علایم و درمان کیست تخمدان در دوران بارداری

کیست تخمدان در دوران بارداری

کیست تخمدان در بارداری چه پیامدهایی دارد؟

کیست تخمدان در دوران بارداری معمولا خوش خیم است و نیاز به درمان یا مراقبت خاصی ندارد مگر در مواردی که اندازه کیست بزرگتر از 10 سانتیمتر شود که با توجه به شرایط بیمار یکسری مراقبت های خاص نیاز دارد.

کیست تخمدان در هر سنی ممکن است ایجاد شود . در این مقاله قرار است در مورد کیست تخمدان در دوران بارداری صحبت کنیم. 

شایع ترین انواع کیست تخمدان در بارداری از نوع خوش خیم است. کیست تخمدان معمولا به دو نوع عملگری یا توموری تقسیم میشود. 

به طور کلی وجود کیست تخمدان باعث نازایی در زنان نمیشود ولی ممکن است در دوران بارداری اختلالاتی ایجاد کند که سلامت جنین را تحت تاثیر قرار دهد به همین دلیل باید قبل از اقدام به بارداری طی مشاوره قبل از بارداری و معاینات لازم با مشورت پزشک و کمک گرفتن از روش های جدید درمانی هر گونه عارضه کیست تخمدان روی سلامت جنین را تحت کنترل گرفت.

توصیه میشود قبل از اقدام به بارداری با انجام مشاوره قبل از بارداری از سلامت کامل تخمدان ، رحم و سینه هایتان اطمینان حاصل کنید. 

کیست تخمدان چیست

کیست تخمدان چیست؟

کسیت تخمدان، کیسه ای است که در تخمدان ایجاد میشود و دارای مایعات فراوان است. کیست تخمدان میتواند در شکل ها و اندازه های متفاوت باشد و حتی در موارد نادر به  اندازه یک تخم مرغ بزرگ رشد کند. 

کیست تخمدان معمولا علایمی ندارد مگر این که پاره شود، و صرفا با انجام معاینات دوره ای و سونوگرافی میتواند وجود آن ها در تخمدان ها را مشخص نمود.

علایم کیست تخمدان 

اغلب کیست های تخمدان بدون علایم یا با علایم خفیف هستند ، علایم کیست تخمدان عبارتند از :

- اتصاع و نفخ شکم

- احساس درد در قسمت زیرین شکم قسمتی که کیست ایجاد شده

- علایم گوارشی یا ادراری

- احساس درد در قسمت لگن

- نوسانات نبض

- ضعف و سرگیجه

- قاعدگی نامنظم

- حالت تهوع

- رنگ پریدگی

- کم خونی مزمن 

- احساس سنگینی  در شکم

اگر کیست تخمدان به لحاظ هورمونی فعالیت داشته باشد میتواند منجر به مشاهده علایم عدم تعادل هورمونی مثل خونریزی واژینال شود. 

در موارد نادر ممکن است کیست به دور پایه خود بپیچد و پارگی کیست یا خونریزی داخلی شود که همراه با درد حاد شکمی خواهد بود.

اگر درد شدید ناگهانی در شکم و لگن حس کردید یا درد همراه با استفراغ و تب داشتید باید فورا به پزشک متخصص و اورژانس مراجعه کنید.

انواع کیست تخمدان در دوران بارداری

انواع کیست تخمدان در دوران بارداری

تقریبا همه خانم های باردار دارای کیست جسم زرد هستند که اغلب کوچکتر از 5 سانتی متر است ولی گاهی اندازه کیست های تخمدان در بارداری بیش از 12 هفته از باردرای عمر کرده و به اندازه بیشتر از 5 سانتی متر میرسد. کیست های تخمدان بارداری به شکل زیر طبقه بندی میشوند.

کیست تخمدان بارداری از نظر اندازه : کمتر از 5 سانتی متر ، بین 5 – 10 سانتی متر ، بیشتر از 10 سانتی متر

کیست ساده : مانند یک بادکنک پر اب است.

کیست پیچیده : نوع اول مانند بادکنک پر آب که یک بادکنک دیگر درون آن قرار گرفته است. نوع دوم که حاوی کیسه های آب و محتویات جامد است و دیواره هایش دارای بر آمدگی است.

سن کیست : کیست تخمدان ممکن است در سه ماه اول بارداری، در سه ماهه دوم بارداری قبل از کامل شدن جنین یا بین هفته 22 – 26 و بعد از کامل شدن جنین و در سه ماهه سوم ایجاد شود.

