12 حدیث گرانبها در موضوع معاش

1

عنه عليه السلام :آفةُ المَعاشِ سُوءُ التّدبيرِ . امام على عليه السلام : آفت معاش، بى تدبيرى است.

2

الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :مَن لَم يَستَحْيِ مِن طَلَبِ المَعاشِ خَفَّتْ مَؤونَتُهُ ، و رَخى بالُهُ ، و نُعِّمَ عِيالُهُ . امام صادق عليه السلام : كسى كه از طلب معاش خجالت نكشد ، زحمتش كم و خيالش آسوده باشد و خانواده اش را در نعمت قرار دهد .

3

عنه عليه السلام :أفضَلُ النّاسِ عَقلاً أحسَنُهُم تَقديرًا لِمَعاشِهِ ، وأشَدُّهُمُ اهتِمامًا بِإِصلاحِ مَعادِهِ . امام على عليه السلام : برترين مردم در خردمندى ، كسى است كه براى معاش خود برنامه ريزى كند و اهتمام بسيار به اصلاح آخرت داشته باشد .

4

الإمام الصادق عليه السلام :لا تَكسَلوا في طَلَبِ مَعايِشِكُم ؛ فَإِنَّ آباءَنا كانوا يَركُضونَ فيها ويَطلُبونَها . امام صادق عليه السلام: در طلب معاش خود كاهلى نكنيد كه پدران ما براى آن مى دويدند و آن را جستجو مى كردند.

5

رسول اللّه صلى الله عليه و آله :المُؤمِنُ أخُو المُؤمِنِ ؛ يَكُفُّ عَلَيهِ ضَيعَتَهُ ، ويَحوطُهُ مِن وَرائِهِ . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : مؤمن ، برادر مؤمن است ، معاش او را سر و سامان مى دهد و در غيابش هواى او را دارد.

6

أبو عَمرٍو الشَّيبانِيُّ :رَأَيتُ أبا عَبدِاللّهِ عليه السلاموبِيَدِهِ مِسحاةٌ وعَلَيهِ إزارٌ غَليظٌ يَعمَلُ في حائِطٍ لَهُ وَالعَرَقُ يَتَصابُّ عَن ظَهرِهِ ، فَقُلتُ : جُعِلتُ فِداكَ ، أعطِني أكفِكَ . فَقالَ لي : إنّي اُحِبُّ أن يَتَأَذَّى الرَّجُلُ بِحَرِّ الشَّمسِ في طَلَبِ المَعيشَةِ . ابو عمرو شيبانى: امام صادق عليه السلام را ديدم كه بيلى در دست و جامه اى زبر بر تن دارد و در باغ خود مشغول كار است و عرق از پشتش مى ريزد. عرض كردم: قربانت گردم، اجازه بده من اين كار را برايت انجام دهم. فرمود: من دوست دارم انسان در طلب معاش، خود را در گرماى آفتاب به رنج اندازد.

7

الإمام الكاظم عليه السلام :اِجتَهِدوا في أن يَكونَ زَمانُكُم أربَعَ ساعاتٍ : ساعَةً لِمُناجاةِ اللّهِ ، وساعَةً لِأَمرِ المَعاشِ ، وساعَةً لِمُعاشَرَةِ الإِخوانِ وَالثِّقاتِ الَّذينَ يُعَرِّفونَكُم عُيوبَكُم ويَخلُصونَ لَكُم فِي الباطِنِ ، وساعَةً تَخلونَ فيها لِلَذّاتِكُم في غَيرِ مُحَرَّمٍ . امام كاظم عليه السلام : در آن بكوشيد كه اوقاتتان ، چهار بخش باشد : بخشى براى راز و نياز با خداوند ؛ بخشى براى كار معاش ؛ بخشى براى معاشرت با برادران و دوستان مورد اعتماد ، آنان كه عيب هايتان را به شما گوشزد مى كنند و با شما خالص و يكرنگ اند ؛ و بخشى براى بهره بردارى از لذّت هاى حلالتان.

