انواع دوخت چرم و آموزش آن ها

انواع دوخت چرم

انواع روش دوخت روی چرم

دوخت تمیز و مرتب در چرم دوزی بسیار مهم است و می تواند تاثیر بسیار خوبی در مخاطب بگذارد. برای دوخت چرم از سوزن و نخ های موم زده و ابریشمی با قطر های مختلف استفاده می شود.

عمل دوخت پس از برش کاری و سوراخ کاری و چسب کاری صورت می پذیرد.

انواع مختلفی از دوخت برای چرم دوزی وجود دارد، که بعضی از آنها زمانی به کار می رود که چرم کار قصد پرداخت لبه های چرم  را ندارد. در این حالت از دوخت های تزئینی مانند: رومی ، دندان موشی و دوخت کج و … استفاده می شود.

اما در بعضی از مواقع چرم کار از دوخت هایی مانند دو سوزنه و ساده استفاده می کند و پس از دوخت لبه های چرم را پرداخت می کند. عمل پرداخت لبه در بعضی موارد باعث افزایش زیبایی محصول پایانی می شود.

البته روش دیگری نیز وجود دارد که در این روش ابتدا کناره های چرم را لویس می کنند. سپس لبه های لویس شده را داخل گذاشته سپس با دوخت ساده یا دو سوزنه لبه ها را به هم می دوزند. که در این روش دیگر احتیاجی به پرداخت لبه و دوخت تزئینی نیست.

دوخت های تزئینی دیگری نیز وجود دارد که در وسط کار زده می شود مانند دوخت حصیری و ضربدری که انتخاب چگونگی دوخت بر عهده تولید کننده محصول نهایی می باشد.

اصول و قواعدی مانند :

• انتخاب صحیح نمره نخ (هماهنگی ضخامت نخ با اندازه و نوع محصول).

• انتخاب رنگ مناسب نخ با رنگ محصول.

• انتخاب نوع دوخت.

• یک اندازه بودن فواصل دوخت.

• صاف و یک دست بودن نخ دوخت (عدم وجود تاب در نخ).

• کیفیت مناسب نخ (یک دست بودن نخ از نظر قطر).

معرفی انواع دوخت چرم

چسب کاری چرم :

همان طور که می دانید عمل چسب کاری قبل از عمل دوخت انجام می شود. برای چسباندن چرم معمولا از چسب آهن استفاده می شود البته در بعضی موارد از چسب کاغذ هم استفاده می شود.

برای چسباندن ابتدا سطح یکطرف از کار را به طور کامل با چسب آغشته نموده و پس از ده دقیقه دو طرف را روی هم گذاشته و به آرامی فشار می دهیم.

در چسب کاری باید توجه داشت که از چسب به مقدار لازم استفاده شود. همچنین از وسیله های مانند قلمو یا ماله کوچک برای پهن کردن چسب بر روی سطح کار استفاده گردد.

برای دوخت چرم روی چرم را سنبه بزنید یعنی مکان های دوخت را با سنبه سوراخ کنید. سنبه مدل های متفاوت دارد که برای دوخت های مختلف متفاوت است.

آشنایی با انواع دوخت چرم:

دوخت شلال

شلال، ساده ترین و سریع ترین نوع دوخت است که برای روی کار و دوخت زیپ استفاده می شود. سوزن از سوراخ اول بیرون آمده و به سوراخ دوم رفته و از سوراخ سوم بیرون می آید و به همین ترتیب تمام سوراخ ها یکی در میان دوخت می شوند.

دوخت شلال روی چرم

دوخت اریب برای لبه در چرم دوزی

برای این دوخت، ابتدا نخ را از سوراخ اول بیرون بیاورید، سپس نخ را از روی کار به پشت ببرید و از سوراخ دوم بیرون بیاورید و زمانی که از سوراخ دوم بیرون آوردید، دوباره دور لبه بپیچید و از سوراخ سوم بیرون بیاورید.

این کار تا آخر ادامه بدهید و دوخت هایی به صورت اریب روی لبه کار ایجاد می شود. یکی از مزیت هایی که این دوخت ها دارند این است که لبه کار را می پوشانند و دیگر نیازی به رنگ لبه برای کار ندارید. در این دوخت مقدار نخ برای دوخت، سه برابر طول کار می باشد.

دوخت اریب چرم

دوخت بخیه

دوخت بخیه، یکی از دوخت های ساده است که کاربرد زیادی در چرم دوزی دارد. به این صورت که از سوراخ اول نخ را بیرون بیاورید و از سوراخ دوم خارج کنید. و از سوراخ سوم بیرون بیاورید و از سوراخ دوم خارج کنید، سپس از سوراخ چهارم بیرون بیاورید و از سوراخ سوم خارج کنید و این کار را تا آخر ادامه بدهید. دوخت آن شبیه دوخت ساده ی چرخ خیاطی است.

دوخت بخیه روی چرم

دوخت رومی در چرم دوزی

این نوع دوخت، یک دوخت تزیینی است که برای لبه ی کار استفاده می شود. برای انجام این دوخت نخ را از سوراخ اول بیرون بیاورید و از روی چرم عبور داده به پشت ببرید و دوباره از همان سوراخ روی کار بیایید. از سوراخ کناری سوزن را وارد کنید.

نخی که در این حالت پشت کار است را روی کار بیاورید و از همان سوراخ برگردانید، دوباره نخی که الان زیر کار است را از سوراخ کناری بیرون بیاورید و به پشت کار ببرید و دوباره نخ را از پشت کار روی کار آورده و از همان سوراخ وارد کرده و این روال را تا آخر ادامه بدهید. برای دوخت رومی طول نخی که برای دوخت مورد نیاز است چهار برابر طول کار خواهد بود.

دوخت رومی روی چرم

دندان موشی

این دوخت از چپ به راست انجام می شود. سوزن را از سوراخ بیرون می آوریم، به صورتی که نخ حلقه در زیر آن قرار گرفته باشد. نخ حلقه شده را با انگشت دست چپ نگه دارید و وقتی سوزن را از چرم بیرون می کشید نخ را رها کنید.

آموزش دوخت دندان موشی

دوخت ساده رفت و بر گشت در چرم دوزی

برای این دوخت ابتدا از سوراخ اول، سوزن را روی چرم بیاورید، سپس از سوراخ دوم پشت چرم بروید، از سوراخ سوم روی چرم بیایید و از سوراخ چهارم پشت چرم بروید و تا انتها به همین صورت دوخت یکی در میان بزنید.

در پایان، برگردید و جاهای خالی را پر کنید. این دوخت را معمولا افراد مبتدی، به جای دوخت دوسوزنه انجام می دهند اما به زیبایی دوخت دوسوزنه نخواهد بود، زیرا در دوخت دوسوزنه، کشش نخ در هر دو طرف به یک اندازه است و دوخت، پستی و بلندی ندارد.

دوخت ساده چرم

ساقه دوزی

سوزن را از سوراخ بیرون بیاورید، یک سوراخ را رها کنید و در سوراخ سوم فرو کنید. سپس سوزن را از سوراخ دوم بیرون بیاورید و در چهارم فرو ببرید.

آموزش تصویری دوخت ساقه دوزی

دوخت ضربدر باز برای تزئین در چرم دوزی

برای این دوخت تزیینی، باید دو ردیف روبروی هم سنبه (سوراخ) بزنید و دوخت اریب را به گونه ای بزنید که سوراخ ها یکی در میان پر و خالی باشند. نخ را از سوراخ اول ردیف بالا بیرون آورید و به سوراخ دوم ردیف پایین فرو کنید و سپس از سوراخ سوم ردیف بالا بیرون آورده و به سوراخ چهارم ردیف پایین فرو کنید به این صورت دوخت اریب ایجاد شده و سوراخ ها یکی در میان پر و خالی هستند.

وقتی به آخر کار رسیدید، همین کار را برای مسیر برگشت انجام داده و دوخت اریبی روی سوراخ هایی که خالی هستند انجام داده و از هر سوراخ یکبار نخ عبور می کند. در این دوخت ضربدرهایی با فاصله به وجود می آیند. در دوخت ضربدر باز، طول نخ 3 برابر طول کار خواهد بود.

دوخت ضربدر باز با 2 ردیف سنبه

دوخت ضربدری برای لبه ی چرم

دوخت حصیری

تقریبا شبیه دوخت ضربدر است با این تفاوت که یک سوراخ جا گذاشته می شود. سوزن را از سوراخ اول در آورید، یک سوراخ را رها کنید و در سوراخ سوم فرو کنید. سپس سوزن را از سوراخ دوم بیرون بیاورید و در چهارم بگذارید.

آموزش دوخت حصیری

دوخت دو سوزنه در چرم دوزی

دوخت دو سوزنه بسیار شبیه به دوخت با چرخ خیاطی و دوخت شلال می باشد، تفاوتی که دارد این است که در دوخت دو سوزنه رو و پشت کار به یک شکل است و مانند روی کار دوخت شلال است.

دوخت به این صورت است که، باید نخ را از هر دو طرف سوزن کنید. بعد از آن یکی از سوزن ها را از سوراخ  اول رد کرده و بالا بکشید تا نخ از هر دو طرف یک اندازه باشد. سپس نخ را از یک طرف وارد سوراخ بعدی کنید. باید دقت داشته باشید نخ را، ابتدا از هر جهتی وارد کردید، تا آخر باید ابتدا از همان جهت وارد کنید.یعنی اگر ابتدا نخ از سمت راست، وارد سوراخ شد تا پایان کار از سمت راست وارد شود و بالعکس.

سپس نخ سمت دیگر را نیز از جهت دیگر وارد کنید. زمانی که نخ را از دو جهت وارد کردید نخ ها را از هر دو سمت بکشید تا دوخت شما محکم شود و دقیقا همین روش را تا پایان دوخت ادامه بدهید. برای دوخت دو سوزنه طول نخی که برای دوخت نیاز است 3 برابر طول کار می باشد.

روش دوخت دو سوزنه روی چرم

• دوخت بخیه یا متصل مناسب دور دوزی و اتصال دو تیکه است و استحکام متوسط دارد.

• ساقه دوزی استحکام بیشتری نسبت به بخیه دارد.

گردآوری: بخش خانه داری