چگونه درس بخوانیم که خسته نشویم؟

  هدف اصلی شما از درس خواندن یادگیری است

چگونه بهتر درس بخوانیم که خسته نشویم؟

یکی از سوالات مهم و رایج دانش آموزان یا افرادی که می خواهند موضوع جدیدی یاد بگیرند «چگونه درس بخوانیم که خسته نشویم؟» می باشد. روش های مختلفی برای درس خواندن وجود دارد و کارهای بسیاری هستند که در این مسیر می توانید انجام دهید اما مسلما تاثیر آنها نیز متفاوت است و حتی ممکن است با انجام بعضی کارها بازدهی پایین تر هم بیاید. در ادامه جهت آشنایی با اصول درس خواندن بدون خسته شدن همراه ما باشید.

اغلب اوقات ممکن است تصور ما از انجام کاری راحت تر باشد؛ برای مثال در این مورد ممکن است فکر کنیم می توانیم در مدت زمان محدودی به یادگیری و مطالعه حجم زیادی از کتاب بپردازیم مخصوصا اگر مدت زمان کمتری در اختیار داشته باشیم این افکار تقویت شده و حتی حذف استراحت ها نیز جز استراتژی هایی است که اکثر افراد به آن فکر کرده یا سعی در عملی کردن آن دارند.

در ابتدا به این موضوع توجه داشته باشید که هدف اصلی شما از درس خواندن یادگیری است و در صورتی که صرفا برای قبولی در آزمون درس می خوانید بهتر است اهداف خود را عمیق تر انتخاب کنید. اگر هدف شما یادگیری در طول روز باشد احتمالا کمتر دچار تنبلی می شوید و وقت خود را تلف نمی کنید تا در روز های پایانی و نزدیک به امتحان مجبور به استفاده از روش های نادرست شوید. در ادامه روش هایی جهت درس خواندن به صورت اصولی معرفی می کنیم که می توانید از آن در این مسیر استفاده کنید.

روش های درس خواندن بدون خسته شدن

راه های درس خواندن بدون خسته شدن ممکن است در افراد متفاوت باشد

برخی از این روش ها ممکن است برای همه افراد موثر نباشد؛ بهتر است آنها را امتحان کنید و پس از مدتی تصمیم نهایی را بگیرید. اما اکثر این اصول در این مسیر به یاری شما می آیند:

● تدوین استراتژی درست

برای درس خواندن از استراتژی درستی استفاده کنید. برای مثال تمامی جوانب کار را بسنجید. ساعت های مناسب یادگیری را پیدا کنید. ساعت هایی در طول روز هستند که برای یادگیری و برخی زمان ها برای حل مسئله بهترند. با روش هایی که در ادامه معرفی می شود می توانید استراتژی بهتری بسازید و از تکنیک های مختلف که می دانید موثرند بهره ببرید. 

● زمان بندی و برنامه ریزی

طبق تحقیقات انجام شده ساعت بیولوژیک بدن تاثیر بسیاری در انجام کارها دارد. به طور کلی افراد به سه دسته سحر خیز و شب زنده دار و میانه تقسیم می شوند. ساعت های مختلفی در طول روز وجود دارند که در آن افراد تمرکز و انرژی بیشتری دارند که برای اکثر افراد شامل ساعت های صبح و بعد از ظهر می شود اما ممکن است شما جزء دسته دوم باشید که در طول شب از انرژی و تمرکز بیشتری برخوردار هستند. البته اکثر افراد میانه هستند یعنی نه آنقدر شب زنده دار و نه خیلی سحرخیز.

ممکن است ذهن شما نیز برای چند وقت درگیر مسئله ای شده باشد و ناگهان زمانی که به آن فکر نمی کنید راه حل آن به ذهن شما رسیده باشد. اصطلاحا این الهام شدن زمانی اتفاق می افتد که ذهن ما دارای تمرکز کاملی نیست و شاید کمی خسته هم باشیم و... . برای مثال در طول ساعت های ظهر که انرژی بدن افت می کند و مشغله ها بیشتر می شوند. البته همانطور که گفته شد این ساعت ها ممکن است برای هر کس متفاوت باشد.

برای یافتن بهترین زمان مطالعه می توانید در یک هفته به صورت آزمایشی به فعالیت بپردازید و زمان را در بازه های نود دقیقه ای بشکنید. بدین ترتیب هر یک ساعت و نیم کاری که انجام دادید را نوشته و میزان انرژی و تمرکز خود را با عددی میان یک تا ده بیان کنید. پس از یک هفته می توانید بهترین ساعت برای هر فعالیت را پیدا کنید و با یک زمان بندی مناسب و درست به یادگیری بهتر بدون خسته شدن بپردازید.

