ابزار دقیق

تجهیزات ابزار دقیق

Instrumentation

ابزار دقیق ( Instrumentation ) به‌ عنوان علم اندازه‌گیری و نظارت بر متغیرهای فرآیند (Process) در کارخانه یا محل تولید محصول تعریف می‌شود. این متغیرها می‌توانند سطح ( Level ) ، فشار ( Pressure ) ، دما ( Temperature ) ، رطوبت( Humidity )، فلو (Flow) ، نیرو ( Force )، سرعت ( Velocity ) و ... باشند. امروزه جایگاه و اهمیت تجهیزات ابزار دقیق (Instrumentation) در سیستم‌های کنترل فرایند، کیفیت محصولات و ایمنی به‌طور کامل مشخص‌شده و تصور تولید محصول بدون وجود این تجهیزات امکان‌پذیر نمی‌باشد. با توجه به دامنه و تنوع گسترده تجهیزات ابزار دقیق (Instrumentation) و تعدد شرکت‌های تولیدکننده این تجهیزات، برای حصول بهترین نتیجه از تجهیز مورد نظر لازم است در زمان انتخاب با افراد کارشناس و خبره در این زمینه مشورت‌های لازم صورت گیرد
.

 ابزار دقیق | Instrumentation

تجهیزات ابزار دقیق ( Instrumentation )
محیط های صنعتی مختلف مانند پالایشگاه ها ، نیروگاه ها و کاخانجات ، نیازه های بی شمار جوامع را تولید می کنند. در هر کدام از این محیط های صنعتی ، غالباً فرایند های پیچیده و بزرگی انجام می شود. در همه این فرایندها برای اطمینان از عملکرد مناسب و صحیح آنها نیاز است تا اطلاعاتی از جریان فرایند، از قبیل دما ( ترانسمیتر دما – Temperature Transmitter ) و فشار نقاط مختلف ( پرشر ترانسمیتر – Pressure Transmitter ) ، فلوی عبوری از نقاط خاص ( فلو ترانسمیتر – Flow Transmitter ) ، سطح سیال در مخازن ( لول ترانسمیتر -  Level Transmitter ) و موارد بسیار دیگر مشخص باشد. همچنین برای هدایت مسیر جریان فرایند به سمت مدنظر، نیاز است از تجهیزات عملگر از قبیل شیرهای کنترلی استفاده شود. مقوله ابزار دقیق (Instrumentation) موضوعی است که به روشهای مختلف و اصول اندازه گیریاین پارامترها می پردازد. در ابزار دقیق (Instrumentation) برای اندازه گیری یک کمیت فیزیکی خاص، با توجه به شرایط عملکرید ، المان اندازه گیری مناسبی برای این منظور پیشنهاد می شود.

اهداف اندازه گیری
اندازه گیری یک کمیت ممکن است برای یکی از اهداف زیر باشد.

فقط نمایش (indication only)
اندازه گیری کمیتهای یک فرایند برای نمایش وضعیت آنها استفاده می شود. به طور تقریبی نسبت اندازه گیری هایی که فقط به منظور نمایش استفاده می شوند به مواردی که برای کنترل هستند در برخی مواد دو به یک یا حتی سه به یک است. این نوع اندازه گیری ها برای مانیتورکردن شرایط فرایند در هر مرحله ای از تولید یا پردازش اطلاعات ضروری درباره عملکرد فرایند باشد. یک مثال از این نوع اندازه گیری مانیتورینگ کامل دما در یک برج تقطیر است. همه اندازه گیری های دما برای کنترل محصول ضروری نیستند ولی شامل اطلاعات ارزشمندی درباره شرایط کاری تعادل انرژی و ماده در برج تقطیر هستند. این اندازه گیری ها همچنین به کاربر اجازه می دهند تا اگر سیستم کنترلی با مشکل مواجه شود به صورت دستی مداخله کند.

کنترل (Control)
اندازه گیری ها برای اطمینان از اقتصادی بودن، ایمنی کار کردن یک فرایند تولیدی ضروری هستند. اندازه گیری ها ، کنترل مشخصه های فیزیکی یا ترکیبی فرایند را میسر می سازند. برای مثال دمای یک مبدل حرارتی (Heat Exchanger) پارامتر مهمی هم از نظر فرایندی و هم از نظر ایمنی است.

اندازه گیری های ایمنی (Safety Measurement)
نوعت متفاوتی از سیستم های اندازه گیری وجود دارد که کار آن مانیتور و محدود کردن شرایط خطرناک است. در این نوع اندازه گیری، پارامترهای حیاتی فرایند اندازه گیری شده تا شرایط کاری نامطمئن و خطرساز به وقوع نپیوندد. این سیستمها روشهای کنترل معمول را کنار گذاشته و باعث هدایت فرایند به وضعیتی می شوند که توسط سیستمی با عنوان سیستم توقف اضطراری (Emergency shutdown System – ESD) تعیین می شود. این سیستم ها به ثبت کننده و نمایش دهنده وقایع مجهز هستند و وقایع توقف فرایند را آنالیز می کنند تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

بارگیری محصول (Custody Transfer)
اندازه گیری ها باید دارای مشخصه های بسیار دقیق و پایداری باشند. این اندازه گیری ها شامل اطلاعاتی درباره موجودی پلانت ، مقدار خریداری شده یا فروخته شده است. به همین دلیل تجهیزات ابزاردقیق (Instrumentation) باید دایماً کالبیره باشند. اندازه گیری حجم بنزین فروخته شده در پمپ بنزین مثالی از این نوع اندازه گیری ها ست.

محیطی (Environmental)
در سالهای اخیر اندازه گیری های مرتبط با ثبت پیوسته محصولات زاید کارخانه ها براساس قوانین حکومتی به طور وسیعی به کار گرفته شده اند. اندازه گیری ها برای تشخیص و کنترل همه نوع مواد خطرناک به منظور حفظ شرایط مناسب محیطی استفاده می شوند.