکون از داروی های مؤثر برای رفع گاز معده در کودکان است

ماساژ دادن شکم کودک

یکی دیگر از راه هایی که برای تخلیه گاز معده در کودکان انجام می شود، ماساژ دادن شکم کودک است. برای ماساژ دادن شکم کودک جهت حرکت مواد و گازها در روده، باید اطراف ناف کودک را در جهت عقربه های ساعت ماساژ دهید. 

دقت کنید که در هنگام ماساژ، نباید فشار زیادی به شکم کودک وارد کنید، زیرا تنها باعث ایجاد درد بیشتر در کودک می شود.

کنترل سرعت شیر خوردن کودک

همانطور که پیش تر به آن اشاره کردیم، یکی از عوامل ایجاد گاز معده در کودکان، سریع شیر خوردن است. اگر کودک در هنگام شیر خوردن، به طور افقی دراز بکشد، می تواند به سرعت شیر بخورد که همراه با آن هوای زیادی را نیز می بلعد.

تلاش کنید با استفاده از روش های مختلف، مانند شیر دادن به کودک در حالی که کامل دراز نکشیده است، از اینکه کودک شیر را سریع بخورد جلوگیری کنید. در نتیجه هوای کمتری بلعیده می شود و از ایجاد گاز معده، جلوگیری می شود.

تمرین دوچرخه در کودکان

تمرین دوچرخه، یکی از حرکات ورزشی است که برای از بین رفتن گاز معده و نفخ، بسیار مؤثر است. برای انجام این حرکت ورزشی، کودک را بخوابانید و خودتان روبروی او بنشینید. سپس پاهای کودک را بگیرید و در یک حالت دورانی مانند دوچرخه زدن، حرکت دهید. این ورزش باعث تحرک ماهیچه های شکم می شود و می تواند کودک شما را، از دست گاز جمع شده در مجاری گوارشی، راحت کند.

توجه کنید که حرکت دوچرخه را، با سرعت بسیار بالا یا بسیار پایین انجام ندهید. سرعت حرکت دوچرخه باید در یک حد متوسط حفظ شود.

سخن پایانی

پدیده گاز معده در کودکان، یکی از پدیده های رایج است که نیازی به هیچگونه نگرانی ندارد. در صورتی که والدین نگران این پدیده هستند و می خواهند که کودکشان کمتر دچار آن شود، می توانند روش های مختلفی را به کار بگیرند.

البته این مشکل در بعضی کودکان ممکن است به اندازه ای شدید باشد که به امری جدی تبدیل شود. در هر صورت، والدین باید همیشه مراقب کودکان خود و رفتار آنها باشند، تا اگر کودکشان مشکلی دارد، بتوانند آن را به درستی شناسایی و برطرف کنند.

گردآوری: بخش کودکان