امروز قصد دارم درباره یکی از بخشهای مهم و کمتر شناختهشده در دنیای تنبک، یعنی نتنویسی صحبت کنم. شاید خیلیها تصور کنند که سازهای کوبهای مثل تنبک نیازی به نتنویسی ندارند، اما این تصور کاملاً اشتباه است. نتنویسی به نوازندهها کمک میکند تا ریتمها و تکنیکهای مختلف رو دقیقتر و حرفهایتر اجرا کنند. حالا بریم سراغ بررسی دو سیستم اصلی نتنویسی که در تنبک رایج هست: نتنویسی یکخطی و سهخطی.
اولین سیستم نتنویسی که در تنبک رایج شد، نتنویسی یکخطی بود. این روش توسط استاد بزرگ موسیقی ایرانی، ابوالحسن صبا، ابداع شد. در این روش، همه نتها روی یک خط نوشته میشوند و از علائم خاصی برای نشان دادن تکنیکهای مختلف استفاده میشود. مثلاً علامت سوال برای نمایش حرکت «تُم» به کار میرود، حرکتی که به نوعی شبیه به شکل دست نوازنده در هنگام اجرای این تکنیک است. جالبه بدونید که حتی برای نشان دادن دست راست و چپ، از علائمی مثل هشت و هفت استفاده میشود که این روش هم از نتنگاری سازهای ملودیک الهام گرفته شده است. این سیستم نتنویسی به دلیل سادگی، برای مبتدیها و کسانی که تازه شروع به یادگیری تنبک میکنند، بسیار مناسبه.
حالا بریم سراغ نتنویسی سهخطی، که یه سیستم پیشرفتهتره و برای قطعات حرفهایتر استفاده میشه. وقتی موزیسینهای ایرانی به اروپا سفر کردند و با ارکسترهای غربی آشنا شدند، متوجه شدند که در این ارکسترها برای سازهای کوبهای از سیستم نتنویسی سهخطی استفاده میشود. اینجا بود که استادان بزرگی مثل فرهاد فخرالدینی، کمال پورتراب و حسین دهلوی، با الهام از این سیستم، نتنویسی سهخطی رو برای تنبک طراحی کردند.
در این سیستم، سه خط مختلف وجود داره که هر کدوم به یه بخش خاص از تنبک اختصاص داره:
این تقسیمبندی دقیق، به نوازندهها کمک میکنه تا با دقت بیشتری تکنیکها و ریتمهای پیچیده رو اجرا کنند. به همین دلیل، نتنویسی سهخطی بیشتر در قطعات حرفهای و ارکسترال به کار میره.
در نهایت، این دو سیستم نتنویسی هر کدوم جایگاه خودشون رو در آموزش و اجرای تنبک دارند. اگر شما هم به دنبال این هستید که نوازندگی تنبک رو به صورت جدی و حرفهای ادامه بدید، آشنایی با هر دو سیستم نتنویسی یکخطی و سهخطی میتونه برای شما بسیار مفید باشه. امیدوارم این توضیحات براتون مفید بوده باشه و بتونید از این اطلاعات در مسیر یادگیری و تمرینات خودتون استفاده کنید.
پاسخ ها