معرفی انواع ترازو و کاربرد آن

آشنایی با انواع ترازو

انواع ترازو 

ترازو وسیله ای هست که برای اندازه گیری جرم اجسام و یا مایعات مورد استفاده قرار می گیرد که امروزه تقریبا در هر صنعتی کاربرد دارد. در گذشته نیز انواع مختلفی از ترازوها وجود داشته و مورد استفاده قرار می گرفته است. تعدادی از آن ها عبارتند از : ترازو 2 کفه ای – قپان – ترازوی عقربه ای – ترازوی آبی – ترازوی حکمت – ترازو ترکیبی و … .

ترازو چیست ؟

جهت تعیین جرم اجسام از ترازو استفاده می شود که از سالیان دور نیاز انسان ها در مصارف گوناگون بوده است، در مواردی هم علاوه بر جرم کلی اجسام، جرم ترکیبی اجسام نیز توسط ترازو توزین می شود، ترازوی طلا کشی که به ترازو زرگری نیز معروف می باشد که در زمان توزین، ترازو، جرم طلای به کار رفته در اجسام، توزین و مشخص می کند، در نمونه ی دیگر می توان تعیین وزن و ترکیب وزنی آلیاژهای فلزی را نام برد. 

ترازو یکی از قدیمی ترین ابزار جهت اندازه گیری می باشد، که گذشته ی صنعت ترازو به حدود 5000 سال قبل از میلاد باز می گردد، با توجه به مقبره های فراعونه ی مصر دیده می شود که نقاشی ترازو بروی مقبره ها حکاکی و درج شده است، همچنین در زمان عهد عتیق به ترازو نیز اشاره های کوچکی شده است ترازو در گذشته کاربرد دیگری داشت که جهت اندازه گیری زمان نیز به کار می رفت، در ریاضیات نیز از ترازو برای بدست آوردن نسبت مستقیم و معکوس استفاده می شد. 

ترازو امروزه در مدل های بسیار متنوع در حال تولید و پیشرفت می باشد، ترازو سال های زیادی است که از مدل ترازوی قپانی، ترازوی عقربه ای به ترازوی دیجیتالی تغییر یافته و ابزار استفاده شده در ترازوی دیجیتال نسبت به ترازو عقربه ای بسیار حساس تر و دقیق تر شده است، دقت ترازو دیجیتال امروزه از اهمیت بسیار زیادی برخودار است که از این جهت نیز تنوع محصولی ترازو آغاز شد. ترازوها در مدل ترازو آزمایشگاهی، ترازو صنعتی ، ترازو فروشگاهی در حال تولید می باشند که تنوع مدل های معرفی شده ی ترازو هم خود به گروه های دیگری تقسیم می شود. ترازو از قطعاتی تشکیل شده است که با هماهنگ و تنظیم شدن به صورت همزمان و وابسته به یکدیگر عمل توزین را به نتیجه می رسانند.

اشتباه درباره ترازو

باید توجه داشت ترازو وسیله ای است که جرم اجسام را اندازه گیری می کند نه وزن آن ها. وزن اجسام را با نیروسنج اندازه می گیرند. البته خیلی ها به اشتباه فکر می کنند ترازو وزن را اندازه می گیرد اما این طور نیست ترازو جرم را اندازه می گیرد برای مثال وقتی جسمی را با ترازو اندازه می گیرید و می گویید مثلاً 50 کیلوگرم است. دقیقاً به جرم آن اشاره کرده اید ولی وزن آن تقریباً ده برابر جرمش است یعنی 500 نیوتن. ضرب عدد 10 در مقدار جرم به علت شتاب جاذبه زمین است که برابر 9/8 و یا 10 می باشد. وسیله اندازه گیری جرم اجسام، ترازو و واحد آن گرم، کیلوگرم و … است.

برای اندازه گیری وزن اجسام از نیروسنج استفاده می شود که واحد آن نیوتن است.

