بزاق نقش اساسی در سلامت دهان دارد؛ از جمله مرطوب نگه داشتن بافت‌های دهان، خنثی کردن اسیدها، کمک به بلع و هضم غذا، و جلوگیری از رشد باکتری‌های مضر. زمانی که غدد بزاقی به‌درستی عمل نکنند، دهان خشک می‌شود و فرد ممکن است دچار علائمی مانند زبان ترک‌خورده، لب‌های خشک، احساس سوزش در دهان و بوی بد دهان شود.
دلایل مختلفی می‌تواند منجر به خشکی دهان شود، از جمله:
مصرف داروهای خاص مانند آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب
درمان‌های سرطان (رادیوتراپی در ناحیه سر و گردن)
بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت یا سندرم شوگرن
کم‌آبی بدن یا مصرف زیاد الکل و کافئین
در چنین شرایطی، داروهای محرک بزاق یا قرص‌های جایگزین بزاق می‌توانند به بهبود وضعیت کمک کنند.
پیلوکارپین یکی از معروف‌ترین داروهای محرک بزاق است. این دارو با تحریک غدد بزاقی باعث افزایش ترشح بزاق می‌شود. معمولاً به‌صورت قرص ۵ میلی‌گرمی تجویز می‌شود و روزی ۳ تا ۴ بار مصرف می‌گردد. از عوارض احتمالی آن می‌توان به تعریق زیاد، تهوع و افزایش تکرر ادرار اشاره کرد.
سوگوین یا "سالوژن" (Salagen) نیز عملکردی مشابه پیلوکارپین دارد و برای بیماران مبتلا به سندرم شوگرن و خشکی دهان ناشی از داروها بسیار مؤثر است. این دارو با افزایش ترشح طبیعی بزاق به کاهش علائم کمک می‌کند.
در برخی موارد که غدد بزاقی آسیب دیده‌اند و امکان تحریک آن‌ها وجود ندارد، از قرص‌ها یا اسپری‌های بزاق مصنوعی استفاده می‌شود. این فرآورده‌ها حاوی ترکیبات مرطوب‌کننده مانند کاربوکسی‌متیل‌سلولز هستند و احساس خشکی دهان را کاهش می‌دهند.
در کنار داروهای اصلی، مصرف ویتامین‌های گروه B، مکمل روی (Zinc) و ویتامین C نیز می‌تواند به سلامت غدد بزاقی و بهبود عملکرد آن‌ها کمک کند.
داروها باید فقط تحت نظر پزشک مصرف شوند، زیرا برخی از آن‌ها ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند.
نوشیدن آب کافی در طول روز می‌تواند تأثیر درمانی دارو را تقویت کند.
از مصرف الکل و دخانیات خودداری کنید، زیرا این مواد خشکی دهان را تشدید می‌کنند.
در صورت بروز علائمی مانند سردرد، تهوع یا تعریق بیش از حد، با پزشک مشورت کنید.
علاوه بر مصرف دارو، روش‌های طبیعی نیز در بهبود خشکی دهان مؤثر هستند. جویدن آدامس بدون قند، مصرف غذاهای آب‌دار مانند خیار و هندوانه، و استفاده از دهان‌شویه‌های بدون الکل می‌توانند به حفظ رطوبت دهان کمک کنند.
در مواردی که علت خشکی دهان پیچیده‌تر است (مثلاً به‌دلیل درمان سرطان یا بیماری‌های خودایمنی)، پزشک ممکن است ترکیبی از داروهای محرک و بزاق مصنوعی را تجویز کند.
خشکی دهان یک مشکل آزاردهنده اما قابل درمان است. داروهایی مانند پیلوکارپین و سوگوین با تحریک غدد بزاقی، میزان بزاق را افزایش داده و علائم را کاهش می‌دهند. البته انتخاب دارو باید بر اساس علت اصلی خشکی دهان و وضعیت سلامت عمومی بیمار انجام شود.
اگر احساس می‌کنید دهانتان بیش از حد خشک است یا علائم آن زندگی روزمره شما را مختل کرده، توصیه می‌شود برای بررسی دقیق‌تر و دریافت مشاوره تخصصی به پزشک مراجعه کنید. برای آشنایی بیشتر با روش‌های درمانی و خانگی می‌توانید به صفحه‌ی خشکی دهان مراجعه کنید.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها