چرا غول های فناوری به کوچک شدن ادامه می دهند؟

اگرچه اقتصاد حال‌حاضر سودده و قدرتمند است، اما شرکت‌های حوزه فناوری با دو موضوع جدی مواجه‌‌ هستند: تعدیل نیرو و حضور هوش مصنوعی.

روند تعدیل نیرو در سال میلادی جدید نیز ادامه داشته و شرکت‌های بزرگ در بخش‌های مختلفی دست به تغییرات زده‌اند. گوگل سال ۲۰۲۴ را با اخراج صدها کارمند آغاز کرد و احتمالاً این روند را در آینده نیز ادامه می‌دهد. در ادامه آمازون از تعدیل نیرو در سرویس‌های Prime Video و MGM خبر داد. روند اخراج نیروها در مایکروسافت هم قابل مشاهده بود و ردموندی‌ها ۱۹۰۰ نفر از کارمندان بخش‌های ایکس‌باکس و اکتیویژن را از کار برکنار کردند. اما سؤال اینجاست که باوجود رشد اقتصادی غول‌های حوزه فناوری، چرا هر روز اخبار بیشتری از اخراج کارمندان منتشر می‌شود؟ در این مطلب به‌بررسی دلایل این موضوع می‌پردازیم. تا انتها همراه دیجیاتو باشید. 

مقابله با افزایش نیروها در دوران پاندمی

در زمان شیوع کرونا، تعداد نیروهای در دسترس به شکل عجیبی افزایش یافت و ظاهراً‌ یکی از دلایل تعدیل نیرو شرکت‌ها نیز همین است. در سال‌های 2019 تا 2023، شرکت‌های حوزه فناوری و خدمات آنلاین تلاش کردند تا نیازهای گسترده کاربران را تأمین کنند و سرویس‌های مناسبی را ارائه دهند. همین موضوع ایجاد ۹۰۰ هزار شغل را از سوی اپل، آمازون، متا، مایکروسافت و آلفابت (شرکت مادر گوگل) در پی داشت. اما این پنج شرکت پس از پایان پاندمی و طی سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، حدود ۱۱۲ هزار شغل را از رده‌بندی خود حذف کردند.

شرکت‌های نامبرده درحال‌حاضر ۲.۱۶ میلیون نفر کارمند دارند که در قیاس با دوران قبل از پاندمی، افزایش ۷۱ درصدی نیرو‌ها را شاهدیم. همچنین مجموع فروش آن‌ها در سال‌های اخیر به رقم چشمگیر ۱.۶۳ تریلیون دلار رسیده که افزایش ۸۱ درصدی درآمد را نسبت به پنج سال قبل نشان می‌دهد. این فروش‌ها باعث شده است تا این پنج شرکت جمعاً نزدیک ۳.۵ تریلیون دلار ارزش‌گذاری شوند. 

غول‌های حوزه فناوری صرفاً روی تعدیل نیرو متمرکز نیستند و در ماه میلادی گذشته ۱۸ هزار کارگر را به مجموعه‌های خود اضافه کردند. طبق گزارش CompTIA، یک سازمان آموزشی و تحقیقاتی فناوری، نرخ بیکاری صنعت فناوری تنها ۰.۴ درصد است. البته «تیم هربرت»، مدیر ارشد تحقیقات CompTIA، می‌گوید که اخبار اخیر پیرامون کاهش کارکنان آمازون در الکسا و همینطور کارکنان بخش پیکسل گوگل، نشان می‌دهد که شرکت‌ها همچنان نسبت به سود خود و نحوه تخصیص منابع توجه زیادی دارند.

توسعه هوش مصنوعی با تعدیل نیرو 

ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مولد، اولویت‌های کسب‌و‌کار را تغییر داده‌اند؛ روندی که با عرضه ChatGPT آغاز شد و حالا ویژگی‌های کاربردی مانند ساخت و ویرایش تصاویر، کدنویسی و غیره در اختیار کاربران قرار دارد. اکنون مدعیان حوزه فناوری، مهندسان زیادی را به‌منظور ساخت و توسعه چت‌بات اختصاصی خودشان استخدام می‌کنند. این موضوع می‌تواند دلیلی برای کنترل و کاهش هزینه‌ها در سایر بخش‌ها باشد. برای مثال، «مارک زاکربرگ»، مدیرعامل متا، بیان کرده بود که شرکت وی برای پیشبرد اهداف بلندمدت خود در صنعت AI، باید هزینه‌ها را کنترل کند. او و بسیاری دیگر باور دارند که فناوری هوش مصنوعی روزی به ارزش تریلیون دلاری دست خواهد یافت. 

