رنگ غذا چیست؟ جایگزین های طبیعی رنگ غذا

رنگ غذا خوراکی

رنگ غذا چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

رنگ غذا معمولا یا از محصولات طبیعی استخراج میشود یا در آزمایشگاه ساخته میشود که باری بهتر شدن ظاهر خوراکی ها و ایجاد جذابیت و اشتها برانگیز شدن مواد خوراکی از آن ها استفاده میشود. 

رنگ غذا چیست؟ 

در قدیم از مواد طبیعی مثل زعفران و زردچوبه و رب گوجه فرنگی  برای رنگ خوراکی استفاده میشد ولی امروزه همه چیز به سمت تولیدات مصنوعی پیش میرود و خانم ها برای زیباتر شدن غذاها ، شیرینی ها و دسرها از انواع رنگ های خوراکی استفاده می کنند. 

رنگ غذا معمولا از محصولات طبیعی استخراج میشود یا در آزمایشگاه ساخته میشود. نمیتوان گفت که رنگ های خوراکی کاملا بی ضرر هستند ، توصیه میشود تا حد امکان برای حفظ سلامتی از هیچ نوع رنگ غذا حتی با تبلیغ خوراکی بودن ، استفاده نکنید. سعی کنید تا حد امکان از مواد غذایی که رنگ غلیظ دارند  مثل پاستیل و شکلات های رنگی  به خصوص برای کودکان ،  استفاده نکنید. 

شما میتوانید رنگ های خوراکی را در  انواع رنگ غذای مایع ، رنگ غذای پودری ، رنگ غذای ژله ای و رنگ غذای خمیری تهیه کنید. 

از آن گذشته  بحث تقلب در رنگ های خوراکی بسیار زیاد است و در بسیاری از محصولات که در کارگاه های غیر مجاز و به صورت غیر قانونی تولید میشوند به جای رنگ های خوراکی از رنگ های غیر خوراکی از جمله رنگهایی که برای رنگ آمیزی قالی و پارچه و ساختمان سازی استفاده میشود، استفاده میکنند که بسیار خطرناک ترند.

حتی گاهی برای خوشرنگ شدن محصولاتی از جمله خیارشور یا هندوانه از رنگ های صنعتی در فرایند تولید آن ها استفاده میشو. 

چرا از رنگ غذا استفاده میشود؟

در صنایع غذایی ، رنگ ، اهمیت بسیار زیادی دارد و میتوانید باعث جذابیت ،  زیباتر شدن و اشتها برانگیز شدن بیشتر خوراکی ها شود. 

رنگ خوراکی میتواند تغییر رنگ طبیعی مواد غذایی را از چشم ما پنهان کند به طوری که ظاهر جذاب و تازه خود را حفظ کنند. 

بسیاری از رنگ های طبیعی موجود در خود مواد غذایی در فرایند حرارت دیدن نابود میشوند و یا در مدت نگهداری رنگشان به شدت کاهش پیدا میکند. 

جایگزین های طبیعی رنگ غذا و رنگ خوراکی 

شما میتوانید به جای رنگ غذا مصنوعی از رنگ خوراکی طبیعی که در اطرافتان دارید استفاده کنید مثلا کاکائو ، زعفران ، زردچوبه ، میوه های رنگی مثل گیلاس ، تمشک ، شاتوت ، زغال اخته  و یا سبزیجاتی از جمله لبو ، هویج ،  کلم بنفش و اسفناج و غیره استفاده کنید. 

عوارض رنگ غذا خوراکی

عوارض رنگ غذای خوراکی

مصرف رنگ غذای خوراکی در بلند مدت میتواند برای همه باعث بروز مشکلاتی شود ولی مصرف رنگ غذای خوراکی در برخی موارد با عوارض فوری همراه است مثل درجاتی از حساسیت ، مسمومیت ، حالت تهوع و استفراغ و ...

مصرف رنگ غذا خوراکی به صورت مداوم و در بلند مدت میتواند احتمال بروز بیماری ها را افزایش دهد ، از جمله : 

سرطان خون 

اوتیسم

بیش فعالی

ضریب هوشی کم

آلرژی 

سقط جنین

ناهنجاری های ژنتیکی

تغییرات هورمونی

سعی کنید در دوران بارداری از مصرف هر گونه خوراکی که دارای رنگ غذا است ، اجتناب کنید تا به طور ناخواسته موجب آسیب رسیدن به جنین و عوارض بعد از تولد از جمله اوتیسم ، بیش فعالی و کم شدن هوش بچه ، نشوید. 

بر اساس مطالعات انجام شده مصرف رنگ های مصنوعی در کودکان میتواند منجر به بی قراری و بیش فعالی شده ، رشدشان را کاهش داده و قدرت تمرکزشان را کم کند بنابراین سعی کنید تا حد ممکن از خرید تنقلات ، اسنک ها و مواد خوراکی صنعتی برای کودکتان اجتناب کنید. 

انواع رنگ غذا خوراکی

انواع رنگ غذا

رنگ های خوراکی معمولا به سه دسته تقسیم میشوند :

رنگ طبیعی : این رنگ های طبیعی از گیاهان و جانوران یا مواد معدنی استخراج شده و منشاء طبیعی دارند مثلا زعفران ، زردچوبه ، لبو ، هویج و نوع خاصی مورچه . مصرف انواع رنگ خوراکی طبیعی اگر غیرمتعادل نباشد و زیاده روی نکنید، اشکالی ایجاد نمیکند. 

