آیا تا به حال با دیدن رنگ سبز در سرامیکها، رنگهای صنعتی یا ابزارهای فلزی به این فکر کردید که منشا رنگ سبز از کجاست؟اگر بگوییم منشا این رنگ سبز، یک ترکیب شیمیایی خاص به نام دی کروم تریاکسیداست شاید تعجب کنید.دی کروم تریاکسید، ترکیبی ساده با دنیایی از کاربردهای پیچیده است!
دی کروم تریاکسید که با نام علمی اکسید کروم هم شناخته میشود، یکی از پایدارترین و رایجترین ترکیبات کروم است. این ترکیب به شکل پودری سبز رنگ دیده میشود و به دلیل ویژگیهای خاص فیزیکی و شیمیاییاش، کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف از جمله رنگسازی، پوششهای ضد زنگ و حتی در ساخت آلیاژهای مقاوم دارد.در این ترکیب، دو اتم کروم در کنار سه اتم اکسیژن قرار گرفتند.کروم در این حالت، عدد اکسایش +۳ دارد یعنی نسبتاً به فرم های دیگرش مثل کروم ششظرفیتی پایدار و کمخطرتر است.
از نظر ساختاری، دی کروم تریاکسید دارای شبکهای بلوری به نام کوراندوم (corundum-type) است که شباهت زیادی به ساختار آلومینیوم اکسید (Al₂O₃) دارد. در این شبکه، یونهای کروم در بین لایههای اکسیژن قرار گرفتهاند و این چیدمان باعث میشود Cr₂O₃ بسیار مقاوم، پایدار و غیرقابلحل در آب باشد.
مقاومت بالا:
Cr₂O₃ بسیار سخت و ساینده است. در برابر خوردگی، رطوبت، و بسیاری از مواد شیمیایی مقاوم است.
نقطه ذوب بالا:
این ترکیب نقطه ذوبی در حدود 2435 درجه سانتیگراد دارد، که آن را برای کاربردهای دمای بالا مناسب میسازد.
پایداری حرارتی و شیمیایی:
Cr₂O₃ در برابر حرارت تجزیه نمیشود و ساختار بلوری آن در دماهای بالا پایدار باقی میماند. همچنین در برابر اسیدها (بهجز اسیدهای قوی مثل HF) مقاومت خوبی دارد.
فرمول شیمیایی: Cr₂O₃
این فرمول نشان میدهد که دو اتم کروم (Cr) با عدد اکسایش +۳ در کنار سه اتم اکسیژن (O) قرار دارند.
ساختار بلوری:
ساختار دی کروم تریاکسید از نوع کوراندوم (Corundum-type) است؛
شیمیایی عرفان،فعال در زمینه تأمین و توزیع مواد شیمیایی از قبیل فلزات، نمکهای فلزات، فلزات کمیاب و انواع نانومواد است که یکی از محصولات پرفروش این مجموعه دی کروم تری اکسید است. یکی از مزیتهای رقابتی این مجموعه، ارائه مشاوره تخصصی پیش از خرید است؛ به این معنا که مشتریان قبل از خرید این ترکیب میتوانند، با مهندسان شیمی این مجموعه تماس بگیرند و مشاورهای فنی و دقیق درباره کاربرد، نحوه استفاده، ایمنی و شرایط نگهداری دیکروم تریاکسید دریافت کنند. این رویکرد حرفهای، علاوه بر تضمین کیفیت محصول، به انتخاب آگاهانهتر و بهینهتر توسط خریداران کمک میکند. برای دریافت اطلاعات بیشتر یا مشاوره تخصصی، بر روی لینک شیمیایی عرفان کلیک کنید.
دی کروم تریاکسید معمولاً از طریق کاهش ترکیبات کرومیوم ششظرفیتی مانند سدیم دیکرومات (Na₂Cr₂O₇) یا کرومات آمونیوم در دمای بالا به دست میآید. در این فرایند، کروم از حالت اکسایش +۶ به +۳ کاهش مییابد و Cr₂O₃ بهصورت پودر سبز رنگ تشکیل میشود. این واکنشها هم بهصورت صنعتی و هم در مقیاس آزمایشگاهی انجامپذیر هستند.
🎨 رنگدانه سبز در تولید رنگ، جوهر، شیشه و لعاب سرامیک
🔧 متالورژی: تقویت آلیاژهای مقاوم در برابر حرارت و سایش
🛡️ پوششهای ضد خوردگی برای فلزات و قطعات صنعتی
🔥 صنعت جوشکاری: پوشش الکترودهای جوش و مواد ساینده
🧪 کاتالیزور در برخی واکنشهای شیمیایی خاص
📀 پوشش نوری و اپتیکی: در فیلترهای نوری و سطوح ضدبازتاب
دی کروم تریاکسید (Cr₂O₃) شامل کروم سهظرفیتی (Cr³⁺) است که بهمراتب کمخطرتر از ترکیبات کروم ششظرفیتی (Cr⁶⁺) مانند CrO₃ یا دیکروماتهاست. کروم ششظرفیتی بهشدت سرطانزا، خورنده و سمی است، در حالیکه Cr₂O₃ غیربخار شونده، کمتر محلول و با سمیت بسیار پایینتری شناخته میشود.
استفاده از ماسک تنفسی برای جلوگیری از استنشاق ذرات ریز پودر
استفاده از دستکش و عینک ایمنی برای جلوگیری از تماس پوستی یا چشمی
تهویه مناسب محیط کار برای کاهش احتمال مواجهه با گرد و غبار
شستوشوی دستها پس از کار و جلوگیری از خوردن و آشامیدن در محل کار
پاسخ ها