فشار همسالان چیست؟ روش های برخورد با فشارهای همسالان

رفتارها و پیشنهاداتی که افراد از همسالان خود دریافت می کنند فشار همسالان است

همه چیز درباره فشار گروه همسالان  

فشار همسالان به مجموعه ای از رفتارها و پیشنهاداتی گفته می شود که افراد بخصوص نوجوانان از طرف دوستان و همسالان خود دریافت می کنند. این رفتار ها می تواند مثبت یا منفی باشد و تبدیل به عادت های رفتاری در آن ها شود. این واقعیت برای بسیاری از خانواده ها به یک موضوع نگران کننده تبدیل شده است و باعث می شود تا به آنها یک دید منفی داشته باشند و در نتیجه رفتار آنها را تحت کنترل داشته باشند.

فشار همسالان

همه افراد حداقل یک بار در زندگی خود تحت فشار از طرف همسالان قرار گرفته اند. فشار از سوی همسالان در تمام مقاطع زندگی ممکن است اتفاق بیفتد و مختص یک دروه خاصی در زندکی نیست. این واقعیت مسئله ای است که نمی توان از آن به طور کامل فاصله گرفت، مادامی که ما در جامعه زندگی می کنیم شاهد چنین واقعیتی هستیم.

فشار از طرف همسالان می تواند به شکل های مختلف باشد و تا درجات مختلفی شخصیت و رفتار ها و ارزش های انسان را به چالش بکشد.

برخی از این چالش ها ممکن است بسیار جزئی باشند مانند زمانی که شما برنامه ریزی کرده اید که کتاب بخوانید اما دوستان شما را دعوت به رفتن به سینما یا انجام کار دیگری می کنند. اما گاهی اوقات این فشار می تواند به گونه ای باشد که شما حس کنید به باور ها و ارزش های خود دارید خیانت می کنید. مثلا زمانی که دوستان به شما اصرار می کنند که سیگار کشیدن را امتحان کنید و یا کاری را که مایل به انجام آن نیستید انجام دهید.

انواع فشار همسالان

فشار از سوی دوستان می تواند به صورت کلامی یا رفتاری باشد.

1. فشار کلامی

طرد شدن از سوی همسالان نوعی فشار رفتاری است

این نوع فشار همسالان قوی ترین نوع فشار است و به صورت کلامی است. یعنی دوستان ممکن است با دعوت کردن شما به انجام کاری که مایل به انجام آن نیستید شما را به چالش بکشانند. آنها ممکن است با تعارف کردن یک نخ سیگار و با گفتن: بیا یک نخ سیگار بکش، شما را دعوت به انجام کار دلخواه خود کنند. و در صورتی که شما پیشنهاد آن ها را رد کنید با گفتار خود به دوستان حاضر دیگر بگویند که شما چقدر پاستوریزه هستید و از این طریق شما را تحت تأثیر قرار دهند.

2. فشار غیر کلامی

در این روش دوستان با رفتار و نه به صورت کلامی شما را دعوت به انجام کاری می کنند. در واقع به گونه ای رفتار می کنند که شما را تحت تاثیر قرار دهند. برای مثال ممکن است یک نخ سیگار را به سمت شما بگیرند و وقتی شما از قبول آن امتناع می کنید آن ها با زبان بدن حالت ناراحتی و یا بی تفاوتی خود را به شما نشان بدهند و خود شروع به کشیدن سیگار کنند.

این نوع فشار که در آن از زبان بدن استفاده می شود می تواند تأثیر بیشتری داشته باشد زیرا در این حالت با رفتار خود شما را معذب می کنند.

3. فشار مثبت همسالان

همان طور که اشاره شد فشار ها می توانند هم مثبت باشند و باعث ایجاد عادت های رفتاری مثبت شوند و هم منفی باشند. این نوع فشار ها ممکن است نتیجه خوبی در ایجاد یک سبک زندگی مثبت در نوجوانان داشته باشد.

4. فشار منفی همسالان

اما گاهی اوقات حتی فشار های مثبت وارد شده از سوی همسالان می تواند تأثیرات منفی نیز داشته باشد. مانند وقتی که دوستان شما را دعوت به ورزش کردن می کنند اگر این فعالیت تبدیل به عادت شود و شما هر زمان که دچار استرس می شوید به ورزش پناه می برید ممکن است در نهایت باعث شود تا شما نتوانید کار های ضروری تر مانند درس خواندن را به موقع انجام دهید.

برخی از فشار های منفی که از سوی دوستان به شما پیشنهاد می شوند شامل موارد زیر  است:

• طرز لباس پوشیدن به یک شکل خاص

• اجتناب از رعایت قوانین حاکم در خانواده

• ریسک کردن و انجام کار های خطرناک

• مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی

• برقراری دوستی و روابط نا متعارف با جنس مخالف

• استفاده از روش هایی برای فریب دیگران و تقلب و کپی کردن

کدام افراد بیشتر تحت تاثیر فشارهای همسالان قرار می گیرند؟

افراد مختلف در تمام رده های سنی ممکن است با چنین مسئله ای مواجه شوند. از کودک خردسالی گرفته که ممکن است از سوی همسالان برای گرفتن اسباب بازی هایشان مورد فشار قرار بگیرند تا نوجوانان و جوانان و حتی افراد میان سال و.. . با افزایش سن نحوه تأثیر پذیری نیز شکل دیگری به خود می گیرد و پیچیده تر می شود.