تفاوت ترازوی قدیمی و ترازوی دیجیتال

تفاوت زیادی میان ترازو دیجیتال و ترازوی قدیمی وجود دارد برای نمونه ترازوهای قدیمی به صورت عقربه ای بوده و گاهی نیز سنگی و توزین بر اساس سنگ هایی صورت می گرفت که از جنس آهن بودند و در کفه ی سنگ آهنی با وزن مشخص قرار می گرفت و در کفه ی دیگر کالا توزین می شد در نمونه های ترازوی عقربه ای نیز توزین با لودسلی که به نمایشگر عقربه ای اتصال داشت صورت می گرفت و وزن با عقربه ها تغییر می کرد.

امروزه ترازوی دیجیتال دارای نمایشگر LCD و LED بوده که نتیجه ی توزین را به صورت اعداد در نمایشگر به نمایش در می آورد از سویی نیز علاوه بر توزین محاسبه قیمت کالای مورد توزین را نیز انجام می دهد و دارای حافظه ی کیبوردی برای ثبت نام و قیمت واحد و در انتها محاسبه ی کل فاکتور را داشته و با صدور فاکتور فروش برای مشتری و ذخیره ی اطلاعات در حافظه ی دستگاه اطلاعات را به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه برای فروشگاه امکان انتقال دارد.

علاوه بر تمام قابلیت ها با تولید بارکد برای هر کالا امکان انتقال اطلاعات را به کامپیوتر از طریق بارکد خوان ایجاد نموده و در صورت تمایل فروشگاه در مدل هایی از ترازو نیز اطلاعات کالا را به صورت لیبل یا برچسب صادر کرده و امکان بسته بندی کالای وزن شده را نیز فراهم می کند.

انواع ترازو

آشنایی با انواع ترازو :

ترازوی حکمت

ترازوی حکمت در اواخر قرن پنجم توسط دانشمندان اسلامی طراحی و تولید شد، در واقع ساخت این ترازو مابین قرن پنجم و قرن ششم هجری ثبت شده است که تولید کننده ی ترازو شخصی بنام عبدالرحمان خازنی معرفی شد و این شخص از دانشمندان اسلامی است، ترازو حکمت در زمانی توسط این دانشمند اختراع شد که پیشرفت تکنولوژی در حد صفر بود و تولید این ترازو که به ترازوی حکمت شناخته می شود اختراعی خارق العاده و بزرگ بود. ترازو حکمت از پنج کفه (بر اساس تحقیقات انجام شده تعداد کفه ی ترازوی حکمت تا هفت عدد هم قید شده است) با پیچیدگی بسیار تشکیل شده است که هر کفه خود نیز دارای ساختاری مجزا است.

در چندین سال اخیر ترازو پیشرفت زیادی داشته و ترازو در مدل ها و ساختارهای بسیار کاربردی به صورت دیجیتال در حال تولید است یکی از شگفتی های ترازوی حکمت امکان محاسبه وزن اجسام علاوه بر جرم آنها می باشد.

ترازوی حکمت یکی از پیشرفته ترین ترازو در تاریخ اسلام است از ویژگی های دیگری که ترازوی حکمت را یک اختراع بزرگ می کند امکان عملکرد ترکیبی و تعداد کفه های ترازو است که در عیار سنجی آلیاژ دو عنصری به کار می رود، نمونه ای از ترازوی حکمت در پژوهشکده ی مکانیک با توجه به مستندات از کتاب عبدالرحمان خازنی طراحی و اجرا شد.

در تحقیق انجام شده توسط پژوهشکده ی مکانیک جهت درجه بندی ترازو با به کارگیری محاسبات ریاضی برای تشخیص و عیارسنجی عناصر جامد روشی کاملا متفاوت بود، امکان استفاده و به کار گیری ترازو حکمت در جهت تشخیص عناصر به شرط شناخت یکی از عناصر موجود در الیاژ است.

