وایب کدینگ از کجا آمده است و چه کاربردهایی دارد؟
از ابتدای ۲۰۲۵ در دنیای توسعه نرم‌افزار اصطلاح جدید Vibe coding یا «کدنویسی حسی فراگیر شده است؛ روشی که در آن نوشتن خط‌به‌خط کد جای خود را به گفتگو و ارائه دستورالعمل به هوش مصنوعی می‌دهد. در این مطلب با وایب کدینگ آشنا می‌شوید تا بتوانید قدم‌های اول توسعه نرم‌افزار با هوش مصنوعی را بردارید.
در وایب کدینگ توسعه‌دهنده، مدیر محصول یا هر فرد صاحب ایده‌ای، به جای تمرکز بر جزئیات فنی، بر روی وایب و حس‌وحال ایده، جریان کار و نتیجه نهایی تمرکز می‌کند و هوش مصنوعی وظیفه سنگینِ نوشتن و پیاده‌سازی کد را برعهده می‌گیرد. این اصطلاح در اوایل سال ۲۰۲۵ توسط «آندره کارپاتی»، هم‌بنیان‌گذار OpenAI، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس مطرح شد. او وایب کدینگ را اینطور تعریف می‌کند:
«نوع جدیدی از کدنویسی وجود دارد که من آن را Vibe coding می‌نامم؛ جایی که شما کاملاً تسلیم حال‌وهوا (وایب) می‌شوید... و فراموش می‌کنید که کد اصلاً وجود دارد.»
این توصیف به سرعت مورد توجه قرار گرفت، زیرا دقیقاً بیانگر تغییری بود که در راستای قدرتمند‌شدن مدل‌های زبانی بزرگ مانند GPT و Claude رخ می‌داد.
در چند سال اخیر با آمدن چت‌بات‌های هوش مصنوعی مرز بین برنامه‌نویسی و پرامپت‌نویسی بسیار باریک شده است و حالا Vibe coding می‌خواهد این مرز را کاملاً پاک کند. باید توجه کنید که وایب کدینگ با برنامه‌نویسی به کمک دستیارهای هوش مصنوعی فرق دارد. ابزارهایی مانند نسخه‌های اول GitHub Copilot دستیار شما هستند؛ شما کد را می‌نوشتید و هوش مصنوعی آن را تکمیل و اصلاح می‌کرد.
در مقابل در کدنویسی حسی کاربر اصلاً با نوشتن کد شروع نمی‌کند. Vibe coding این فرایند را معکوس می‌کند: شما آنچه را که می‌خواهید به زبان طبیعی و ساده توصیف می‌کنید، سپس هوش مصنوعی کل اپلیکیشن را می‌سازد. در این روش، انسان بنّا نیست و آجر روی آجر نمی‌گذارد، بلکه نقش معمار را برعهده دارد.
این روش فقط برای مبتدیان نیست. توسعه‌دهندگان باتجربه نیز از آن برای سرعت‌بخشیدن به فرایندها استفاده می‌کنند. مزایای اصلی این روش عبارتند از:
اگرچه دستورالعمل واحدی برای شروع وایب کدینگ وجود ندارد، اما یک گردش کار معمولی Vibe coding برای تبدیل ایده به محصول، معمولاً شامل پنج مرحله زیر است:
گام اول «تعریف چشم‌انداز»: قبل از هرچیز، باید وایب و هدف را مشخص کنید. به‌جای تمرکز بر جزئیات (مانند «فلان دکمه باید قرمز باشد») بر هدف تمرکز کنید: «می‌خواهم اپلیکیشن حس شادی را منتقل کند.»
نکته مهم: با اهداف و مسائل شروع کنید، نه ویژگی‌ها.
گام دوم «انتخاب ابزار»: براساس نیاز خود ابزار را انتخاب کنید. برای شروع، ابزاری مانند Base44 که نیاز به تنظیمات اولیه ندارد ایده‌آل است.
گام سوم «نوشتن پرامپت و گفتگو با هوش مصنوعی»: اینجا هسته اصلی Vibe coding است. شما با زبان طبیعی باید صحبت کنید. پرامپت‌های خوب، نتایج خوب می‌دهند.
گام چهارم «تولید، تست و اصلاح»: هوش مصنوعی یک نسخه اولیه می‌سازد. شما به عنوان انسان، باید آن را به‌طور کامل تست کنید. روی هر دکمه کلیک و فرم‌ها را پر کنید. سپس بازخورد خود را مجدداً با زبان طبیعی به هوش مصنوعی می‌دهید؛ این فرایند تکرار تا رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه می‌یابد. برای مثال:
گام پنجم «دیپلوی»: در بسیاری از پلتفرم‌های Vibe coding جدید دیپلوی اپلیکیشن به صورت خودکار انجام می‌شود. اپلیکیشن شما بلافاصله پس از تولید، یک URL دریافت می‌کند و آماده اشتراک‌گذاری است.
در ادامه چند مورد از بهترین ابزارهای وایب کدینگ آمده است:
| دسته‌بندی | ابزارها | توضیحات |
| برای شروع (Full-Stack) | Base44 و Hostinger Horizons | بهترین گزینه برای مبتدیان و نمونه‌سازی سریع. بدون نیاز به تنظیمات، اپ کامل (Full-stack) تحویل می‌دهند. |
| برای توسعه‌دهندگان (IDE) | Cursor, Zed, Windsurf | Cursor نمونه مشهوری است و یک محیط توسعه (IDE) در اختیار شما می‌گذارد که کنترل بالایی به توسعه‌دهنده می‌دهد. |
| مبتنی‌بر مرورگر | Replit | گزینه‌ای عالی برای نمونه‌سازی و همکاری تیمی در لحظه و مستقیماً در مرورگر. |
| اپ‌های مبتنی‌بر داده | Glide و Softr | Glide می‌تواند یک گوگل شیت را به یک اپلیکیشن داده‌محور تبدیل کند. Softr برای ساخت پورتال‌های داخلی عالی است. |
| توسعه بصری | Bubble | Bubble در توسعه بصری مشهور بود، اکنون از هوش مصنوعی برای تولید رابط کاربری استفاده می‌کند. |
درنهایت باید چند نکته را در نظر داشته باشید: هوش مصنوعی ممکن است از الگوهای کدنویسی ناامن و کتابخانه‌های قدیمی استفاده کند که می‌تواند منجر به آسیب‌پذیری شوند. همچنین کدهای تولیدشده توسط هوش مصنوعی اغلب طولانی‌تر، پیچیده‌تر و در نتیجه دیباگ آنها بسیار دشوارتر است.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها