علل، علایم و درمان کیست در ستون فقرات

کیست ستون فقرات بین ستون ایجاد می شوند

کیست سینوویال کمر چیست؟ چگونه درمان می‌شود؟ 

کیست ستون فقرات کیسه هایی از مایع تجمع یافته هستند که اغلب در نزدیکی قاعده ستون فقرات تشکیل می شوند و بر روی ریشه های عصبی ستون فقرات تاثیر می گذارند. این کیست ها اندازه های مختلفی دارند و در ابتدا خطرناک نیستند و بدون علائم ظاهر می شوند اما ممکن است بزرگ شده و باعث بروز مشکلاتی شوند و در آن صورت نیاز به درمان آن ها باشد. 

کیست ستون فقرات چیست؟

کیست های ستون فقرات بر اثر تجمع مایعات ترشح شده توسط سلول های مفصل بین ستون فقرات ایجاد می شوند. 

کیست ستون فقرات انواع مختلفی دارد از جمله کیست آراکویید و کیست تارلاو و سینوویال. کیست سینوویال از شایع ترین نوع کیست های ستون فقرات هستند و از همین جهت ما در این مقاله بیشتر روی همین مورد تمرکز می کنیم و علل ایجاد و علائم و راه های درمان آن را توضیح می دهیم.

کیست سینووال یکی از شایع ترین کیست های ستون فقرات است که در مهره های کمری تشکیل می شوند. 

سینوویوم لایه نازکی از سلول هایی است که وظیفه آن ها پوشاندن سطح داخلی مفصل هاست. این سلول ها مایعی به نام سینوویال ترشح می کنند. این مایع ترشح شده در واقع باعث روان شدن حرکت مفصل ها می شود و از سطوح مصلی محافظت کرده و مانع اصطکاک و در نتیجه ساییدگی آن ها می شود. با تولید این مایع در غشا و تجمع آن کیست هایی ایجاد می شود که به آن کیست سینووال می گویند. 

اگر چه کیست سینووال در جاهایی که مفصل وجود دارد تشکیل می شوند اما تشکیل آن ها در قسمت تحتانی ستون فقرات شایع تر است. 

کیست ستون فقرات یا سینووال چگونه ایجاد می شود؟

در اثر تولید مایع سینوویال کیست در ستون فقرات بوجود می آید

برای حفاظت از مفصل ها و جلوگیری از سایش آنها مایعی تولید می شود که سینووال نام دارد. این مایع همان طور که گفتیم باعث می شود تا حرکت مفصل ها به راحتی انجام گیرد. 

زمانی که مفصل های بین ستون فقرات بر اثر افزایش سن و یا وجود بیماری های مفصلی از بین می روند این مایع بیشتر و بیشتر تولید می شود. بر اثر تولید بیش از حد مایع سینوویوم کیست هایی در ناحیه ستون فقرات به وجود می آیند. 

انواع کیست های سینوویال 

میست سینوویال بر اساس محل تشکیل شدن روی مهره های ستون فقرات به انواع مختلف تقسیم می شوند. 

کیست ایجاد شده در مهره های گردن کیست سینوویال گردنی نام دارد. این نوع کیست شیوع چندانی ندارد. 

کیست ایجاد شده در مهره های کمر به کیست سینوویال کمری معروف است.این نوع کیست از شایع ترین کیست های ستون فقرات است و 90 درصد آن ها در قسمت های پایینی ستون فقرات تشکیل می شوند. 

نوع سوم کیست های ایجاد شده در مهره های میانی ستون فقرات است که به کیست سینوویال توراسیکی معروف است. 

علائم کیست سینوویال

بزرگ شدن کیست سینوویال موجب بروز درد در کمر می شود

همان طور که قبلا اشاره شد این کیست خوش خیم بوده و علائمی ندارد و حتی بیمار از وجود آن آگاه نمی باشد. این کیست بدون درد و ناراحتی می باشد ولی اگر به مرور زمان رشد کند و بزرگ شود باعث بروز ناراحتی ها و مشکلاتی می شود که نیاز دارد برای درمان آن اقدام کنید. 

بسته به نوع کسیت و محل تشکیل آن این عارضه دارای علائم مختلفی است. از شایع ترین علائم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ایجاد بی حسی و درد و تیر کشیدن در ناحیه پاها که ممکن است تنها در یک پا و یا هر دو پا رخ دهد. 

این علائم زمانی ایجاد می شود که کیست باعث گرفتگی مجرای ستون فقرات شده و بر روی نخاع و اعصاب فشار وارد کند. 