● استفاده از تکنیک های یادگیری بهتر

درس خواندن و یادگیری باید به صورت فعالانه باشد تا بهترین نتیجه حاصل شود. برای مثال خودآزمونی یک روش فعال برای درس خواندن است که می توانید از آن استفاده کنید. به طور کلی روش های فعال به گونه ای هستند که در آن احتمال خطا و فهمیدن آن وجود داشته باشد تا بتوانیم به درک عمیق تر و بهتری از موضوع برسیم.

روش های جدید و بهتری برای یادگیری بیابید

همچنین در صورت استفاده از تکنیک هایی مانند حل مسئله و تست زدن، مسئله های مشابه را پشت سر هم حل نکنید و سعی کنید در آنها تنوع ایجاد کنید. این تکنیک ها ممکن است در کوتاه مدت خسته کننده باشند و مشغله بیشتری ایجاد کنند اما برای یادگیری عمیق و افزایش کیفیت درس خواندن و کم کردن حجم کار در طولانی مدت مناسب هستند.

● ایجاد محیطی راحت و مناسب

برای یادگیری از محیطی راحت و خلوت استفاده کنید تا بتوانید راحت تر تمرکز کنید و به درس خواندن بپردازید. وقتی صحبت از یک محیط راحت می شود منظور درس خواندن و مطالعه در تخت خواب نیست؛ این روش نه تنها مفید نیست بلکه باعث خستگی و خوابالودگی نیز می شود. در عوض استفاده از یک کافه خلوت، محیط کتاب خوانه یا کنار پنجره اتاق می تواند احساس بهتری در شما ایجاد کند.

همچنین تا حد امکان حواس پرتی ها را کم کنید و موبایل خود را در حالت سکوت قرار دهید. محرک هایی که باعث حواس پرتی می شوند شناسایی کرده و آنها را از سر راه بردارید.

● رعایت رژیم غذایی مناسب

تغذیه اصولی به درس خواندن بدون خسته شدن کمک می کند

رژیم غذایی تاثیر بسیاری در سلامت و سطح انرژی بدن دارد. حتما شما نیز جمله عقل سالم در بدن سالم را شنیده اید که مثال خوبی برای این موضوع است. احساس خستگی و خواب آلودگی می تواند به دلیل کمبود برخی از ویتامین ها اتفاق بیوفتد و پایین بودن سطح انرژی می تواند ناشی از مصرف غذاهای نامناسب و بی کیفیت باشد. از یک رژیم غذایی مناسب همراه با پروتئین و کربوهیدرات و میوه و سبزیجات که حاوی ویتامین های مختلفی هستند استفاده کنید. همچنین مصرف نوشیدنی هایی مانند قهوه که دارای کافئین هستند به سطح انرژی و تمرکز کمک می کند. برخی افراد نیز آدامس جویدن را توصیه می کنند.

● استراحت کافی و مناسب

برای اینکه بتوانید به خوبی تمرکز کنید و به کارهایتان برسید باید خواب مناسبی داشته باشید. علاوه بر آن استراحت های درست در میان زمان های یادگیری می تواند بسیار موثر واقع شود. انتخاب زمان استراحت و درس خواندن با توجه به توانایی و راحتی خودتان است اما برای مثال می توانید یک ساعت و نیم درس خوانده و یک رب الی نیم ساعت نیز استراحت کنید.

روش درست برای استراحت دور کردن خودتان تا حد امکان از محیط و کاری که درحال انجام آن هستید می باشد. یعنی اگر شما زمان استراحت خود را صرف گشت و گذار در شبکه های مجازی در همان مکان کنید احتمالا تاثیر خاصی نداشته باشد اما اگر در همین زمان با یک دوست یا آشنا گفتگو کنید،‌ به پیاده روی بروید یا به تغذیه بپردازید به مراتب تاثیر بهتری دارد.

● کنترل افکار و افزایش تمرکز

سعی کنید کنترل افکارتان را در دست گرفته و تمرکز خود را بیشتر کنید

استفاده از روش های گفته شده مانند انتخاب محیط مناسب در رابطه با کنترل افکار و تمرکز تاثیر بسیاری دارند. یکی از راه هایی که توسط افراد بسیاری مورد استفاده قراره گرفته است و مفید واقع شده تصور زمانی محدود تر و کمتر از زمان واقعی برای به پایان رساندن کار است. برای مثال در صورتی که شش ماه وقت برای یادگیری یک زبان جدید دارید زمان خود را مدتی کمتر در نظر بگیرید (برای مثال ۴ ماه یا ۵ ماه) در این صورت تمرکز شما نیز افزایش می یابد و در صورتی که توانستید به آن عمل کنید مدت زمان اضافه را می توانید جهت استراحت و یک مرور سبک صرف کنید.