8

عنه صلى الله عليه و آله :وَالَّذي نَفسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ ، لَدُعاءُ الرَّجُلِ بَعدَ طُلوعِ الفَجرِ إلى طُلوعِ الشَّمسِ أنجَحُ فِي الحاجاتِ مِنَ الضّارِبِ بِمالِهِ فِي الأَرضِ . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : سوگند به آن كه جان محمّد در دست اوست ، هر آينه ، دعاى مرد بعد از طلوع فجر تا طلوع خورشيد ، در رفع حوايج [و تأمين معاش ]مؤثّرتر از تجارت كردن با مال است.

9

عنه صلى الله عليه و آله :مَنهومانِ لا يَشبَعانِ : طالِبُ عِلمٍ وطالِبُ دُنيا . وبِنَيلِ هذَينِ السَّبَبَينِ يَجمَعُ السَّعيدُ قُطرَيِ المُرادِ ، ويَنالُ البُغيَةَ مِن إصلاحِ المَعاشِ وَالمَعادِ. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : دو آزمند ، سير نمى شوند : جوياى دنيا و جوياى دانش . انسان خوش بخت با دست يافتن به اين دو ، دو محور اصلى هدف را گِرد مى آورد و مطلوب خود ـ يعنى اصلاح معاش و معاد ـ را كسب مى كند .

10

الكافي عن جابر بن عبد اللّه عن رسول اللّه صلى الله عليه و آله :ألا اُخبِرُكُم بِشِرارِ رِجالِكُم ؟ قُلنا : بَلى يا رَسولَ اللّهِ ، فَقالَ : إنَّ مِن شِرارِ رِجالِكُمُ البَهّاتَ الجَريءَ الفَحّاشَ ، الآكِلَ وَحدَهُ ، وَالمانِعَ رِفدَهُ وَالضارِبَ عَبدَهُ ، وَالمُلجِئَ عِيالَهُ إلى غَيرِهِ . الكافى ـ به نقل از جابر بن عبد اللّه ، از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ : آيا شما را از بدترين مردانتان خبر ندهم ؟ گفتيم : بله ، اى پيامبر خدا ! فرمود : «بدترين مردانِ شما كسانى هستند كه به مردم ، پيوسته تهمت مى زنند ، گستاخ اند ، بدزبان اند ، تنها خورند ، دستِ بخشنده ندارند ، بنده خود را مى زنند ، و خانواده شان را [ براى تأمين معاش ] ، محتاج ديگران مى كنند» .

11

عنه عليه السلام :أعَزُّ العِزِّ العِلمُ ؛ لِأَنَّ بِهِ مَعرِفَةَ المَعادِ وَالمَعاشِ ، وأذَلُّ الذُّلِّ الجَهلُ ؛ لِأَنَّ صاحِبَهُ أصَمُّ ، أبكَمُ ، أعمى ، حَيرانُ. امام على عليه السلام : گرامى ترين عزّت ، دانش است؛ چرا كه با آن ، شناخت معاد و معاش به دست آيد و خوارترين خوارى ، نادانى است؛ چرا كه صاحب آن كر و لال و كور و سرگردان است .

12

تاريخ اليعقوبي :قال [رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ] لرجُلٍ مِن ثَقيفٍ : ما المُروءَةُ فيكُم ؟ فقالَ : الصَّلاحُ في الدِّينِ ، وإصلاحُ المَعيشَةِ ، وسَخاءُ النَّفسِ ، وحُسنُ الخُلقِ ، فقالَ : كذلكَ هِي فِينا . تاريخ اليعقوبى: پيامبر خدا به مردى از قبيله ثقيف فرمود : «در ميان شما، مردانگى به چيست؟». گفت: به درست بودن در دين و بهبود معاش و سخاوت نفْس و خوش خويى . فرمود: «در ميان ما نيز مردانگى همين است».

___________

گردآوری:ابوالقاسم کریمی

پنج شنبه - ۲۶ دی ۱۳۹۸

تهران_ورامین