کیستی که در ناحیه ستون فقرات ایجاد می شود علائم آن به صورت کمر درد ظاهر می شود که این درد در هنگام ایستادن و یا تغییر وضعیت و یا در هنگام بی تحرکی طولانی مدت حس می شود. بیمار در حالت نشسته ممکن است دردی احساس نکند زیرا در این حالت فشار کمتری بر اعصاب و نخاع وارد می شود. 

کیست سینوویال را چگونه تشخیص دهیم؟

پزشک می تواند با معاینات فیزیکی یا تجویز ام آر آی به وجود کیست پی ببرد

وقتی که کیست رشد کرده باشد و علائم آن به صورت کمر دردی که تا پاها کشیده می شود ظاهر شود بیمار به پزشک مراجعه می کند تا علت بروز این مشکل را جویا شود. 

بعد از اینکه توضیحات کامل و دقیق و جزئی در مورد نوع و چگونگی کمر درد دادید پزشک در مورد سوابق بیماری ها  از بیمار سوالاتی می پرسد. سپس معاینات فیزیکی را انجام می دهد. 

ممکن است پزشک در صورت مشکوک بودن به وجود کیست در ناحیه ستون فقرات تصویر برداری ام آی آر را برای بیمار تجویز کند. در صورت وجود کیست در تصویر برداری ام آی آر به صور کیسه ای در کنار مفصل های ستون فقرات قابل مشاهده است. 

در صورت نیاز و برای تشخیص بیماری های احتمالی دیگر پزشک ممکن است برای بیمار سیتی اسکن و تصویر برداری با  اشعه ایکس نیز تجویز کند.

درمان کیست سینوویال 

در برخی موارد که کسیت بسیار کوچک بوده و هیچ مشکلی برای بیمار بوجود نمی آورد ممکن است هیچ نیازی به درمان آن نباشد و به حال خود رها شود. البته در این صورت پزشک از بیمار می خواهد تا هر چند وقت یک بار مراجعه کند تا مرتب تحت کنترل باشد و چک کند تا در صورت تشخیص مشکل برای درمان اقدام شود. 

اما در صورتی که وجود کیست برای بیمار دردناک باشد و باعث بروز مشکلاتی شود راه های درمانی زیر انجام می شود:

در صورتی که کیست کوچک بوده و بیمار احساس درد خفیف دارد پزشک یک دوره استراحت برای او تجویز می کند. 

درمان با روش فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی از راه های درمان کیست در کمر است

اگر پس از طی یک دوره استراحت بیمار هنوز از درد شکایت می کند پزشک برای او فیزیوتراپی تجویز می کند. فیزیوتراپی می تواند در روند بهبود بیمار تاثیر زیادی داشته باشد. 

فیزیوتراپی شامل گرما درمانی و سرما درمانی و الکتروتراپی است که باعث کاهش درد و ورم شده و روند بهبود را سرعت می بخشد. 

روشهای به کار رفته در فیزیوتراپی همچنین شامل ورزش درمانی و درمان دستی و آموزش عملکردی می باشد. 

درمان با دارو های مسکن 

برای کاهش درد بیمار داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن و ناپروکس ممکن است توسط پزشک تجویز شود. داروهایی که درد را برای مدت طولانی کاهش می دهند و از نظر وابستگی جای نگرانی ندارند. این دارو ها معمولا بدون نسخه هم فروخته می شوند. 

درمان با تزریق دارو ها 

در صورت برطرف نشدن مشکل پزشک ممکن است اقدام به تزریق استروئید برای از بین بردن کیست کند. البته تزریق این ماده دارای عوارض جانبی است و پزشکان معمولا از این روش استفاده نمی کنند مگر اینکه راه دیگری وجود نداشته باشد. 

تزریق اپیدورال از جمله این نوع روش درمانی است. در واقع این کار بیشتر به منظور کشف علت و ریشه مشکل انجام می شود. برای این کار پزشک دارو را در اطراف یک ریشه عصبی به خصوص تزریق می کند تا تشخیص دهد آیا این ریشه باعث به وجود آمدن این مشکل شده است. 

این نوع تزریق ممکن است تسکین کوتاه یا طولانی مدت به همراه داشته باشد. در برخی از موارد حتی ممکن است باعث شکستن چرخه التهاب شده و به طور دائمی بیمار تسکین یابد. 

درمان با عمل جراحی 

در اخرین مرحله و پس از طی مراحلی که ذکر شد اگر بیمار هنوز از درد رنج می برد و کیست به اندازه ای بزرگ شده که به نخاع و اعصاب فشار وارد کرده است، پزشک به عنوان آخرین راه حل عمل جراحی را توصیه می کند. 

گرداوری : بخش سلامت