اریفیس پلیت یا صفحه روزنه دار یکی از پرکاربردترین ابزارهای اندازه گیری جریان حجمی سیالات در صنایع مختلف به شمار میرود. این تجهیز با استفاده از یک دیسک دایره ای شکل که دارای سوراخ هم مرکز است، جریان سیال عبوری را محدود کرده و بر اساس اختلاف فشار ایجاد شده در دو سمت روزنه، میزان دبی سیال را اندازه گیری میکند. فلومترهای اریفیس به دلیل طراحی ساده و عملکرد دقیق، در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، نیروگاهها و حتی صنایع غذایی به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند.
ساختار و طراحی اریفیس پلیت
اریفیس پلیت از یک دیسک صاف با سوراخ مرکزی تشکیل شده است. ضخامت پلیت و قطر سوراخ رابطه مستقیم با قطر لوله دارد و باید بر اساس شرایط جریان سیال و فشار سیستم طراحی شود. در بالای پلیت، معمولاً یک دسته یا هندل قرار دارد که مشخصات فنی شامل قطر روزنه، جنس متریال و استاندارد ساخت روی آن درج میشود. این طراحی دقیق امکان نصب سریع و ایمن را فراهم کرده و اطمینان میدهد که اندازه گیری جریان با دقت بالا انجام میشود.
انتخاب متریال در ساخت اریفیس پلیت از اهمیت بالایی برخوردار است. فولاد ضد زنگ s.s316 رایجترین متریال مورد استفاده است، زیرا مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی و سایش دارد. در شرایطی که سیال خورنده یا فرسایشی باشد، استفاده از آلیاژهای مقاومتر یا پوششهای خاص ضروری است تا عمر مفید پلیت افزایش یابد و دقت اندازه گیری تحت تأثیر قرار نگیرد.
عملکرد اریفیس پلیت بر اساس قانون برنولی و اختلاف فشار ایجاد شده توسط جریان سیال است. وقتی سیال از روزنه عبور میکند، سرعت آن افزایش یافته و فشار کاهش مییابد. این اختلاف فشار توسط ترانسمیتر فشار اندازه گیری میشود و به وسیله فرمولهای مهندسی، میزان دبی سیال محاسبه میگردد. علاوه بر اندازه گیری جریان، اوریفیس پلیت میتواند برای کاهش فشار یا محدود کردن نرخ جریان نیز استفاده شود، که این ویژگی در طراحی سیستمهای صنعتی اهمیت زیادی دارد.
اریفیس پلیت در انواع سیالات اعم از مایعات، بخار و گاز کاربرد دارد و عملکرد آن تحت دمای بالا نیز تحت تأثیر قرار نمیگیرد. این تجهیز برای سیالات تمیز و متلاطم مناسب است و در صنایع مختلف به دلیل دقت بالا و هزینه نسبتاً کم، انتخاب مطمئنی محسوب میشود. با این حال، در کاربردهای دارای سیالات خورنده یا ساینده باید با دقت بیشتری انتخاب شود تا آسیب دیدگی یا کاهش دقت اندازه گیری رخ ندهد.
انتخاب اریفیس پلیت نیازمند بررسی دقیق چند عامل فنی است. قطر سوراخ باید متناسب با نرخ جریان و مشخصات سیستم باشد، کیفیت لبههای روزنه باید بالا باشد تا خطا در اندازه گیری کاهش یابد، و جنس متریال باید با سیال و شرایط عملیاتی هماهنگ باشد. برای سیالات بسیار خورنده یا فرسایشی، استفاده از متریال مقاوم یا پوششهای ویژه توصیه میشود. همچنین، این تجهیز برای سیالات غلیظ یا حاوی ذرات معلق مناسب نیست و دقت آن در این شرایط کاهش مییابد.
مزایای اریفیس پلیت شامل ساختار ساده، قابلیت استفاده در فشار و دمای بالا، نصب آسان و هزینه مناسب است. از طرف دیگر، معایبی مانند افت فشار دائمی، نیاز به کالیبراسیون دقیق و محدودیت در سیالات آلوده یا ساینده نیز وجود دارد. با این حال، انتخاب درست جنس و طراحی استاندارد میتواند بخش زیادی از این محدودیتها را کاهش دهد و عملکرد پلیت را در طول زمان بهینه کند.
جمع بندی
اریفیس پلیت یک ابزار مهندسی دقیق برای اندازه گیری جریان سیالات است که با طراحی ساده و عملکرد قابل اعتماد، در بسیاری از صنایع کاربرد دارد. انتخاب صحیح قطر سوراخ، ضخامت دیسک و جنس متریال، تأثیر مستقیم بر دقت و عمر مفید آن دارد. این تجهیز علاوه بر اندازه گیری جریان، میتواند فشار جریان را کنترل کرده و نرخ عبور سیال را محدود کند. با توجه به ویژگیهای فنی و قابلیت استفاده در شرایط مختلف، اوریفیس پلیت همچنان یکی از گزینههای اصلی مهندسان و طراحان سیستمهای جریان سیال در صنایع مختلف محسوب میشود.
پاسخ ها