پارگی کیست تخمدان در دوران بارداری

پارگی کیست تخمدان در دوران بارداری

اگر هنگام بارداری دچار پارگی کیست تخمدان شوید ممکن است با درد در کف لگن یا سنگینی و نفخ شکم روبرو شوید.

احتمال این که در دوران باردرای ، در حین زایمان یا پس از زایمان و جراحی ، کیست تخمدان پاره شود وجود دارد. میتوان در زمان جراحی سزارین همراه با به دنیا آوردن جنین ، کیست تخمدان را هم برداشت.

خطر و عوارض کیست تخمدان در دوران بارداری

یک هزارم خانم های باردار ممکن است در طول بارداری دچار کیست تخمدان شوند. کیست تخمدان بارداری معمولا در سه ماهه دوم ایجاد میشود که اعلب بدون  علایم است و مشکلی برای جنین ندارد.

کیست تخمدان نمیتواند آسیبی به جنین وارد کند، کیست داخل تخمدان است و جنین داخل رحم  . فقط برخی از خانم هایی که کیست تخمدان بزرگتر از 6 سانتی متر داشته باشند در صورت وخیم بودن شرایط کیست و بزرگ بودن سایز آن در صورت توصیه پزشک باید از رابطه جنسی دخولی و کار سنگین اجتناب کنند که احتمال پارگی کیست یا پیچیدن کیست به دور خودش را به حداقل برسانند، پارگی کیست در این خانم ها میتواند منجر به مرگ جنین یا زایمان زودرس شود.

عوارض کیست تخمدان در دوران بارداری

در صورتی که کیست در دوران بارداری رشد کند و به اندازه 10 سانت برسد نیاز به جراحی دارد در غیر اینصورت تا آخر بارداری هیچ مشکلی نخواهید داشت و احتمال زایمان طبیعی برایتان وجود دارد. 

معمولا در معاینات مشاوره قبل از بارداری و سه ماهه اول بارداری ، وجود کیست تخمدان تشخیص داده میشود.

عوارض کیست تخمدان در باردرای به عواملی از جمله ساده یا پیچیده بودن کیست، نوع کیست ، زمان تشخیص کیست، زمانی که از بارداری گذشته است ، اندازه کیست و سن ماندر میتواند متفاوت باشد.

مشکلات احتمالی کیست تخمدان و بارداری میتواند درد لگن و یا پارگی احتمالی کیست باشد که با تحت نظر قرار گرفتن پزشک متخصص زنان و چک آپ منظم میتوانید عوارض احتمالی را درمان کرده و سلامت خود و جنینتان را به صورت مداوم چک کنید و نگرانی نداشته باشید. 

کیست تخمدان در دوران بارداری

کیست بدخیم تخمدان و بارداری

جراحی کیست تخمدان معمولا با حداقل تهاجم و به روش لاپاراسکوپی انجام میشود ولی اگر اندازه کیست بیش از حد بزرگ باشد در موارد نادر باید شکاف بزرگتری ایجاد شده و درمان کیست تخمدان به روش سیستکتومی انجام شود.

کیست های تخمدان در اغلب موارد خوش خیم هستند ولی اگر مبتلا به کیستی هستید که توسط متخصص زنان بررسی شده است و احتمال بدخیمی کیست وجود دارد یا سایز کیست تخمدان شما بزرگ است بهتر است قبل از اقدام به بارداری ، مراحل لازم برای تشخیص دقیق و درمان کیست را انجام دهید. 

اگر باردار شوید و کیست تخمدان در بارداری دچار عارضه ای حاد مثل پارگی شود یا بافت سرطانی تشخیص داده شود در هر زمان از بارداری که باشید نیاز به عمل اورژانس وجود دارد. 

ولی اگر در دوران بارداری کیست تخمدان در خانم باردار تشخیص داده شود و شک بدخیمی در مورد آن بوجود آید ، بهترین زمان برای جراحی کیست، سه ماهه دوم بارداری است. 

اگر کیست بدخیم تخمدان در اواخر باردرای تشخیص داده شود معمولا همراه با عمل سزارین اقدام به خروج کیست میشود.

اقدامات درمانی برای کیست تخمدان به طور معمول زمانی انجام میشود که کیست در مدت 2 هفته به طور خود به خود از بین نرفته باشد. 

در سه ماهه سوم بارداری بین هفته های 14 – 16 که لانه گزینی جنین کامل شده ، امکان از بین رفتن خود به خودی کیست تخمدان زیاد است ولی در صورت نیاز میتوان جراحی انجام داد. امکان برداشتن کیست ها و تومورها تا هفته 28 بارداری هم وجود دارد ولی جراحی بعد از آن احتمال زایمان زودرس را افزایش میدهد.

گردآوری : بخش بارداری و زایمان