دفتر ثبت سهام چیست؟
چنان که پیش از این در مطلب مربوط به تفاوت سهام بی نام و سهام با نام بیان شد، نقل و انتقال سهام در شرکتهای سهامی مقررات قانونی خاصی دارد. خصوصاً اگر سهام از نوع سهام بانام باشد. سهام بینام در حکم اوراق بهادار بوده و از طریق داد و ستد بین مالکان این گونه سهام، قابل نقل و انتقال میباشد و نیاز به تشریفات خاص دیگری ندارد. اما نقل و انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد و الا وجاهت قانونی نخواهد داشت.
دفتر ثبت سهام در شرکتهای سهامی از اهمیت بالایی برخوردار است اما متأسفانه در اکثر شرکتها، توجهی به دفتر ثبت سهام نمیشود. مطابق قانون، کسی مالک سهام یک شرکت شناخته میشود که اسمش در دفتر ثبت سهام، ثبت شده باشد. اگر شرکتی فاقد دفتر ثبت سهام باشد و یا دفتر خود را به روز نکند، با مشکلات سهام داری زیادی رو به رو میشود.
دفتر ثبت سهام چیست؟
دفتر ثبت سهام، که به آن دفتر سهام یا دفتر نقل و انتقال سهام نیز گفته میشود، از نظر حقوقی اهمیت بسیار زیادی دارد. اما تجربه کاری این مجموعه نشان میدهد، متاسفانه در اکثر شرکتها – خصوصاً شرکتهای کوچک- چیزی تحت عنوان برگه سهام وجود ندارد. این مساله هنگام نقل و انتقال سهام بینام افراد را دچار مشکل میکند.
بنابراین بهتر است، شرکتها نسبت به تهیه این برگه اقدام نمایند. بعضاً مشاهده میشود که شرکتها، دفتر ثبت سهام نیز ندارند. داشتن این دفتر در شرکتهایی که سهام بانام دارند قطعی و ضروری ست. زیرا ملاک مالکیت در این گونه شرکتها ثبت شدن در دفتر ثبت سهام است.
یک نکته کاربردی که باید به آن توجه داشت آن است که در بیشتر شرکتهای سهامی خاص، نقل و انتقال سهام، مطابق مقررات مندرج در اساسنامه شرکت، منوط است به موافقت هیات مدیره. فلذا فرد سهامدار بدون موافقت کتبی هیات مدیره نمیتواند سهام خود را انتقال دهد و فرد خریدار سهام نیز باید دقت داشته باشد که پیش از دریافت سهام این موافقت کسب شده باشد و الا مالکیتی بر سهامی که به وی منتقل شده است، نخواهد داشت.
لازم به ذکر است موضوع فوق منحصر به شرکتهای سهامی خاص است و مطابق قانون وضع چنین محدودیتی برای شرکتهای سهامی عام ممکن نیست.
ضمانت اجرای نداشتن دفتر ثبت سهام
از آنجا که قانون تجارت داشتن دفتر ثبت سهام را برای ثبت شرکت سهامی الزامی دانسته و ضمانت اجرای آن را در آخر ماده ۴۰ لایحه اصلاحی قانون تجارت (هر انتقالی که بدون رعایت شرایط فوق بعمل آید از نظر شرکت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار است) بیان کرده است هر شرکت سهامی باید دارای دفتر نقل و انتقال سهام (ثبت سهام) باشد و نقل و انتقالی که دفتر نقل و انتقال سهام ثبت نشده باشد را از نظر قانونی فاقد اعتبار دانسته شده است.
و نیز اداره ثبت شرکتها نقل و انتقال سهام شرکتهای سهامی را در دفتر ثبت شرکتها ثبت نمینماید و به همین جهت داشتن دفتر نقل و انتقال سهام در شرکتهای سهامی خاص الزامیست.
پاسخ ها