کاهش 19 واحدی شاخص آمادگی هوش مصنوعی ایران

ایران در سال ۲۰۲۳ با کسب امتیاز ۴۲.۰۷، در رتبه ۹۴ جهان از میان ۱۹۳ کشور قرار گرفته است.

گزارش شاخص جهانی آمادگی دولت‌ها در حوزه هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳ که «آکسفورد اینسایتس» آن را منتشر کرده، افت ایران از رتبه ۷۵ در سال ۲۰۲۲ به رتبه ۹۴ را نشان می‌دهد.

طبق آخرین گزارش «شاخص جهانی آمادگی دولت در زمینه هوش مصنوعی» که مؤسسه آکسفورد اینسایتس آن را منتشر کرده، ایران سال ۲۰۲۳ با کسب امتیاز ۴۲.۰۷، در رتبه ۹۴ جهان از میان ۱۹۳ کشور قرار گرفته است اما در گزارش سال ۲۰۲۲، ایران با امتیاز ۴۵.۳۰ در رتبه ۷۵ از میان ۱۸۱ کشور قرار داشت.

پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) با تحلیل این گزارش وضعیت ایران را دقیق‌تر بررسی و آن را با سایر کشورهای منطقه مقایسه کرده است. نتایج این تحلیل نشان می‌دهد ایران در حوزه‌های مختلف مرتبط با هوش مصنوعی، ازجمله زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری، نیروی انسانی متخصص و سیاست‌گذاری با چالش‌های جدی مواجه است.

ایران در این شاخص در ۳ بعد اصلی «دولت»، «فناوری» و «داده و زیرساخت» ارزیابی شده است. نتایج نشان می‌دهد ایران در ابعاد فناوری و داده و زیرساخت عملکرد نسبتاً بهتری داشته است اما در بعد دولت، به‌ویژه در زمینه پذیرش هوش مصنوعی و تدوین استراتژی‌های جامع، با چالش‌های جدی مواجه است.

شاخص جهانی آمادگی دولت در زمینه هوش مصنوعی از مجموع ۳۹ سنجه تشکیل شده است. جدول بالا امتیاز و رتبه ایران را در هریک از این سنجه‌ها به‌تفصیل ارائه می‌دهد. براساس این جدول، ایران در زمینه‌هایی مانند کیفیت مقررات و مسئولیت‌پذیری، عملکرد ضعیفی داشته است.

همان‌طور که در جدول بالا می‌بینید، ایران در ۱۴ مورد از سنجه‌های ارزیابی‌شده در شاخص جهانی آمادگی دولت در زمینه هوش مصنوعی توانسته میان ۵۰ کشور برتر جهان قرار بگیرد.

باتوجه‌به گزارش شاخص جهانی آمادگی دولت در زمینه هوش مصنوعی، ایران سال ۲۰۲۳ بین کشورهای منطقه رتبه ۱۳ را کسب کرده است. نمودار زیر امتیاز و رتبه کشورهای منطقه را در این گزارش دقیق‌تر نشان می‌دهد.

ترکمنستان سال ۲۰۲۳ با پیشرفت ۳۳ پله‌ای بیشترین جهش را بین کشورهای منطقه داشته است. در مقابل، ایران با افت ۱۹ پله‌ای، بیشترین کاهش رتبه را تجربه کرده است.

منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) در سال‌های اخیر شاهد تحولات زیادی در زمینه هوش مصنوعی بوده است. اگرچه این منطقه از نظر گستردگی امتیازها در شاخص هوش مصنوعی رتبه سوم را دارد، اختلاف قابل‌توجهی بین کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا وجود دارد. در این میان، امارات متحده عربی با کسب رتبه ۱۸ جهانی پیشرو منطقه شناخته می‌شود.

میانگین امتیاز کشورهای خاورمیانه (۳۸.۸۹) نسبت به کشورهای شمال آفریقا (۵۱.۱۱) کمتر است اما مصر در شمال آفریقا، بین ۱۰ کشور برتر منطقه استثنا شناخته می‌شود. یکی از چالش‌های اصلی منطقه کمبود نیروی انسانی ماهر در حوزه هوش مصنوعی است. برنامه‌هایی مانند «کدرها» در امارات متحده عربی برای رفع این چالش اجرا می‌شوند.

آمریکا با کسب بالاترین امتیاز همچنان پیشرو جهانی در حوزه هوش مصنوعی است. سنگاپور، انگلستان، فنلاند و کانادا نیز در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.