در سنین نوجوانی این فشار ها ممکن است از سوی همسالان به صورت دعوت و تعارف برای کشیدن سیگار و... باشد. یا در سنین بالاتر و در محل کار نیز این فشار ها ممکن است به صورت دعوت همسالان به کار های غیر متعارف برای کسب سود بیشتر باشد و یا تشویق برای عضویت در گروه های مافیایی و ... .

راه های تشخیص فشار مثبت و منفی

اما سوال اینجاست که با وجود مرز بسیار باریکی بین فشار های مثبت ومنفی چگونه تشخیص دهیم که کدام فشار مثبت است و کدام منفی؟

برای تشخیص این مرز والدین باید به فرزندان خود آموزش دهند که با پرسیدن سولاتی از خود متوجه درستی یا نادرستی آن کار شوند.

علائم فشار مثبت

سوالاتی که باید از خود بپرسید:

• آیا انجام این کار باعث شکل دادن عادت خوبی در زندگی من می شود و باعث سلامتی روحی و جسمی من می شود؟

• آیا نتیجه خوبی خواهد داشت؟

• آیا در مورد خودم و ارزش هایم حس خوبی به من می دهد؟

علائم فشار منفی

سوالاتی که باید از خود بپرسید:

• آیا در مورد قبول این پیشنهاد دچار تردید شده ام و احساس کرده ام که انجام این کار نادرست است؟

• آیا انجام این کار احساس بدی به من می دهد و عزت نفس مرا مورد هدف قرار داده و باعث ایجاد احساس گناه و تردید در من می شود؟

• آیا این کار به گونه ای است که باید آن را دور از چشم دیگران انجام دهم و آن را از دیگران پنهان کنم؟

چرا اشخاص تسلیم فشار همسالان می‌شوند؟

افراد ممکن است به دلایل زیر تسلیم فشار از طرف دوستان شوند:

• اعماد به نفس پایین و عدم توانایی در تصمیم گیری صحیح

• ترس از طرد شدن و یا مسخره شدن از طرف دوستان

• تمایل به دوست داشته شدن از طرف دوستان

• کنجکاوی برای تجربه کردن کار های جدید

روش های برخورد با فشارهای همسالان

زمانی که افراد در محیط های جدید وارد می شوند بیشتر در معرض فشار از سوی همسالان قرار می گیرند. در ادامه چند راهکار برای مقابله با این مشکل را ذکر می کنیم.

1. سعی کنید با افراد هم فکر و هم ارزش دوست شوید

داشتن دوستان هم عقیده به شما کمک زیادی در برخورد با فشارهای همسالان می کند

زمانی که شما با دوستان هم فکر و هم عقیده معاشرت می کنید و از ارزش های مشترک برخوردار هستید نیازی به مقاومت کردن در مقابل فشار وارد شده از سوی آن ها نیست زیرا در این صورت اغلب خواسته ها با ارزش های شما مغایر نیستند.

2. فاصله گرفتن از این افراد

گاهی اوقات ممکن است به ناچار در مکانی قرار بگیرید که توسط دوستانی احاطه شوید که دارای ارزش های یکسانی نیستید. در  این صورت باید سعی کنید حتی الامکان از آن ها فاصله بگیرید و از آن موقعیت دور شوید.

3. تقویت مهارت های تصمیم گیری

داشتن مهارت تصمیم گیری باعث میشود افراد تحت تأثیر فشار همسالان قرار نگیرند

اغلب کسانی که در مورد پیشنهادات و فشارها از سوی همسالان تحت تاثیر قرار می گیرند کسانی هستند که در زندگی مهارت های تصمیم گیری مستقل را آموزش ندیده اند. این افراد همیشه تصمیم گیری در مراحل مختلف زندگی خود را به عهده پدر و مادر و اعضای خانواده گذاشته اند.

والدین باید به یاد داشته باشند که از همان دوران خردسالی به فرزند خود اجازه و فرصت تصمیم گیری در زندگی را بدهند تا مهارت های تصمیم گیری را آموخته و یاد بگیرند که خود به تنهایی تصمیم گیری کنند.

4. فکر کردن به عواقب کار

همواره به یاد داشته باشید که با وجود دعوت و اصرار دوستان برای انجام کارهای مغایر با ارزش های شما این شما هستید که با قبول یا رد کردن آن می توانید آینده خود را رقم بزنید و هیچ کس مسئولیتی در قبال شما نخواهد داشت. در این مواقع باید به عواقب کاری که قرار است انجام دهید باید به خوبی فکر کنید و تمام جوانب را در نظر بگیرید و طبق آن تصمیم گیری کنید.

5. به راحتی بگویید نه

قدرت نه گفتن از جمله مهارت هایی است که به افراد در ارتباط با دیگران کمک می کند

در موقعیتی که شما تحت فشار قرار می گیرید و تصمیم شما رد کردن این پیشنهادات است باید به طور مؤدبانه و در عین حال قاطعانه بگویید نه. مهارت های نه گفتن مودبانه را یاد بگیرید. اگر با وجود رد کردن پیشنهاد به صورت مودبانه متوجه شدید که دوستان از شما دلخور شدند به این فکر کنید که آیا ارزش شما و آینده تان بیشتر است یا یک لحضه دلخوری دوستان؟

6. کمک گرفتن از بزرگتر ها و افراد با تجربه

همیشه مشورت با افراد باتجربه در تصمیم درست به شما کمک می کند

در صورتی که تمام این راه کار ها را امتحان کرده اید اما تأثیری نداشته است و دنبال راه حل متفاوتی هستید بهتر است از افراد بزرگتر و با تجربه و یا یک مشاور کمک بگیرید.

گردآوری : بخش کودکان