قالب لغزنده بتن (Slip Form) یکی از انواع قالبهای خاص در صنعت ساختمان است که برای اجرای سازههای مرتفع و طولانی به کار میرود. برخلاف قالبهای معمولی، در این روش نیازی به داربست یا اسکافلد برای نگهداری وجود ندارد و قالبها بهصورت مداوم و بدون سازه پشتیبان حرکت میکنند. همین ویژگی باعث شده تا قالب لغزان به گزینهای ایدهآل برای پروژههای بزرگ با ارتفاع زیاد تبدیل شود.
این نوع قالب بیشتر در دیوارهای بلند و ممتد مانند سیلوها، هستههای برشی ساختمانهای مرتفع، برجهای خنککننده، دودکشها و مخازن مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش، پس از بتنریزی یک بخش، قالب بهصورت عمودی بالا کشیده میشود و فرآیند بتنریزی مرحله به مرحله ادامه مییابد تا سازه کامل شود.
قالبهای لغزان افقی برای ساخت دیوارها و کفهای طویل مثل کف تونلها، کانالهای آب، کف جادهها و پروژههای مشابه استفاده میشوند. این قالبها معمولا روی بستر خاکی یا پایههای ثابت قرار گرفته و با حرکت تدریجی، بتن را شکلدهی میکنند.
حذف نیاز به داربست و کاهش هزینههای اسکافلد
سرعت اجرای بالا در پروژههای مرتفع
ایمنی بیشتر در حین عملیات بتنریزی
صرفهجویی اقتصادی برای سازههای بلند و حجیم
امکان اجرای مداوم و پیوسته بدون توقف طولانی
هزینه اولیه بالا در مقایسه با قالبهای سنتی
نیاز به تیم اجرایی متخصص و هماهنگی بین نیروها
محدودیت استفاده در پروژههای کوچک و کمارتفاع
مناسب بودن فقط برای سازههایی با مقطع ثابت
سیستم قالب لغزنده بتن به دلیل سرعت و کارایی بالا، در پروژههای زیر بهطور گسترده استفاده میشود:
سیلوها و مخازن ذخیره
هسته مرکزی برجها
برجهای مخابراتی و خنککننده
دودکشهای صنعتی
دیوارهای بلند و ممتد
تونلها و کانالهای آب
کفسازی راهها و جادهها
این روش شباهت زیادی به قالب بالارونده دارد، اما با این تفاوت که در قالب لغزان، حرکت قالب پیوسته و بدون نیاز به توقف طولانی انجام میشود.
برای عملکرد صحیح، قالب لغزان از قطعات و اجزای گوناگونی تشکیل شده است که هرکدام وظیفه خاصی دارند:
قالب بدنه: پنلهای فلزی یا چوبی که شکل اصلی بتن را ایجاد میکنند.
یوغها: نگهدارنده قالب و انتقالدهنده فشار بتن به جکها.
پشتبندها: تقویتکننده قالب و محل اتصال سکوها.
طوقهها: نگهدارنده وزن قالب، سکوی کار و کابلهای جک.
جکهای هیدرولیکی: سیستم حرکتی قالب با ظرفیتهای مختلف (۳ تن، ۶ تن و …).
سکوی کار: شامل سکوهای فوقانی، میانی و تحتانی برای ایمنی و دسترسی آسان.
هزینه خرید قالب لغزنده به عوامل مختلفی بستگی دارد:
ابعاد و اندازه قالب
جنس و کیفیت اجزای سازنده
ظرفیت جکهای هیدرولیکی
برند یا شرکت تولیدکننده
قیمت قالب بتن لغزان نسبت به قالبهای مدولار بالاتر است، اما در پروژههای بلندمرتبه به دلیل سرعت و صرفهجویی در زمان، کاملاً اقتصادی و مقرونبهصرفه محسوب میشود.
قالب لغزنده یکی از پیشرفتهترین روشهای قالببندی بتن در سازههای مرتفع و پروژههای بزرگمقیاس است. این سیستم به دلیل سرعت بالا، کاهش نیاز به داربست و ایمنی مناسب، بهویژه در ساخت برجها، سیلوها و تونلها کاربرد فراوانی دارد. هرچند هزینه اولیه و نیاز به نیروی متخصص از معایب آن به شمار میرود، اما در پروژههای بلندمرتبه بهصرفهترین انتخاب است.
پاسخ ها