ترازوی حکمت تشکیل شده از پنج کفه بوده که سه قسمت برای نوع سنجش به شکل ترکیبی از ترازوی ساده و ترازوی آبی است، مبنای سنجش ترازوی حکمت به شیوه ی ترازوی ارشمیدس می باشد که بر پایه ی برابر شدن کفه های بازویی ترازو و از سویی نیز کم شدن وزن جسم داخل آب استوار می باشد.

ترازو حکمت

ترازو قپان

قپان به ترازویی که یک پله دارد و به جای پله ی دیگر سنگ از شاهین آن آویزان می کنند، گفته می شود. طبق لغت نامه دهخدا قپان یک لغت ترکی است.

از باسکول قپان در برخی از صنایع کشاورزی و دامداری استفاده شده و بسیار پر کاربرد است. دلیل اینکه به این نوع باسکول، باسکول سنگی هم می گویند این است که مقدار عددی توزین باسکول توسط سنگی که بالای علمک باسکول هست مشخص شده و بصورت کاملا مکانیکی عمل می کند.

ترازو قپان

ترازوی صنعتی:

گروهی از ترازو می باشند كه دارای بدنه ی مقاوم با كاربردی متفاوت هستند كه از جمله ی این ترازو ها می توان به ترازوی قطعه شمار اشاره كرد كه دارای امكان شمارش قطعات بوده و در حین توزین، تعداد قطعات را هم شمارش می کند.

ترازوهای دقت 0.1 گرم و 1 گرم و 10 گرم در این دسته از ترازوها قرار می گیرند. ترازوهای صنعتی با توجه به کاربرد اشخاص انتخاب می شوند و بعضی از آن ها ویژگی های خاص خود را دارند مانند : ضد آب بودن، کفه بزرگ، داشتن علمک، دقت بالا در ظرفیت های بالا و … .

ترازوی زیر پایی :

گروهی از ترازوهای دیجیتال است كه به شكل بدون عملک بوده و نمایشگر ترازو بر روی بدنه در حال نمایش است و روی نمایشگر با جنس بدنه ی ترازوی دیجیتال پوشیده شده است.

ترازوی زیر پایی

ترازوی کفه ای :

ساده ترین ترازو ها از یک شاهین و دو پله (کفه) تشکیل می شود. جسم را برای وزن کردن در یک پله و وزنه ها را در پله دیگر قرار می دهند تا شاهین به حالت تعادل درآید و جرم جسم معلوم شود.

به مرور زمان انواع ترازو، بر اساس نوع کاربرد آنها ساخته شد، برخی از آنها عبارت اند از: قَپان، ترازو ی آبی، و ترازو های ترکیبی از جمله ترازوی حکمت.

این ترازوها بسیار پیچیده تر از انواع معمولی و ساده ترازوها بودند و پله های بیشتری داشتند که تعدادشان در پیشرفته ترین آنها به پنج پله می رسید. وزن کردن اجسام در ترازوهای معمولی با معلق ماندن پله ها در هوا صورت می گرفت، اما در ترازوی آبی، جسم مورد نظر در آب غوطه ور می شد و بر اساس «اصل ارشمیدس» وزن مخصوص آن به دست می آمد. در ترازوهای ترکیبی، وزن کردن هم در آب هم در هوا انجام پذیر بود. قپان نیز، برخلاف ترازوهای دیگر، فقط یک پله داشت.

ترازوی کفه ای

ترازوی رطوبت سنج :

برای بدست آوردن رطوبت دقیق مواد از ترازوی رطوبت سنج استفاده می شود. اکثر رطوبت سنج ها دقت 1 میلی گرم دارند دقت 0.1 میلی گرم این ترازوها هم موجود می باشند.

ترازو آشپزخانه :

انواع ترازو و آشنایی با ترازوی آشپزخانه این را برای شما فراهم می کند که ساده تر از هر زمان دیگری مراحل پخت و پزی غذا، کیک و شیرینی های خانگی را شبیه به سرآشپزهای حرفه ای دنبال کنید.

