اولین اسکناس ایرانی امروز متولد شد!

امروز اول فروردین ماه، نود و سومین سالروز چاپ اولین اسکناس در بانک ملی ایران است که در سال ۱۳۱۱ اتفاق افتاد.

فارس: امروز اول فروردین ماه، نود و سومین سالروز چاپ اولین اسکناس در بانک ملی ایران است که در سال ۱۳۱۱ اتفاق افتاد.

اسکناس‌هایی که امروز بی‌تفاوت از کیف‌هایمان بیرون می‌آوریم، روزگاری جرقه اعتراضات و شورش در تبریز بودند؛ اما حالا به چرک کف دست شهرت یافته‌اند.

تاریخ چاپ اسکناس در ایران به قرن هفتم هجری و دوران سلطنت ایلخانان مغول برمی‌گردد. در آن زمان، ذخایر مالی گی‌خاتو، پنجمین شاه مغول، به حداقل رسیده بود و برای حل این مشکل، شاه مغول و وزیرش، خواجه صدرالدین احمد خالدی زنجانی، به پیشنهاد مشاور خود، عزالدین مظفر، از پول کاغذی چینی به نام «چاو» استفاده کردند. این پول کاغذی به ایران وارد شد، اما با مقاومت مردم روبه‌رو گردید و در نهایت در تبریز شورش‌هایی به راه افتاد و این سیستم شکست خورد.

پس از ۵۰۰ سال، در سال ۱۱۷۶ شمسی، در دوران سلطنت فتحعلی شاه قاجار، اسکناس برای نخستین بار وارد چرخه اقتصادی ایران شد و طلا و نقره به عنوان پشتوانه آن تعیین گردید.

انتشار اسکناس در ایران در سه دوره مختلف اتفاق افتاد: ۱۲۶۸ تا ۱۳۰۹، ۱۳۰۹ تا ۱۳۳۹، و از ۱۳۳۹ تا کنون.

در دوره اول، بانک شاهی ایران که در سال ۱۲۶۸ تاسیس شد، انحصار چاپ و انتشار اسکناس را به دست داشت. این بانک اسکناس‌هایی با تصویر ناصرالدین شاه چاپ کرد و آن را در کشور توزیع نمود. در این دوره، برای مقابله با جعل اسکناس، دومین مجموعه اسکناس‌ها نیز چاپ شد.

در دوره دوم، در سال ۱۳۰۹، مجلس شورای ملی اختیارات بانک شاهی را در زمینه چاپ اسکناس لغو کرد و این وظیفه به بانک ملی ایران منتقل شد. در همین سال، اولین اسکناس‌های بانک ملی با تصویر رضا شاه به گردش درآمد. همچنین، در این دوره، واحد پول ایران تغییر کرد و یک ریال معادل ۱۰۰ دینار معرفی شد.

دوره سوم با تأسیس بانک مرکزی ایران در سال ۱۳۳۹ آغاز شد و مسئولیت چاپ اسکناس به این بانک منتقل گردید. در این دوره، اسکناس‌هایی با امضای وزیر دارایی و رئیس‌کل بانک مرکزی منتشر شد و برخی از اسکناس‌ها نیز در خارج از کشور چاپ می‌شد.

پس از انقلاب اسلامی ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اولین سری اسکناس‌های خود را چاپ و منتشر کرد. در این اسکناس‌ها تصویر محمدرضا شاه جایگزین شد و بعدها تصاویر دیگر شخصیات‌های مذهبی و فرهنگی ایران بر روی اسکناس‌ها قرار گرفت.

هم‌اکنون اسکناس‌های ایران با ارقام مختلف و تصاویری از امام خمینی  (ره) منتشر می‌شود و در کنار آن، کارت‌های بانکی الکترونیکی جایگزین اسکناس در بسیاری از مبادلات مالی شده‌اند.