هنگام فراوری و استخراج رنگ های طبیعی در آن ها نمک سدیم و پتاسیم تولید میشود که باعث میشود اکثر رنگ های طبیعی در روغن حل شوند ولی در آب حل نشوند.

رنگهای طبیعی معمولا به مقدار خیلی کم در صنعت غذایی کاربرد دارند. رنگ های طبیعی به دلیل مراحل استخراج سختی که دارند گران تمام شده و تغییرات محیطی باعث تغییر رنگشان میشود و نمیتوان مدت زیادی از آن ها نگهداری کرد به علاوه دارای طعم خوراکی های اصلی هستند که تاثیر خوشایندی بر دائقه افراد نمیگذارد. 

انواع رنگ طبیعی عبارتند از :

رنگ های گیاهی : کلروفیل ، آنتوسیانین ، تانن ، فلاونوئید ، کاروتنوئید ، بتالین 

رنگ حیوانی : کوشینیل که از حشرات بدست می آید

رنگ معدنی : دی  اکسید تیتانیوم که در پوشش برخی دراژه ها و آدامس ها استفاده میشود.

رنگ شبه طبیعی ( رنگ صنعتی اما طبیعی ) : این رنگ ها شبه طبیعی و ساخت انسان هستند .

رنگ با منشاء طبیعی یا رنگ شبه طبیعی : استخراج رنگ از مواد غذایی توجیه اقتصادی ندارد بنابراین ساختمان شیمیایی رنگدانه های طبیعی که شناسایی شده اند به صورت صنعتی تولید میشوند. مثلا بتاکاروتن را در آزمایشگاه میسازند و به عنون رنگ خوراکی مورد استفاده قرار میدهند.  از آنجا که رنگ های طبیعی پایداری کمی دارند و استخراجشان مقرون به صرفه نیست بنابراین ساخت رنگ های شبه طبیعی بسیار رواج پیدا کرده است که مورد تایید سازمان غذا و دارو هستند و در صورت مصرف متعادل ضرر چندانی ندارند. 

رنگ مصنوعی یا سنتتیک: رنگ های سنتزی ، مشابه طبیعی ندارند و فرمول ترکیب آن در طبیعت نیست و با استفاده از روش های شیمیایی ساخته و سنتز میشود. رنگ های مصنوعی هم توسط دست انسان و در کارخانه با مواد شیمیایی و مصنوعی تولید میشود که بیشترین نگرانی را ایجاد میکنند. استفاده از رنگ غذا مصنوعی به خصوص انواع غیر مجاز میتواند برای سلامتی خطرات جدی داشته باشد.

رنگ های مصنوعی با نام اختصاری FDC شناخته میشوند که مخفف کلمه Food Drag Cosmetic است . مشاهده عبارت FDC پشت بسته بندی رنگهای خوراکی نشان دهنده داشتن مجوز از سازمان غذا و دارو است. 

رنگ های مصنوعی به طور کلی به دو دسته تقسیم میشوند :

FDC DYE : رنگهای مورد استفاده قرار میگیرند که حاوی آب بیشتری هستند .

FDC LAKE : این رنگ ها محلول در چربی هستند و بیشتر در محصولاتی استفاده میکنند که فاز چربی بیشتری دارند. 

روش تشخیص رنگ خوراکی غیر مجاز

رنگ های غیر مجاز معمولا حاوی ناخالصی های خطرناک از جمله سرب هستند.

برای تشخیص رنگ خوراکی غیر مجاز مقداری از رنگ را با آب ولرم در یک ظرف سرامیکی ترکیب کنید و سپس رنگ را دور بریزید. اگر ظرف سرامیکی شما رنگ گرفته بود میتوانید مطمئن شوید که با یک رنگ غیر مجاز و مصنوعی روبرو هستید که احتمالا حاوی مواد بسیار مضر برای سلامتی است و باید بلافاصله رنگ را دور بریزید و به هیچ عنوان استفاده نکنید. 

رنگ غذا خوراکی

رنگ های خوراکی در چه محصولاتی استفاده میشوند؟

رنگ غذا معمولا قبل از تولید انبوه باید مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا قرار بگیرد تا حداکثر مقدار مجاز استفاده از آن مشخص شود. انواع رنگ غذا در خوراکی های زیر مورد استفاده قرار میگرند. 

رنگ خوراکی آبی : دسر های لبنی یخ زده ، اسنک ها ، شیرینی ها و ماست.

رنگ خوراکی سبز : غلات ، شربت ها ، نوشیدنی های میکس و محصولات پخته شده .

رنگ خورکی نارنجی : هات داگ و سوسیس .

رنگ خوراکی قرمز : برای رنگ آمیزی نارنجی و لبنیات یخ زده ، غلات ، نوشیدنی ها ، ژلاتین ، پودینگ ها و شیرینی ها.

رنگ خوراکی زرد : شیرینی ها ، غلات ، اسنک ، نوشیدنی ها ، ادویه ها ، ژلاتین ، دسر ، سس ، محصولات پخته شده و ماست. 

گردآوری : بخش آشپزی