این ترازو به مدلی اطلاق می شود که آن را روی میز آشپزخانه قرار می دهید و با استفاده از کاسه و عقربه یا مدل دیجیتالی ترازو روند اندازه گیری مواد غذایی خود را دنبال می کنید. بعضی از ترازوهای آشپزخانه که به صورت دیجیتال هستند مجهز به حافظه داخلی، تایمر و زنگ هشدار نیز هستند. به صورت عقربه ای و دیجیتال برای اندازه گیری سه واحد انس، پوند و گرم می توان این محصول را مورد استفاده قرار داد.

•دقت در اندازه گیری

• مجهز به سطح و ظروف نگهدارنده موادغذایی

• تنالیه رنگی متناسب با ایده پردازی منزل شما

ترازوی آشپزخانه

ترازوی عقربه ای :

انواع ترازو عقربه ای یا ترازو دیجیتالی هر دو یک کاربرد مشخصی دارند و به منظور اندازه گیری مورداستفاده قرار می گیرند. قابلیت اندازه گیری با ترازوهای دیجیتالی درصد خطای کمتری نسبت به ترازوهای عقربه ای دارد.

شما می توانید از ترازو عقربه ای به منظور وزن کشی و اندازه گرفتن مواد غذایی در آشپزخانه استفاده کنید و این را به یاد داشته باشید که ترازوهای عقربه ای قیمت کمتری نسبت به ترازوهای دیجیتالی دارند.

از خصوصیات ترازوهای عقربه ای می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• اندازه گیری وزن مواد غذایی

• قابلیت اندازه گیری وزن اشخاص

• قیمت مقرون به صرفه

• درصد خطای بیشتر نسبت به ترازوهای دیجیتالی

ترازوی عقربه ای

ترازو آزمایشگاهی

گروهی از ترازوهای صنعتی است که دارای دقت بسیار بالا و قدرت توزین مواد بسیار ریز گرمی را دارد، ترازو آزمایشگاهی به صورت رایج دارای محفظه ی توزین است که تاثیر و دخالت هوای محیط ترازو را کاهش می دهد .

موارد استفاده از ترازو آزمایشگاهی

ترازو برای اندازه گیری جرم یک ماده استفاده می شود. در آزمایشگاه، ترازوی آزمایشگاهی برای بخشی از فعالیت های کنترل کیفی (ابزارهایی مانند پی پت ها)، تهیه مخلوطی از ترکیبات با نسبت های از قبل تعیین شده و همچنین تعیین چگالی و یا جرم کاربرد دارد.

ترازو آزمایشگاهی علاوه بر اندازه گیری جرم نمونه، برای انجام دادن کارهای مرتبط با کنترل کیفی، تعیین چگالی و تهیه مخلوطی از نمونه هایی با مقدار مشخص شده مورد استفاده قرار می گیرد.

تفاوت های زیادی در طراحی، اساس کار و اهداف اندازه گیری در ترازوها وجود دارد. در حال حاضر، ترازوها به دو گروه عمده تقسیم می شوند: ترازوهای مکانیکی و ترازوهای الکترونیکی.

ترازوی آزمایشگاهی

ترازوی طلافروشی (ترازوی زرگری)

ترازوی طلافروشی یکی دیگر از انواع ترازوها است که به نام ترازوی زرگری هم شناخته می شود. دقت در ترازوهای زرگری بسیار بالا است. گاهی تا یک هزارم گرم هم در اندازه گیری جرم طلا این ترازوهای مخصوص کاربرد دارد. مشتری عموماً دید مناسبی نسبت به جرم طلا ندارد و عموماً این امر در یک محفظه بسته شیشه ای انجام می شود. به همین خاطر از نمایشگر دومی در فروشگاه برای استفاده مشتری و امنیت بیشتر طلافروش ها استفاده می شود. دکمه صفر ترازو طلافروش ها با استفاده از یک کابل در حدفاصل مناسبی از ترازو قرار دارد.

• ترازوهای با دقت اندازه گیری بسیار بالا

• ترازو سنتی و دیجیتالی

• دارای دو صفحه نمایش به دلیل امنیت بالای طلافروشی

ترازوی زرگری

گردآوری: بخش علمی