مزایا و خطرات زایمان طبیعی بعد از سزارین

انجام زایمان طبیعی بعد از سزارین 

ارزیابی عوارض مادری و جنینی در زایمان طبیعی بعد از سزارین

معمولا مادرانی که زایمان سزارین داشته اند برایشان سوال پیش می آید که آیا امکان زایمان طبیعی بعد از سزارین وجود دارد؟ این مساله به خصوص برای مادرانی که تمایل دارند چند فرزند داشته باشند بسیار مهم است.

معمولا زایمان طبیعی بهترین گزینه برای تولد نوزاد است ولی در مواردی که به تشخیص پزشک نیاز به سزارین داشته باشید ، چاره ای نیست. مهم ترین سوالی که بعد از زایمان سزارین برای خانم ها پیش می اید این که آیا میتوان در بارداری بعدی زایمان طبیعی داشت یا نه و آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین مشکلی برایشان  ایجاد نمیکند؟

احتمال موفقیت زایمان طبیعی بعد از سزارین

زایمان طبیعی بعد از سزارین ( به انگلیسی : vaginal-birth-after-c-section ) و به اختصار VBAC برای اغلب خانم ها امکان پذیر نیست. در گذشته زنی که زایمان سزارین داشت باید تمام زایمان های بعدی را هم به همین شیوه انجام میداد . ولی در حال حاضر و با شرایط مشخص و با تصمیم پزشک میتوان چنین کاری انجام داد. 

معمولا مادرانی که قبلا زایمان طبیعی داشته اند و زایمان دومشان سزارین بوده شانس این که بتوانند در بارداری سوم زایمان طبیعی داشته باشند بسیار بیشتر از مادرانی است که اولین زایمانشان سزارین بوده است.

البته پیش بینی این که احتمال زایمان طبیعی بعد از سزارین چقدر است تقریبا غیر ممکن خواهد بود.

با وجود این که زایمان طبیعی بعد از سزارین در اغلب موارد موفقیت آمیز است ( حدود 60 – 70 درصد ) ولی تصمیم نهایی را باید پزشک شما با توجه به شرایط مادر و جنین بگیرد. 

مثلا در صورتی که سزارین قبلی مادر به دلیل کوچک بودن لگن باشد این احتمال کاهش پیدا خواهد کرد. 

احتمال موفقیت زایمان طبیعی بعد از سزارین

عوامل موثر در زایمان طبیعی بعد از سزارین

در صورتی که معیارهای زیر را داشته باشید شانس موفقیت زایمان طبیعی بعد از یک سزارین در شما بالا میرود.

برش سزارین به صورت افقی پایین رحم باشد : برای جراحی سزارین از برش افقی زیر رحم ، برش عمودی که بخش فوقانی رحم را درگیر میکد و برش تی شکل ، استفاده میشود. که در مورد برش های عمودی خطر پارگی رحم هنگام زایمان طبیعی بالا میرود ولی در برش افقی این احتمال بسیار کم است. البه باید توجه داشته باشید که احتمال این که برش روی شکم شما با برش روی رحم متفاوت باشد، وجود دارد.

بزرگ بودن لگن : در صورتی که پزشک لگن شما را معاینه کند و فضای کافی برای خروج نوزاد وجود داشته باشد. 

نداشتن سابقه جراحی رحم : در صورتی که سابقه جراحی گسترده رحم مثل میومکتومی ، برداشتن فیبروئید یا پارگی رحم نداشته باشید.

نداشتن عارضه پزشکی : برخی مشکلات پزشکی مانند جفت سرراهی یا فیبروئید بزرگ نداشته باشید .