براساس گزارش CompTIA، طی سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۱۸۰ هزار آگهی شغلی مربوط به هوش مصنوعی، ازجمله توسعه نرم‌افزار، مهندسی نیمه‌هادی‌ها و محاسبات ابری در در ایالات‌متحده منتشر شده و پیش‌بینی‌ها از افزایش این ظرفیت در سال میلادی جدید حکایت دارد. اصرار به توسعه هوش مصنوعی، باعث تعدیل نیرو در سایر بخش‌ها شده است. به‌عنوان مثال تقویت و توسعه بارد، چت‌بات اختصاصی گوگل، اخراج کارمندان فعال در بخش فناوری واقعیت افزوده را در پی داشت. از طرفی دیگر، متا علاوه بر اخراج ۲۰ هزار نیرو در سال ۲۰۲۳، برخی از مدیران پروژه‌های خود را نیز برکنار کرده است. 

بازگشت به شرایط گذشته سخت است 

طی سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، آمازون تعداد نیروی انسانی خود را به ۱.۶ میلیون نفر افزایش داد تا با ارائه سریع‌تر سرویس‌ها، سفارش‌های بیشتری دریافت کند و از طرفی برای پشتیبانی بهتر، ظرفیت‌های شغلی شرکت در دفترها با افزایش ۱۸ هزارتایی، به ۳۸ هزار شغل رسید. اما از آن زمان تاکنون، حدود ۳۰ هزار فرصت شغلی شرکتی و ۵۰ هزار شغل دیگر توسط آمازون حذف شده تا طبق گفته «برایان اولساوسکی»، مدیر ارشد مالی این شرکت، ثبات و ظرفیت تعداد کارمندان حفظ شود. درنتیجه ظاهراً فرصت‌های شغلی حذف‌شده به این زودی در دسترس قرار نخواهند گرفت. 

سیاست‌های کاری گوگل نیز روی این موضوع تأکید دارد. این شرکت پس از اخراج بیش از هزار کارمند در ماه میلادی گذشته، از ادامه روند تعدیل نیرو در طول سال ۲۰۲۴ خبر داد. طبق گفته «روث پورات»، مدیر ارشد مالی آلفابت، در شرایط فعلی تنها مهندسان خبره و کارآمد می‌توانند جذب شرکت شوند.

اپل برخلاف دو شرکت نام‌برده، روند آرامی را در استخدام نیروها طی همه‌گیری کرونا طی کرد و در مقایسه با سایر برندها، نیروهای کمتری را به استخدام خود درآورد. ولی با افت فروش دستگاه‌های آیفون، آیپد و مک،‌ کوپرتینویی‌ها نیز سیاست تعدیل نیرو را در پیش گرفتند و برای اولین‌بار در طول ۱۵ سال گذشته، شاهد کاهش تعداد کارمندان این شرکت بودیم. البته در بین شرکت‌های بزرگ فناوری، هنوز اطلاعات دقیقی پیرامون تعدیل نیرو مایکروسافت در دسترس نیست. آن‌ها در سال ۲۰۲۳، حدود ۲۲۱ هزار نفر را استخدام کردند که برابر با بیشترین تعداد نیروی جذب‌شده در دوران همه‌گیری بود و ماه گذشته توانستند عنوان باارزش‌ترین شرکت جهان را با ۳ تریلیون دلار از چنگ اپل درآورند. 

طبیعتاً یکی از موضوعات مهمی که می‌تواند برنده رقابت بین شرکت‌ها را تعیین کند، هوش مصنوعی است؛ از این جهت مدیران این کمپانی‌ها توجه زیادی به خلق و توسعه ابزارهای مولد دارند و سازندگان گوشی‌ها نیز در تلاشند تا این قابلیت را به گوشی‌هایشان بیاورند. درنتیجه با افزایش هزینه‌ها و در جهت حفظ تعادل، احتمالاً باز هم شاهد تعدیل نیرو در شرکت‌ها و سازندگان بزرگ باشیم.