استفاده از تجسم و تصویرسازی می تواند در کنترل افکار بسیار مناسب باشد. برای مثال اگر موضوعی بیش از حد ذهن شما را درگیر کرده است آن را روی تکه کاغذی نوشته و سپس دور بیندازید و با راه اندازی این بازی های ذهنی تمرکز تان را افزایش دهید.

● اولویت بندی مطالب

پس از اینکه زمان های مناسبی انتخاب کردید نوبت به اولویت بندی مطالب می رسد. بدین ترتیب شما باید ساعت هایی که انرژی بیشتری دارید را برای یادگیری مطالب سخت تر که نیاز به تمرکز بالایی دارند صرف کنید. دروسی که نیازمند مهارت حل مسئله و تمرکز کمتر هستند را می توانید در ساعت افت انرژی یاد بگیرید. همچنین استراحت اصولی در این ساعات باعث بازگشت به نقطه اوج می شود.

● نوت برداری

نوت برداری روشی موثر در یادگیری است

نوت برداری و خلاصه نویسی باعث می شود کلیات و اصل موضوع را سریع تر دریابید و در آینده نیز با مرور آنها سریع تر مطالبی که خوانده اید را به یاد بیاورید. همچنین نوت برداری در تبدیل مطالعه منفعلانه به مطالعه فعال نیز تاثیر دارد.

● افزایش کیفیت مطالعه به جای افزایش زمان

بسیاری از افراد سعی می کنند برای یادگیری سریع تر یا بهتر ساعات بیشتری را صرف درس خواندن کنند. این درحالی است که افزایش غیر اصولی ساعت های مطالعه می تواند باعث خستگی شود و با کاهش تمرکز نتیجه ای معکوس داشته باشد. اما با افزایش کیفیت مطالعه و درس خواندن به صورت هوشمندانه، می توانید بدون خستگی و سریع تر یاد بگیرید.

● استفاده از صداهای طبیعت

گوش دادن به صداهای آرام بخش طبیعت می تواند تاثیر مثبتی در یادگیری داشته باشد

اگرچه سکوت برای تمرکز مناسب است اما استفاده از صداهای طبیعت مانند آتش، باران و رعد و برق و... برای جذاب تر کردن محیط، در آوردن آن از بی روحی، عدم خستگی و در نتیجه افزایش تمرکز مفید هستند. امروزه دسترسی به این محتواها بسیار راحت است و سایت های بسیاری وجود دارند که می توانید در آنها ترکیب مورد علاقه خود را بسازید و در هنگام درس خواندن از آن استفاده کنید یا از فایل های آماده ای که از قبل تولید شده اند استفاده کنید.

● جذاب کردن درس خواندن

روند یادگیری معمولا سخت و طولانی است. در مسیر تحصیل و درس خواندن نیز ممکن است شما برخی دروس را دوست نداشته باشید که خود دلیلی بر خستگی بیشتر است اما روش هایی نیز وجود دارند که می توانید درس خواندن را برای خود جذاب کنید. مهم تر از همه ارزش هایتان را بیابید و اهداف اصلی خود را تعین کرده و در مسیر آن تلاش کنید. بدین ترتیب تا حد زیادی مسیر برای شما جذاب تر می شود. همچنین می توانید روند کارهای مختلف را مانند بازی در نظر بگیرید و حتی به خودتان جایزه دهید. این کارها ممکن است خیلی ساده به نظر برسند اما باعث تشویق شدن و علاقه مندی بیشتر به درس خواندن و در نتیجه افزایش تمرکز می شوند. 

تبدیل برنامه خسته کننده به موثر

ممکن است شما نیز در یک برنامه خسته کننده گیر کنید. اما توجه کنید که بازگردانی عادت های قدیمی خیلی راحت تر از ایجاد عادت های جدید هستند. بدین ترتیب با ایجاد یک وقفه و استراحت حسابی می توانید پر قدرت به برنامه خود بازگردید. در هر هفته زمان های مناسبی برای بیرون رفتن با دوستان و تفریح کردن اختصاص دهید تا از درس خواندن خسته نشوید.

گردآوری:بخش روانشناسی