خطر اشتباه محاسباتی بین ایران و اسرائیل چقدر جدی است؟

بعید است که ایران در این مقطع به دنبال یک کارزار علیه اسرائیل باشد، اما در عین حال حاضر نیست به نقطه آغاز عملیات «عام کلاوی» بازگردد.

انتخاب: دنیس سیترونوویچ رئیس سابق میز ایران اطلاعات نظامی اسرائیل در روزنامه «اسرائیل هیوم» نوشت: گزارش‌ها درباره «تحرکات مشکوک» در آرایه‌های راهبردی ایران، خطر محاسبه نادرست را افزایش داده است؛ خطری که می‌تواند به آغاز یک کارزار دیگر میان ایران و اسرائیل بینجامد. بعید است که ایران در این مقطع به دنبال یک کارزار علیه اسرائیل باشد، اما در عین حال حاضر نیست به نقطه آغاز عملیات «عام کلاوی» بازگردد. با توجه به این برداشت در تهران که اسرائیل در حال بررسی گزینه حمله است، ایران ممکن است ترجیح دهد ضربه نخست را وارد کند.

در ادامه این مطلب آمده: از پایان کارزار «عام کلاوی» تاکنون، هر از گاهی گزارش‌هایی از آمادگی در آرایه‌های راهبردی ایران برای تشدید احتمالی تنش با اسرائیل منتشر شده است. هرچند این آمادگی‌ها تاکنون به درگیری دیگری منجر نشده، اما نباید آن را دست‌کم گرفت.

برخلاف تصور رایج، ایران «گریزان از جنگ» نیست، آن هم صرفاً به دلیل نگرانی از پیامدهای کارزاری که در خاک خود ایران به‌راه افتد. 

با این حال، به‌نظر می‌رسد تهران از تجربه کارزار «عام کلاوی» به‌خوبی آموخته است که نباید بار دیگر غافلگیر شود—حتی اگر در حال حاضر خواهان یک کارزار نباشد. از این رو، به‌نظر می‌رسد «ماشه» آغاز یک کارزار دیگر میان ایران و اسرائیل، بیش از هر چیز از خطر محاسبه نادرست ناشی می‌شود: وضعیتی که در آن ایران برآورد می‌کند اسرائیل در آستانه حمله به آن است و بنابراین ترجیح می‌دهد خود پیش‌دستانه حمله کند.

برای جلوگیری از تشدید تنش تا سطح جنگ، تهران ظاهراً با بالا بردن سطح آماده‌باش در آرایه‌های راهبردی‌اش می‌کوشد پیامی به اسرائیل درباره آمادگی برای درگیری ارسال کند—و در درجه نخست، اسرائیل را در صورتی که به حمله می‌اندیشد، بازدارَد. به این ترتیب، ایران تلاش می‌کند «مهِ عدم قطعیت» پیرامون احتمال حمله اسرائیل را کنار بزند و از نیاز به حمله پیش‌دستانه خودداری کند.

مسئله اصلی این است که هم‌زمان با ارتقای توانمندی‌های ایران، تهدیدهای اسرائیل نیز افزایش می‌یابد. در نبود یک «خط قرمز» مستقیم میان اسرائیل و ایران که بتواند تنش‌ها را فروبنشاند—مشابه خط ارتباطی‌ای که میان اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده وجود داشت—احتمال تشدید تنش هر بار که ایران برآورد می‌کند اسرائیل در شُرُف حمله است، افزایش می‌یابد.

با توجه به اظهارات رهبران اسرائیل درباره پرونده ایران، به‌احتمال زیاد احساس تحت فشار بودن در تهران در گذر زمان تشدید خواهد شد و به‌موازات آن، خطر محاسبه نادرست نیز افزایش می‌یابد.