خطرات زایمان طبیعی بعد از سزارین 

در چه شرایطی زایمان طبیعی بعد از سزارین ممکن نیست؟

پزشک با بررسی های لازم و شرایط مادر و جنین ممکن است زایمان طبیعی بعد از سزارین را مجاز نداند ، یک سری دلایل که احتمال موفقت زایمان طبیعی بعد از سزارین را کاهش میدهند عبارتند از :

سن بالای مادر بیشتر از 30 سال

اضافه وزن زیاد ، BMI بیشتر از 30

وزن جنین بالای 4 کیلو

بارداری طولانی و بیشتر از 42 هفته

فاصله بارداری کمتر از 18 ماه

فشار خون بالای باردرای

مزایای انجام زایمان طبیعی بعد از سزارین

مزایای زایمان طبیعی بعد سزارین

در صورتی که میخواهید زایمان های بعدی داشته بشید باید بدانید که انجام عمل سزارین میتواند احتمال ایجاد جفت سر راهی و چسبندگی جفت در زایمان های بعدی را بیشتر کند که میتواند منجر به خونریزی ای شدید یا حتی برداشتن رحم شود.

اگر بخواهید چندین فرزند داشته باشید انجام زایمان طبیعی پس از سزارین به شما کمک میکند تا خطرات ناشی از سزارین را کاهش دهید. 

مزایای زایمان طبیعی بعد از یک سزارین عبارتند از :

خونریزی کمتر : خونریزی زایمان طبیعی کمتر است و اغلب نیازی به تزریق خون پیدا نمیکنید. 

پیشگیری از عوارض جراحی : زایمان طبیعی بعد سزارین باعث میشود دوباره مجبور به انجام جراحی وسیع شکمی و دچار شدن به عوارض آن نشوید. عوارض با هر بار تکرار عمل سزارین به دلیل برش های متعدد ایجاد شده میتواند بیشتر شود.

خطرات احتمالی جراحی وسیع شکمی عبارتند از : احتمال برداشتن رحم یا هیسترکتومی ، عفونت ، آسیب به سایر اعضا هنگام عمل. 

بستری کوتاه تر : زمان بستری زایمان طبیعی بسیار کوتاه تر از جراحی سزارین است ، ضمن این که روند بهبودی سزارین طولانی تر و دردناک تر خواهد بود.

خطرات زایمان طبیعی بعد سزارین

مهمترین خطری که برای زایمان طبیعی پس از سزارین ،  شما را تهدید میکند احتمال پارگی رحم است که شیوع آن به شکل زیر است:

بعد از یک بار سزارین با برش افقی پایین رحم = کمتر از 1 درصد

بعد از دو بار سزارین با برش پایین رحم = 1 – 5 درصد

بعد از برش کلاسیک رحم = 4 – 9 درصد

در صورت القای زایمان، احتمال پارگی رحم بیشتر خواهد شد. 

در صورتی که با تشخیص پزشک امکان زایمان طبیعی داشته باشید ، کمتر از 1 درصد احتمال پارگی رحم از محل برش قبلی سزارین وجود دارد که میتواند منجر به خونریزی شدید و محروم شدن نوزاد از اکسیژن شود. ضمن این که باعث میشود زایمان ساعت ها طول بکشید و در نهایت سزارین اورژانسی روی شما انجام شود که قطعا عوارض بیشتری از یک سزارین برنامه ریزی شده خواهد داشت.

احتمال بروز خونریزی شدید پس از زایمان در سزارین اورژانسی ، از دست دادن رحم یا عفونت رحم یا ابتلای نوزاد به یک عارضه جدی مثل ضایعه عصبی یا مرگ در دراز مدت وجود دارد. 

با وجودی که احتمال بروز این مشکلات بسیار کم است ولی معمولا بیشتر از عوارض یک سزارین از پیش برنامه ریزی شده است. 

معمولا اولین نشانه بروز مشکل تغییر ضربان قلب جنین است بنابراین اگر میخواهید زایمان طبیعی موفق بعد از سزارین داشته باشید باید به صورت مداوم تحت نظر پزشک یا ماما مجرب باشید تا احتمال بروز هر گونه عارضه را به حداقل برسانید. 

گردآوری : بخش زناشویی